Wskazówki 2014/21 – intensywny wzrost owoców V

W najbliższym okresie należy pamiętać o prawidłowym przygotowaniu owoców do przechowywania. Z jednej strony więc należy pamiętać o chorobach fizjologicznych takich jak: gorzka plamistość podskórna i rozpad mączysty, z drugiej zaś o chorobach pochodzenia grzybowego: gorzka zgnilizna jabłek, szara pleśń (sucha zgnilizna przykielichowa lub miękka zgnilizna), mokra zgnilizna jabłek, brunatna zgnilizna jabłek czy parch przechowalniczy. W przypadku pierwszej grupy, chorób fizjologicznych, decydujące są dwa czynniki: stosunek K:Ca (zawartość w owocach) i termin zbioru. 

Jeśli stosunek K:Ca jest wyższy od 30 to owoce odmian podatnych na GPP i RM bardzo źle się przechowują (praktycznie po miesiącu przechowywania straty już są bardzo duże).  Jeśli jest on niższy od 30 to owoce są bardziej jędrne i dłużej można je przechować. Należy pamiętać o tym, że jędrność owoców jest bardzo mocno uzależniona od cech danej odmiany (wyższą  jędrność ma Ligol, a niższą Šampion).  Odmiany o genetycznie niższej jędrności owoców muszą być intensywniej dokarmianewapniem.

Drugim czynnikiem determinującym długość okresu przechowywania owoców jest termin ich zbioru.  Każda odmiana powinna być zebrana w czasie jej dojrzałości zbiorczej, czyli zanim zostaną zainiciowane procesy wiązania etylenu przez owoce. Po tym momencie proces ten jest autokatalityczny, czyli samonapędzajacy się i nie ma możliwości jego powstrzymania. Dlatego tak istotny jest termin zbioru, a raczej sposób jego wyznaczania – jedyną spośród metod jego wyznaczania, którą można zastosować w każdym gospodarstwie, jest wykonanie testu skrobiowego. Niżej podaję zakresy indeksu skrobiowego dla poszczególnych odmian jabłek:

Inną metodą określania terminu zbioru (możliwą do wykonania niemal w każdym gospodarstwie jest pomiar jędrności owoców. Poniżej podaję Zakresy jędrności (wg Rutkowskiego) dla jabłek podczas zbioru:   

 

                                   jędrność miąższu w kG 

Indeks Streifa = —————————————————– 

                             zawartość ekstraktu x wartość próby skrobiowej

 

Gorzka zgnilizna – podatne są odmiany pochodzące od ‘Koksa Pomarańczowej’ lub ‘Golden Deliciousa’, a więc ‘Gala’, ‘Pinova’, ‘Topaz’, ‘Katia’, ‘Fiesta’, ‘Šampion’, ‘Rubin’, ‘Jonagold’. Zarodniki grzyba ze zrakowaceń na krótkopędach, gałęziach i przewodniku przemieszczają się z kroplami deszczu. 

Szara pleśń (sucha zgnilizna przykielichowa lub miękka zgnilizna) – choroba, której zwalczanie przeprowadzamy jedynie w czasie kwitnienia! Odmiany podatne to: ‘Gloster’, ‘Ligol’, ‘Elstar’, ‘Cortland’ i ‘Gala’.  

Mokra zgnilizna jabłek – ulegają jej głównie jabłka uszkodzone w czasie zbioru. Grzyb wnika poprzez skaleczenia skórki (później koncentryczne siwe skupiska, a w tkance owocu –patulina). 

Brunatna zgnilizna jabłek – owoce całe czarne. Pojawia się głównie w sadach bardzo długo nie opryskiwanych i na owocach uszkodzonych przez szkodniki.

Do ochrony rejestrację posiadają:

1. Na 4 i 2 tygodnie przed zbiorem Bellis 38 WG (25,2% boskalidu i  12,8% piraklostrobiny) 0,8 kg/ha (7dni karencji); 

2. Na 2 i 1 tydzień przed zbiorem Switch 62,5 WG (375 g cyprodynilu + 250 g fludioksonilu) dawka 0,75 kg/ha (3 dni karencji); 

3. Na 4 i 2 tygodnie przed zbiorem Topsin M 500 SC w dawce 1,5 l/ha (14 dni karencji); 

4. Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem Armicarb SP 5 kg/ha (nie mieszać z innymi); 

5. Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem Geoxe WG (50% fludioksonilu) dawka 0,45 kg/ha (3 dni karencji); 

6. Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem 0,5 kg/1 metr wysokości korony Boni Protec (0 dni karencji); 

7. Na 4 i 2 tygodnie przed zbiorem: Zato 50 WG we dawce 0,2 kg/ha (14 dni karencji).

Możliwe są też programy mieszane. 

Postępowanie z owocami po zbiorze. Jeśli w dniu zbioru w cieniu jest 24˚C, to owoce zbierane w południe nagrzewają się nawet do 36˚C, a urządzenia chłodnicze obliczone są na temperaturę wsadu 14-18˚C! Gdy bezpośrednio z sadu ustawiamy je w komorach, gdzie histereza ustawiona jest na 5 do 8˚C, to owoce zostają przeziębione! Są one owocami klimakterycznymi, co oznacza, że przy różnicy większej jak 8˚C zawsze powstają jakieś uszkodzenia! W tym przypadku po wyjęciu z komory będą miały „czekoladkę” na skórce! Drugą przyczyną wystąpienia „czekoladki” na jabłkach” jest przeznaczanie do długiego przechowywania jabłek zebranych po nocy z przymrozkiem poniżej -3˚C. Takie jabłka należy jak najszybciej sprzedać! Trzecia przyczyną jest niewłaściwe ustawienie skrzyń w komorze. Należy je tak ustawiać, by pomiędzy każdymi dwoma rzędami skrzyń był odstęp 20-30 cm. Ustawienie skrzyń musi umożliwiać dobre mieszanie powietrza przez wentylatory!

W sadach, w których obserwuje się występowanie mszyc (przy licznej populacji) należy  wykonać zwalczanie np.: Actara 25 WG (21); Apacz 50 WG (21); Calypso 480 EC (14); Mospilan 20 SP (14), Pirimor 500 WG (7); Agro Pirymikarb 500 WG (7); Acetamip 20 SP (14); Scorpion 20 SP (14); Teppeki50 WG 21) lub Marvik 240 EC 0,2l/ha (14 dni) Karate Zeon 050 SC (7); Sherpa 100 EC (14); Wojownik 050 CS (7) Zarejestrowane są też Afik (0,3%); Agricolle (0,3-0,6%); Agritrap Foliar (0,3-0,6%) czy Siltac EC (0,1-0,2%).  Zabieg należy wykonać dużą ilością wody (1000 l/ha), koniecznie z zużyciem zwilżacza Silvet lub Super Zwilżacz (150 ml/1000 l wody).  Zapewnia to lepsze rozprowadzenie i szybsze pobranie preparatu, a co się z tym wiąże wyższą jego skuteczność!                                                                                                                                    

Nadal aktualne są wskazówki dotyczące systematycznego kontrolowania liczebności przędziorków i pordzewiaczy. W sadach, w których przekroczony jest próg zagrożenia ekonomicznego (4 szt. przędziorka średnio na liść lub 40 szt. pordzewiaczy) konieczne jest ich zwalczanie. Można zastosować jeden z akarycydów – np. Envidor 240 SC 0,4 l/ha (14), Nissorun 050 EC 0,9 l/ha (30); Ortus 05 SC 1-1,5 l/ha (21), Vege 240 SC 0,4 l/ha (14) czy  Sanmite 20 WP-0,7l/ha (7); Afik (0,3%); Agricolle (0,6%); Agritrap Foliar (0,6%); Siltac EC (0,1-0,2%).

Owocówki i zwójkówka (II pokolenia). Zabieg należało wykonać  pomiędzy 30.07 – 02. 08.2014 roku i powinien on zabezpieczyć owoce przed uszkodzeniami przez tę grupę szkodników. W okolicach 15- 20 sierpnia należy systematycznie obserwować odłowy w pułapki feromonowe motyli drugiego pokolenia zwójki siatkóweczki i w związku z tym należy codziennie sprawdzać pocztę elektroniczną, a po otrzymaniu komunikatu  wykonać  zabieg ochronny jednym z preparatów: Coragen 200 SC (14) w dawce 0,125-0,175 l/ha lub  Runner 240 EC (14) w dawce 0,40 l/ha lub Rumo 30 WG (7) w dawce 0,17-0,2 kg/ha lub  Steward 30 WG (7) w dawce 0,17 – 0,2 kg/ha lub Affirm 095 SG (3) w dawce od 2,5-3,0 kg/ha.

Nawożenie dolistne. Wszystkie sady jabłoniowe (odmiany jesienne i późnojesienne)  należy na 4 i na 2 tygodnie przed zbiorem zasilić nawozem fosforowo–wapniowym (Folicare fosforowo-wapniowy, Senifos, Kalcifos lub Rosafos) w stężeniu od 0,5 do 1% lub Maximus extra P-K 3-5 kg; lub foliq fosforowy 4 l/ha. Zabieg ten znacznie poprawia wybarwianie owoców. W celu równoczesnego wzbogacenia owoców w wapń oraz poprawy ich wybarwienia można zastosować na 4 i na 2 tygodnie przed zbiorem Goёmar Colorado w dawce po 5 l/ha lub Fertileader Elite 3 l/ha+ Fertileader Axis 3 l/ha lub  Tecamin Brix 2-3 l/ha lub Sweet 2 l/ha.

Słabo wybarwiajace się  sporty Jonagoldów na 5-6 tygodni przed zbiorem można opryskać 150 ml/has Agrostymu – ale nie później!

Należy również pamiętać o zasileniu doglebowym drzew (na 6 do 8 tygodni przed planowanym zbiorem) saletrą potasową lub potasowo-wapniową w ilości 100-120 kg/ha. Zabieg ten zwiększy wydatnie wielkość owocu, poprawi jego wybarwienie i smak, poprawi kondycję pąków kwiatowych na rok przyszły oraz zdefoliuje chwasty w pasach herbicydowych. Taki sam zabieg należy wykonać w sadach  śliwowych. 

Po zbiorze należy wysiać 100-150 kg saletry wapniowej na 1 ha.

1. Cięcie letnie długopędów odmian zbieranych za 4-6 tygodni

2. W sadach czereśniowych, wiśniowych, śliwowych, brzoskwiniowych i morelowych tuż po zbiorach przystąpić do cięcia drzew. W sadach czereśniowych powinno już być wykonane cięcie korzeni.

W kwaterach z odmianami ‘Golden Delicious’ i ‘Mutsu’ zastosować w trzeciej dekadzie sierpnia Chelat Mn.

Nawożenie posypowe. Holendrzy i Belgowie przy zbiorze 2-fazowym po pierwszym zbiorze, a przy jednofazowym  bezpośrednio po zbiorze stosują 100-120 kg saletry wapniowej na hektar sadu, w celu wzmocnienia pąków kwiatowych. 

Do niedawna po zbiorze owoców zapominaliśmy o sadach. Ostatnie zimy jednak zweryfikowały nasze podejście. Obecnie zalecane są: 

1. 1 tydzień po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik + chelat Zn + chelat B; 

2. 2 tygodnie po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik +dolistny nawóz P- K; 

3. 3 tygodnie po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik + dolistny nawóz P- K; 

4. Po pierwszych większych przymrozkach: 5% roztwór mocznika + Cynkobor. 

Etefon to hormon starzenia się komórek roślinnych. Sadownicy holenderscy i belgijscy stosują 3 tygodnie po zbiorach 200-250 ml/ha Ethleru (Agrostymu) w celu wzmocnienia pąków kwiatowych i szybszego zakończenia wegetacji (czyli przygotowania się drzew do zimowego spoczynku). 

Po 2-3 nocach z temperaturami -4˚C i poniżej zastosować 4-5% roztwór mocznika z pełną dawką Chelatu Zn.

Ochrona przed chorobami kory i drewna: zabiegi tuż po zbiorze; gdy opadnie 50% liści oraz gdy opadnie 100% liści.

Grusze

Parch gruszy – wzrost zawiązków: preparaty zawierające mancozeb + Drakar lub Final K w dawce 3 l/ha. Potas w sadach gruszowych jest ogromnie ważny ze względu na zwiększanie  wielkości owocu, poprawę jego smaku, a jego formy siarczanowe ze względu na stwarzanie środowiska niekorzystnego dla miodówek. Za 7 dni powinno się zastosować dolistny nawóz wapniowy (Belgowie stosują Boramin Ca w dawce 3-5l/ha! 

Miodówki gruszowe: w okresie okołozbiorczym należy spodziewać się nalotów muchówek miodówek. Wykorzystać można: Dimilin 25 WP (14) w dawce od 0,3 do 0,375 kg/ha + Silvet Gold (0,015%) lub Apacz 50 WG (21) 0,15 kg/ha lub Acaramik/Clayton/ Albin/Mandinka/Pro-mektyna 018 EC (3) w dawce 0,75l/ha.

Choroby przechowalnicze: gorzka zgnilizna – Bellis 38 WG (7) w dawce 0,8 kg/ha lub Switch 62,5 WG (3) w dawce 0,75-1,0 kg/ha; Geoxe WG (50% fludioksonilu) 0,45 kg/ha (3), szara pleśń, brunatna zgnilizna – Switch 62,5 WG (3) w dawce 0,75-1,0 kg/ha; lub Geoxe WG 0,45 kg/ha (3) lub Boni Protect^® w dawce 1,0 l na 2m wysokości korony lub Polyversum WP (ND) w dawce 0,15-0,2 kg/ha.

Śliwa

Należy przeprowadzać systematyczne lustracje pod kątem występowania mszyc, które są wektorem szarki. W przypadku stwierdzenia ich występowania należy wykonać zabieg jednym z preparatów chloro- lub neonikotynowych Pirimor/Agro Pirymikarb 500 WG0,75 kg/ha (7); Calypso 480 SC (14) 0,1 l/ha; Mospilan 20 SP 0,125 kg/ha (14) lub Afik (0,3%) lub Agricolle (0,3- 0,6%) lub Agritrap Foliar (0,3-0,6%) lub Siltac EC 0,1-0,2% lub Calypso 480 SC 0,1 l/ha (14) lub Agricolle – 3l/ha. 

Pordzewiacz śliwowy: Ortus 05 SC 1,25-1,5 l/ha (7); Envidor/Vege 240 SC 0,4 l/ha (14).

Przędziorki: Envidor/Vege 240 SC 0,4 l/ha (14); Afik 0,3% lub Agricolle 0,6% lub Agritrap Foliar 0,6% lub Siltac EC 0,1-0,2% lub Ortus 05 SC – 1 l/ha (7). 

Owocówka śliwkóweczka: ciągle odławiają się ogromne ilości samców. Zabiegi należy wykonywać systematycznie co trzy tygodnie: Runner 240 SC 0,5 l/ha (7); Calypso 480 SC 0,2 l/ha (14); Mospilan 20 SP 0,2 kg/ha lub Dimilin 480 SC 0,4 l/ha (7); 

Znamionówka tarniówka: Karate Zeon 050 CS 0,15-0,2 l/ha (7) – opryskiwać po pojawieniu się gąsienic.

UWAGA: W tych sadach śliwowych, w których występuje szarka (ospowatość śliw), należy zaznaczyć chore drzewa, by w czasie cięcia nie przenosić wirusa. Oczywiście w kwaterach z odmianami późnymi nadal kontynuować regularne (co 10-14 dni) dolistne nawożenie Megafolem. 

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych: od początku dojrzewania owoców co 10-14 dni naprzemiennie Topsin M 500 SC 1,5 l/ha (14); Switch 62,5 WG 0,6-1,0 kg/ha lub Signum 33 WG 0,75 kg/ha  (7) z  jednym z preparatów Horizon/Orius/Sparta/Syrius/Troja 250 EW 0,75 l/ha (7).

Rak bakteryjny: po zbiorze owoców Mag 50 WP – 3 kg/ha.

Wiśnia i czereśnia 

Po zbiorze owoców: drobna plamistość liści drzew pestkowych – Carpene 65 WP/Syllit 65 WP 1,5 kg/ha (1-2 razy w okresach opadów), Topsin M 500 SC 1,5 l/ha lub Kaptan Plus 71,5 WP  2 kg/ha lub Score 250 EC 0,2 l/ha (max. 2 razy w sezonie).

Przędziorki: Agricolle  3 l/ha lub Agricolle (0,6%) lub Agritrap Foliar (0,6%), Siltac EC 0,2%.

Rak bakteryjny: po cięciu 3 kg/ha preparatu miedziowego.

Jak najszybciej w ciągu 2 tygodni po zbiorze należy sady gatunków pestkowych trzykrotnie, w odstępach co 5 dni, zasilić mocznikiem według następującego schematu:

I zabieg, tuż po zbiorze – 8 kg mocznika/ha + Chelat Zn + Chelat B;

II zabieg, w 5 dni później – 12 kg mocznika na hektar;

III zabieg, za kolejne 5 dni – 18 kg mocznika na hektar.

 

Po zbiorze owoców – zamieranie pędów malin: opryskiwać 1-2 razy w okresach chłodnej, wilgotnej pogody, co 10-14 dni: Mythos 300 SC  2,5 l/ha (nie częściej jak 2 razy w sezonie); Rovral Aquaflo 500 SC 1,5-2 l/ha (nie częściej jak 2 razy w sezonie); Sadoplon 75 WP 3 kg/ha (30 dni prewencji);  Switch 62,5 WG 0,8-1 kg/ha; Signum 33 WG (1,8 kg/ha).

Szara pleśń – Teldor 500 SC 1,5 l/ha (1) lub Signum 33 WG (3)  1,8 kg/ha, Switch 62,5 WG 0,8-1 kg/ha (7); Polyversum WP (ND) 0,2 kg/ha.

Mszyce: Pirimor/Ago Pirymikarb 500 WG 0,75 kg/ha (7); Calypso 480 SC 0,2l/ha (14); Agricolle 3 l/ha; Agricolle (0,3-0,6%); Agritrap Foliar (0,3-0,6%); Siltac EC 0,2%.

Przędziorek chmielowiec: Agricolle 3 l/ha; Agricolle 0,6%; Agritrap Foliar (0,6%) lub Siltac EC 0,2%.

Przeziernik malinowiec: Calypso 480 SC 0,2 l/ha (14).

Pryszczarek namalinek łodygowy: Sumi-Alpha 050 EC 0,15-0,18 l/ha (7) lub Calypso 480 SC (14) 0,2 l/ha;

Nawóz potasowy (Drakar lub Final K lub Cigo K (po 3l /ha) i za trzy dni nawóz wapniowy: Foscavit 4-8 l/ha lub Wapnovit  3-5 l/ha lub YaraLiva Calcinit 5-7 kg/ha lub Agroleaf Power wapniowy 3-5 kg/ha lub Phostrade Ca 3-5 l/ha lub Basfoliar Combi Stib 3-5 l/ha lub Fertileader Elite 3-4 l/ha; Agrocean Ca  3 l/ha lub Metalosate Ca 2 l/ha.

Amerykański mączniak agrestu (po zbiorze): Nimrod 250 EC 0,75-2,25 l/ha; Score 250 EC 0,2 l/ha; Zato 50 WG 0,2 kg/ha,

Opadzina liści porzeczki, biała plamistość liści: Score 250 EC 0,2 l/ha, Zato 50 WG 0,2kg/ha.

Pryszczarek porzeczkowiec liściowy i pryszczarek porzeczkowy łodygowy: Calypso 480 SC 0,15-0,2 l/ha i pyretroidy.

Przeziernik porzeczkowiec: Calypso 480 SC 0,15-0,2 l/ha i pyretroidy.

Przędziorek chmielowiec: Ortus 05 SC 1,5 l/ha.

 

Adam Fura, ŚODR O/Sandomierz