Na coraz większą popularność kukurydzy cukrowej w Polsce wpływ ma wiele czynników. Jednym z ważniejszych jest wzrastający udział naszego kraju w handlu – europejskim i zagranicznym. Następuje także stopniowa zmiana naszych upodobań kulinarnych i coraz większe znaczenie zyskują warzywa mało do tej pory znane.
Produkcja ziarna kukurydzy cukrowej na świecie wynosi około 600 000 ton, a w naszym kraju szacuje się, że przekroczyła 30 000 ton. Orientacyjne dane wskazują, że pod uprawę tego warzywa przeznacza się w Polsce 2800-3400 ha. Należy podkreślić, że największą popularnością kukurydza cukrowa cieszy się w USA, gdzie zajmuje areał 300 000 ha. W Europie dominującym producentem są Węgry (powierzchnia około 35 000 ha – w tym 25 000 ha na ziarno z przeznaczeniem do konserwowania).
W środowisku ogrodniczym panuje opinia, że w ostatnich latach opłacalność produkcji kukurydzy cukrowej z przeznaczeniem na sprzedaż kolb na rynek warzyw świeżych jest bardzo wysoka. Warto podkreślić, że w naszym kraju są sprzyjające warunki klimatyczno-glebowe do uprawy tego warzywa
Po zestawieniu podanych przez producentów kukurydzy cukrowej informacji na temat kosztów produkcji stwierdziłem, że suma kosztów bezpośrednich i pośrednich była w ubiegłym sezonie niższa niż dochód brutto ze sprzedaży kolb. Zysk, jak podkreślał producent, był w dużej mierze zależny od wydajności plantacji, a ta w ubiegłym sezonie była zadowalająca ,m.in. ze względu na sprzyjające w rejonie Pudliszek (Wielkopolska) warunki pogodowe. W minionym sezonie wyprodukowaną w gospodarstwie na 1 ha kukurydzę sprzedano na kilku rynkach hurtowych, m.in. we Wrocławiu i Poznaniu. Producent podkreślał duże zainteresowanie towarem ze strony gastronomii. – W 2011 r. towar handlowy sprzedałem po 0,75 gr/szt., ale sprzedając bezpośrednio na targowiskach można było uzyskać więcej – przekazywał ogrodnik. Plon handlowy stanowiło około 50 000 kolb. Po przemnożeniu plonu handlowego uzyskiwanego z 1 ha przez cenę, jaką producent może otrzymać za 1 kolbę, uzyskałem dochód brutto w uprawie kukurydzy cukrowej z przeznaczeniem na rynek warzyw świeżych równy 35 500 zł/ha.
Drogie nasiona i nawozy
Kukurydzę cukrową można uprawiać z siewu nasion bezpośrednio do gruntu lub z rozsady. W uprawie na najwcześniejsze zbiory przeważa ta z rozsady, natomiast na późniejsze terminy zbioru – z siewu nasion wprost do gruntu. W gospodarstwie k. Pudliszek warzywo to uprawia się w pierwszym roku po oborniku, gdyż korzystnie reaguje ono na dużą zawartość próchnicy w glebie. Producent uprawia kilka odmian kukurydzy, m.in. w ub.r. Trophy F1 oraz Sygnet F1. – Charakteryzują się one dużą plennością. Ich zaletą są kształtne kolby, dobrze wypełnione ziarniakami – mówił producent.
Duży udział w kosztach środków produkcji ma zakup nasion. Kwota potrzebna na ich zakup uzależniona jest od gęstości siewu. Producent zwracał uwagę, że przy mniejszej bujności roślin rozstaw między rzędami może być mniejszy niż w przypadku uprawy odmian silnie rosnących. Najczęściej kukurydzę cukrową sieje w rozstawie między rzędami 50 lub 75 cm, a na rzędzie nasiona są umieszczane co 15-18 cm. Przy rozstawie 75 x 15 cm ilość nasion potrzebna na 1 ha wynosi 88 900 szt., a koszt zakupu 5000 nasion to ok. 110 zł. Producent zwracał uwagę, że przy zbyt dużym zagęszczeniu roślin na jednostce powierzchni kolby mogą być nie w pełni zaziarnione.
Koszt nasion uzależniony jest od stosowanego zagęszczenia roślin na jednostce powierzchni.
[NEW_PAGE]
Ważne, ale także i kosztowne w ostatnim czasie, jest zapewnienie roślinom odpowiedniej ilości składników pokarmowych. Warto pamiętać, że kukurydza pobiera z gleby duże ilości makroelementów, przede wszystkim azotu i potasu, a w mniejszym stopniu fosforu, wapnia i magnezu.
Producent na 1 ha pola przeznaczonego pod uprawę kukurydzy dostarcza przede wszystkim około 180 kg azotu, 50 kg fosforu oraz 200 kg potasu. Do nawożenia wykorzystuje różne nawozy – Polifoskę 8, saletrzak, sól potasową, saletrę amonową. W styczniu br. ceny tych nawozów były wysokie, bo za Polifoskę 8 żądano 2160 zł/t, za saletrzak 1295 zł/t, za sól potasową (60%) 1925 zł/t, a za saletrę amonową 1450 zł/t.
Jesienią stosowane są nawozy fosforowe, natomiast na wiosnę, przed siewem nasion kukurydzy, producent stosuje połowę przewidzianej dawki nawozów azotowych i potasowych, a po upływie 4-6 tygodni od wschodów rozsiewa pozostałą część przewidzianych nawozów mineralnych.
Plon handlowy, a w konsekwencji dochód rolnika jest wyższy, jeżeli rośliny są zdrowe i dobrze odżywione.
Kosztowny ręczny zbiór
– Najbardziej znaczącą część wśród wszystkich kosztów ponoszonych na zabiegi uprawowe, zbiór, przygotowanie do sprzedaży – zapakowanie kolb w opakowania jednostkowe, a następnie zbiorcze – oraz sprzedaż kolb, stanowiły te, które ponoszone są na zbiór kolb – przekazywał ogrodnik. Warto zwrócić uwagę, że kolby na roślinie nie dojrzewają równomiernie. Najbardziej dorodne są kolby główne (wyrastają jako pierwsze) i one jako pierwsze osiągają dojrzałość zbiorczą, natomiast te tworzące się poniżej lub powyżej kolby głównej dojrzałość osiagają nieco później, dlatego zbiór (ręczny) przeprowadza się kilkakrotnie. Istnieje także możliwość zbioru mechanicznego – kombajnami.
Optymistycznie
Właściciel gospodarstwa przekazał, że był usatysfakcjonowany opłacalnością produkcji kukurydzy cukrowej w roku 2011. O wysokiej opłacalności produkcji w przeważającej mierze zadecydował wysoki plon. – Mam nadzieję, że w tym sezonie zarówno cena, jak i wielkość plonów będą sprzyjały producentom tego warzywa – mówił plantator.
Dr inż. Marcin Bartczak
Fot. M. Bartczak
