Sadzą kapustne przez cały sezon

Artur i Zygmunt Matuszakowie prowadzą 40-hektarowe rodzinne gospodarstwo ogrodnicze w Kucharach k. Kalisza (woj. wielkopolskie), którego specjalizacją – podobnie jak wielu okolicznych – jest produkcja warzyw. Zaopatrują rynek warzyw świeżych we wczesne oraz jesienne kapusty (łącznie 15 ha) i kalafiory (łącznie 5 ha), jesienne brokuły, kapustę pekińską oraz seler wczesny, a także ten zbierany w plonie głównym. Ponadto w gospodarstwie uprawiane są ziemniaki jadalne na powierzchni 10 ha oraz zboża (3 ha). Gleby w Kucharach należą do klasy bonitacyjnej od II do V – te IV i V klasy są przepuszczalne, natomiast gleby II i III klasy są zwięźlejsze i lepiej trzymają wodę, ale ich wiosenna uprawa po bezśnieżnych zimach bywa kłopotliwa, ponieważ po przesuszeniu mają skłonność do zbrylania się. 

 

Sezon na kapustne rozpoczyna się od uprawy wczesnych kapust i kalafiorów pod agrowłokniną, w dalszej kolejności sadzone są kalafiory na zbiór letni oraz kapusta głowiasta, kapusta pekińska, brokuły i kalafiory na zbiory jesienne. Plantatorzy produkują rozsadę na wszystkie terminy upraw we własnym zakresie. Nasiona wysiewane są do multiplatów o 160 otworach wypełnionych gotowym podłożem firmy Hollas, po czym są podlewane biostymulatorem BlackJak, stymulującym kiełkowanie nasion oraz wzrost korzeni. Rozsady wczesnych warzyw kapust i kalafiorów przed wysadzeniem w pole zabezpieczane są antytranspirantem VaporGard, który zabezpiecza rośliny przed nadmierną transpiracją oraz ogranicza oddziaływanie niskiej temperatury, przyspieszając wzrost roślin. Produkcja rozsady do najwcześniejszych nasadzeń zajmuje ok. 6 tygodni, natomiast na kolejne terminy uprawy – 4 tygodnie. Na stanowiskach przeznaczonych pod wczesne kapustne jesienią wysiewana jest sól potasowa i wapno w celu regulacji odczynu gleby, bezpośrednio przed sadzeniem stosowane są nawozy fosforowe i część dawki azotu, resztę podaje się pogłównie. 

Fot. 2. Kalafiory produkowane w Kucharach muszą spełniać najwyższe „świeżorynkowe” wymagania

Wczesną kapustą w gospodarstwie obsadza się 5 ha, natomiast pod uprawę kalafiora corocznie przeznacza się 1,5 ha gruntów. Nasadzenia rozpoczyna się, gdy tylko można wejść w pole – zwykle w granicach 15–20 marca. Wykorzystuje się do tego celu sadzarkę tarczową polskiej produkcji. O wyborze odmian warzyw kapustnych do wczesnowiosennych nasadzeń decyduje okres wegetacji, wierność plonowania i jakość główek oraz róż. Producenci decydują się corocznie na kilka odmian, po pierwsze dlatego, aby rozłożyć zbiory w czasie, a po drugie zminimalizować ryzyko uprawy, ponieważ każda odmiana inaczej reaguje na przebieg pogody w poszczególnych latach.

Fot. 3. Asortyment warzyw kapustnych w gospodarstwie uzupełnia brokuł – na zdjęciu odmiana Triton F1 

Największy udział w nasadzeniach kapusty mają odmiany: Jetma F₁ (ok. 50 dni) i Tucana F₁ (65 dni), uzupełnienie asortymentu stanowią mieszańce Headstart F₁ (67–70 dni) i Balbro F₁ (65–75 dni). Wśród odmian kalafiorów A. Matuszak zdecydował się na mieszańce: Abeni F₁ (60–65 dni), SV 5777 AC F₁ ( 67–69 dni), Sevilla F₁ (ok. 75 dni) i Fortaleza F₁ (ok. 75 dni). – Najpewniejszą z uprawianych przeze mnie do tej pory odmian kalafiora na wczesne zbiory jest Fortaleza F₁. Na moich polach wyróżnia się ona bardzo dobrym okryciem róż liśćmi, dzięki któremu rośliny po osiągnięciu dojrzałości zbiorczej można przetrzymać przez jakiś czas w polu, bez utraty jakości. Korzystną cechą tej odmiany jest także wierne „trzymanie się” okresu wegetacji. Pozostałe mieszańce również tworzą dobrej jakości róże, ale konieczne jest ich szybkie wycinanie – gdy tylko osiągną wartość handlową. Zdarza się również, że przeciągają wegetację, gdy w trakcie sezonu przebieg pogody nie jest korzystny – mówił A. Matuszak.

Fot. 4. Kapusta głowiasta jest uprawiana na zbiór jesienny z przeznaczeniem do przechowywania

Aby zachować ciągłość dostaw towaru, plantator z Kuchar uprawia również kalafiory na zbiory letnie, w tym segmencie postawił na odmiany Charlot F₁ i Adona F₁ wyróżniające się dużą tolerancją na wysoką temperaturę. Artur Matuszak podkreślał, że sezon 2015 był wyjątkowo nieudany dla uprawy letniego kalafiora. – Z powodu upalnej pogody jedynie 60% roślin wytworzyło handlowe róże. Dodatkowo mimo braku towaru na rynku, cena utrzymywała się na niskim poziomie – ok. 1 zł za różę – tłumaczył. Z kolei na zbiory jesienne ogrodnik wybrał mieszańce tworzące ciężkie, zwarte róże: SV 5818 AC F₁, Giewont F₁, David F₁ oraz Cabral F₁.

 

Oprócz kalafiorów na zbiory jesienne w gospodarstwie uprawiane są również brokuły do bezpośredniego spożycia: Triton F₁ i Monaco F₁, kapusta pekińska – Bilko F₁ – oraz kapusta głowiasta biała i czerwona: Quartz F₁, Passat F₁, Zenon F₁ oraz Lectro F₁, która przechowywana jest do marca w drewnianych skrzyniopaletach. Podobnie jak komory przechowalni są one corocznie dezynfekowane. A. Matuszak: Kapusty do przechowywania sadzimy dość gęsto (w rozstawie 55 x 55 cm), aby główki nie rosły zbyt duże i spełniały wymagania sieci handlowych, na których potrzeby produkujemy warzywa. Na stanowiskach pod kapustę jesienią stosowane jest wapnowanie oraz nawożenie solą potasową, natomiast wiosną przed sadzeniem rozsiewane są nawozy fosforowe i azotowe. Rośliny dokarmiane są również dolistnie według programu firmy Intermag, do którego przekonałem się w sezonie 2014. Dodatkowo, aby poprawić wykorzystanie składników pokarmowych z nawozów i zwiększyć tolerancję roślin na warunki stresowe, stosowany jest nawóz biostymulujący Bio-Algeen S90. 
 

Fot. 5. Plantatorzy od lat uprawiają sprawdzoną odmianę kapusty pekińskiej – Bilko F₁

Wszystkie warzywa uprawiane w gospodarstwie Artura i Zygmunta Matuszaków są nawadniane. Źródłem wody są dwie studnie głębinowe wyposażone w pompy na prąd stały. Nawadnianie prowadzone jest deszczownią firmy RM. Warzywa kapustne nawadniane są w miarę potrzeb. – W minionym sezonie w uprawie na zbiory letnie i jesienne deszczownia pracowała niemal stale od momentu posadzenia rozsady niemal do samych zbiorów. Na zwięźlejszych glebach wracaliśmy z deszczownią na to samo pole co 3 dni, natomiast na tych bardziej przepuszczalnych – co 2 dni – mówił A. Matuszak. W ochronie brokułu, kapusty i kalafiora przed chorobami grzybowymi wielkopolski plantator bazuje na fungicydzie Scorpion 325 SC. W przypadku kapusty głowiastej białej do przechowywania przed zbiorami stosowany jest Amistar 200 SC. 
 

Fot. 6. Kapusta głowiasta trafia do sprzedaży bezpośrednio po zbiorze lub po przechowywaniu

Wszystkie warzywa kapustne w gospodarstwie w Kucharach zbierane są ręcznie i sprzedawane głównie firmom zaopatrującym sieci handlowe. Wybierając takie rozwiązanie, plantator uzyskuje, co prawda nieco niższe ceny, niż na rynkach hurtowych, jednak może skupić się na aspekcie produkcyjnym prowadzenia gospodarstwa.

Tekst i fot.: Aleksandra Czerwińska-Nowak

Artykuł pochodzi z numeru 4/2016 miesiecznika „Warzywa”.