Podczas jednej z wizyt w Holandii miałem okazję zapoznać się z obiektem przechowalniczym i metodą przetrzymywania korzeni w gospodarstwie zlokalizowanym koło Emmeloord – środkowa cześć tego kraju – w prowincji Flevoland. W gospodarstwie wybudowano obiekt pozwalający przechować korzenie z 30-hektarowej plantacji. Średnie plony wynosiły ok. 80 t/ha. Przechowalnia w całości była przeznaczona do magazynowania towaru. Nie przewidziano w niej pomieszczeń, w których odbywałoby się przygotowanie korzeni do sprzedaży – sortowanie, mycie, czy pakowanie. Te czynności wykonywała firma, do której producent dostarczał towar.
Wykonanie obiektu
Obiekt był wykonany z płyt warstwowych, które zamocowano do konstrukcji nośnej. Jak zaznaczano, wykorzystano płyty warstwowe, ponieważ są one gotowymi prefabrykatami, niewymagającymi dodatkowych izolacji np. cieplno-wilgotnościowych. Zastosowano je zarówno jako osłony ścienne, jak i dachowe. Podkreślano, że materiał ten, oprócz roli osłonowej i konstrukcyjnej, spełnia wymagania cieplno-wilgotnościowe, akustyczne oraz w zakresie szczelności przed pyłem i deszczem pod warunkiem, że płyty są starannie zamontowane. Wykorzystane w holenderskim gospodarstwie płyty warstwowe składały się z okładzin – wewnętrznej i zewnętrznej – oraz rdzenia wykonanego z materiału, który pełni funkcję izolacji termicznej. W tym przypadku skorzystano ze styropianu. Walory estetyczne przechowalni nadawała zewnętrzna okładzina płyty warstwowej wykonana z blachy żebrowanej (większa stateczność w porównaniu z blachą gładką) w ciemnozielonym kolorze.
Obiekt do przechowywania marchwi w holenderskim gospodarstwie zlokalizowanym koło Emmeloord
Do poszczególnych komór chłodniczych zainstalowane były drzwi gazoszczelne (przesuwne), przy czym wjazd do komór usytuowany był bezpośrednio z zewnątrz budynku. Jak przekazywano, zaprojektowano wysokie drzwi, gdyż umożliwiają one szybki załadunek komory.
Betonowa podłoga w komorach chłodniczych dostosowana była do przewidywanych obciążeń, np. wózka ze skrzyniopaletami i posiadała izolację gazoszczelną i przeciwwilgociową.
Temperatura i wilgotność powietrza
W obiekcie holenderskim istniała możliwość dokładnej kontroli temperatury, gdyż była ona wyposażona w agregaty chłodnicze. W przeciągu 6-8 miesięcy składowania korzeni w komorze chłodniczej utrzymywano temperaturę na poziomie ok. 0,5°C. Ponadto regulowano także wilgotność względną, tak aby była ona w granicach 96-98%. Nad przestrzeganiem utrzymania parametrów przechowywania pomiędzy zaprogramowaną ich dolną a górną granicą czuwał komputer. Zaznaczano, że utrzymanie warunków przechowywania na wskazanym dla korzeni marchwi poziomie jest zależne od odpowiedniego ustawienia skrzyniopalet. Powinny one stać tak, aby odległość od ściany, przy której jest zamontowana chłodnica powietrza, do pierwszej skrzyniopalety wynosiła 30 cm. Ponadto odległość między skrzyniopaletami a ścianami bocznymi nie powinna być mniejsza niż 10 cm. W obiekcie, jaki miałem okazję obejrzeć, na podłodze były wymalowane linie, które ułatwiały operatorowi wózka widłowego poprawnie je rozstawić.
Od ścian pozostawiano odległość minimum 30 cm.
Wymalowane na podłodze linie ułatwiały operatorowi wózka widłowego ustawić skrzyniopalety tak, aby była między nimi odpowiednia
cyrkulacja powietrza
Higiena przechowywania
Dużo uwagi zwracano na czyszczenie i odkażanie pomieszczeń przechowalniczych. Mówiono, iż przestrzeganie higieny wpływa na ograniczenie rozwoju chorób grzybowych w przechowalni. Podkreślano, że nawet jeżeli rozwijające się grzyby na ścianach przechowalni nie powodują bezpośrednio chorób przechowalniczych korzeni, to groźny jest wydzielany przez nie etylen. Przyspiesza on starzenie się produktów. Warto pamiętać, że marchew jest wrażliwa na ten związek. Składowanie korzeni w atmosferze zawierającej etylen prowadzi do gorzknienia marchwi, gdyż tworzą się w niej izokumaryny. Zaledwie 0,5 ppm etylenu przy normalnych warunkach przechowywania już w ciągu dwóch tygodni może powodować gorzknięcie korzeni.
Dr inż. Marcin Bartczak
Fot. M.Bartczak
.
