Piotr Borczyński, niezależny doradca warzywniczy, pracownik Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie omówił możliwości ochrony warzyw kapustnych przed szkodnikami, chorobami i chwastami, prezentując praktyczne wskazówki dotyczące nie tylko stosowania środków ochrony roślin, ale też bazujące na zabiegach agrotechnicznych ograniczających liczebność populacji agrofagów. Prelegent odwołał się także do doświadczeń zagranicznych (np. brytyjskich) w ochronie roślin. Wiele uwagi poświęcił ochronie upraw przed śmietką kapuścianą, zwracając uwagę na nowozarejestrowany insektycyd Verimark® (zawiera cyazypyr®). Środek zarejestrowany jest do stosowania od fazy dwóch liści do fazy pięciu liści (BBCH 12–15) w uprawie kapusty głowiastej białej, brokułu, kalafiora oraz kapusty brukselskiej. Insektycyd stosowany do podlewania rozsady długotrwale zabezpiecza rośliny przed śmietką, ogranicza liczbę stosowanych zabiegów ochrony roślin i wpływa na wzrost plonu. Środek należy stosować nie później niż 3 dni przed wysadzeniem rozsady. P. Borczyński zwrócił także uwagę na nowe zagrożenie w uprawie warzyw kapustnych jakim są szkodniki rzepaku: słodyszek rzepakowy i chowacze, które coraz częściej obserwowane są w uprawie brokułów, głównie przed zbiorem lub w trakcie zbioru róż.
Odmiany warzyw kapustnych
Szeroki asortyment warzyw kapustnych firmy Enza Zaden Poland omówił Bernard Zioło, przedstawiciel hodowcy. Sunta F1 oraz Cheeta F1 to odmiany kapusty głowiastej białej polecane do najwcześniejszych nasadzeń. Predeco F1 to z kolei propozycja zalecana do gęstych nasadzeń, przeznaczona do zaopatrzenia supermarketów, tworząca główki o masie od 1,3 do 2,5 kg, o długim oknie zbiorczym, mało podatna na pękanie, która może być wykorzystana do letniego kwaszenia. Na rynek marketowy prelegent polecał także odmianę Verdeco F1 i Vertex F1. Mieszaniec Cheers F1 rekomendowany jest do zbioru latem, po ok. 80 dniach wegetacji główki osiągają masę 3–4 kg, a po ok. 110 dniach – 5 kg. Strukta F1 to odmiana uniwersalna jeśli chodzi o terminy nasadzeń, przeznaczenie, i okres wegetacji. Główki o masie 2,5–3 kg są zwarte, nie mają tendencji do pękania. Odmiana o wysokiej zdrowotności (osadzenie główek na wysokim głąbie chroni liście przed zagniwaniem). Storka F1 i Pronka F1 to odmiany późne, polecane do przechowywania. W ofercie hodowcy są także odmiany o płaskim kształcie główki: Green Rich F1, Green Lunar F1 i Autumn Queen F1 oraz o stożkowej główce Monserte F1. Z kolei wśród odmian kapusty włoskiej B. Zioło polecał Convoy F1 i Sonho F1. Zwrócił też uwagę kapustę głowiastą czerwoną i mieszańca Ruby Perfection F1. W asortymencie odmian kalafiorów B. Zioło zwrócił uwagę na mieszańca Xenia F1 polecanego do najwcześniejszych nasadzeń w tunelach foliowych i pod płaskimi okryciami. Telargy F1 i Elintos F1 to kreacje rekomendowane do zbioru od czerwca. Bielic F1 z kolei to odmiana tolerancja na stresowe warunki uprawy, zarówno abiotyczne (susza, wysoka temperatura), jak biotyczne. Do najpóźniejszych nasadzień rekomendowana była odmiana Crenique F1 przydatna zarówno do zaopatrzenia rynku warzyw świeżych, jak i dla przetwórstwa. Prelegent zwrócił uwagę na jedną odmianę brokułu – Thunder Dorne F1, polecaną na jesienne zbiory (sadzenie 1–20 lipca). W asortymencie odmian kalarepy, przedstawiciel hodowcy wyróżnił Solares F1 i Avaya F1. Oba mieszańce wyróżniają się dużą tolerancją na stresowe warunki uprawy – wysoką temperaturę i odpornością na mączniaka rzekomego, główna różnica miedzy nimi dotyczy długości liścia – u odmiany Solares F1 jest on dłuższy.
Wskazówki nawożeniowe
Zalecenia dotyczące nawożenia, ze szczególnym uwzględnieniem objawów niedoborów wybranych składników pokarmowych i możliwości ich niwelowania omówił Jan Wcisło z firmy Intermag, podkreślając że pozakorzeniowe dostarczanie mikroskładników sprawia, że są one szybciej i efektywniej pobierane przez roślinę. W ofercie firmy znajdują się programy dolistnego dokarmiania odnoszące się do prawie wszystkich gatunków warzyw. Prelegent zwrócił uwagę także na preparaty o działaniu biostymulującym: Tytanit, bazujący na jonach tytanu i Optysil – produkt krzemowy. Krzem, wzmacnia ściany komórkowe tkanek roślinnych, co z kolei przyczynia się do redukcji żerowania szkodników, a w czasie suszy do ograniczenia transpiracji. J. Wcisło zwrócił uwagę na coraz powszechniej występujące problemy w nowoczesnej, intensywnej uprawie warzyw, wyróżniając wśród nich: ograniczenia w płodozmianach, zmęczenie gleby, utratę mikrobiologicznej bioróżnorodności gleby, spadek bioróżnorodności, masowe występowanie agrofagów, pojawianie się nowych zagrożeń ze strony chorób i szkodników. Seria bioproduktów Bactim (w jej skład wchodzi 6 preparatów) bazuje na pożytecznych mikroorganizmach glebowych, które:
- wspomagają pobieranie składników pokarmowych przez rośliny;
- chronią ryzosferę roślin ograniczając rozwój fitopatogenów;
- indukują odporność roślin;
- intensyfikują ich procesy wzrostu i rozwoju.
Bactim Fertimax, zawierający bakterie oraz ryzosferowe grzyby saprofityczne polecany jest do przygotowania rozsady warzyw kapustnych oraz do opryskiwania gleby przed ich sadzeniem. Obecnie, często występującym problemem w uprawie wielu gatunków warzyw jest obecność szkodliwych dla roślin nicieni glebowych. Populacje tych organizmów można ograniczyć przy wykorzystaniu produktu Bactim Receptor (od tego sezonu w ofercie firmy także w postaci granulatu). Biopreparat zawiera grzyby mikoryzowe, promieniowce, grzyby saprofityczne, które kolonizując glebę wokół systemu korzeniowego ograniczają dostęp do niego agrofagów (głównie nicieni). Preparat zaleca się stosować na wilgotną glebę, po aplikacja należy go z glebą wymieszać. Można go stosować przed formowaniem redlin, siewem i sadzeniem roślin, do podlewania rozsady i roślin wysadzonych na miejsce stałe, opryskiwania roślin i gleby w czasie wegetacji, do fertygacji. Prelegent rekomendował także Bactim Starter (zawierający pożyteczne bakterie), polecając go do zaprawiania nasion warzyw. Zapewnia on bowiem równomierne wschody, sprzyja rozwojowi systemu korzeniowego roślin, ogranicza wpływ stresów na młode rośliny.
J. Wcisło zwrócił uwagę także na nowości produktowe firmy. Jedną z nich jest Pesticlean, preparat do mycia opryskiwaczy, który usuwa pozostałości środków ochrony roślin. Proradix to z kolei biofungicyd bazujący na bakteriach z rodzaju Pseudomonas, o działaniu zapobiegawczym. Obecnie można go stosować do zaprawiania sadzeniaków, w celu ochrony ziemniaka przed sprawcą ryzoktoniozy. Firma planuje rozszerzenie etykiety środka o wybrane gatunki warzyw.
Perfekcyjna rozsada
Arkadiusz Jakubik z Grupy Producentów Rozsad Krasoń przedstawił etapy produkcji rozsady. Firma Krasoń zajmuje się profesjonalną produkcją rozsad warzyw gruntowych i szklarniowych już od ponad 22 lat. Na 11 ha szklarni, w ubiegłym roku wyprodukowano ponad 270 mln sztuk rozsad warzyw. Mówiąc o rozsadzie warzyw kapustnych prelegent podkreślił, że dostępna jest ona od marca, a czas jej produkcji wynosi od 35–42 dni. W końcowym etapie produkcji, tydzień przed wysłaniem do odbiorcy, rozsada jest hartowana. A. Jakubik omówił jak postępować z rozsadą po jej otrzymaniu. I tak, należy: ? nie przetrzymywać rozsady na palecie; ? do czasu wysadzenia przetrzymywać młode rośliny najlepiej w zacienionym miejscu; ? podlewać rośliny wodą o minimalnej temperaturze 15°C; ? zwrócić uwagę na temperaturę przetrzymywania roślin – długa ekspozycja na niską temperaturę może powodować jarowizację.
Grzegorz Turzyniecki zwrócił uwagę dynamiczny rozwój Grupy Mularski, firmy którą reprezentuje. Podkreślił tendencję wzrostową w nabywaniu rozsad przez producentów. W 2015 r. Grupa Mularski sprzedała 40 mln sztuk rozsady, a w 2018 r. – 200 mln sztuk. Firma prognozuje, że w 2019 r. sprzeda ok. 260 mln sztuk rozsady. Prelegent zwrócił uwagę na wielokomorowe tace na nogach, które wykorzystywane są do produkcji rozsady, wymieniając wśród zalet: brak kontaktu roślin z glebą; swobodną wymianę powietrza pod tacą; możliwość rozstawiania tac na dowolnym podłożu; dobry drenaż.
Tekst i fot. Joanna Klepacz-Baniak
