Trudno jeszcze oszacować, jaka powierzchnia przeznaczona będzie pod uprawę ogórków w 2013 r. Według danych GUS-u w 2011 r. warzywo to uprawiano na 16 138 ha (powierzchnia większa niż w 2010 r.). Najwięcej ogórków zebrano w województwach mazowieckim (626 480 dt), łódzkim (410 755 dt) oraz lubelskim i świętokrzyskim (odpowiednio: 382 043, 380 089 dt), a najmniej w warmińsko- -mazurskim (16 336 dt). Natomiast średnie plony w 2011 r. wynosiły tylko 183 dt/ha i były niższe o ok. 2% niż rok wcześniej. Niskie plony nie gwarantują opłacalności produkcji. Aby uzyskać wysokie plony dobrej jakości, warto wprowadzać nowe technologie produkcji, np. uprawę na folii, fertygację, pomimo że są one kosztowne. W celu określenia kosztów produkcji ogórków z przeznaczeniem do przetwórstwa zestawiłem zakładane koszty uprawy. Dane do przeprowadzonej kalkulacji zebrałem u ogrodnika z województwa łódzkiego.
Koszty ponad 20 000 zł
Po zestawieniu podanych przez producenta z okolic Grabowa szacunkowych kosztów założenia i prowadzenia uprawy ogórków gruntowych uprawianych w polu bez ściółkowania gleby w rzędach roślin stwierdziłem, że mogą one wynieść ok. 20 000 zł (tabela 1). Ogrodnik z woj. łódzkiego uprawia to warzywo także na podwyższonych zagonach ściółkowanych folią. Podkreślał jednak, że ta metoda uprawy wiąże się z wyższymi nakładam, ale i w efekcie końcowym umożliwia uzyskanie wysokich plonów. Ogórek jest rośliną ciepłolubną, optymalna temperatura dla prawidłowego i szybkiego wzrostu w polu wynosi 25°C w dzień i 20°C w nocy, dlatego warto ściółkować glebę w uprawie tego warzywa, gdyż taka metoda uprawy przyczynia się do zmniejszenia wahań temperatury i wilgotności gleby, co wpływa na szybszy wzrost oraz rozwój roślin, a w konsekwencji na wielkość i jakość plonu.
Do kosztów środków produkcji zaliczono: nawozy – organiczne, mineralne do nawożenia posypowego oraz dolistnego, materiał siewny, środki ochrony roślin, wodę oraz podatek rolny. Koszty materiałowe obliczone zostały według cen z lutego 2013 r. podkreślał, że koszty ochrony roślin będą zależały od przebiegu pogody. Szacuje, że mogą one wynieść ponad 1500 zł/ha. Dużo niższy, w porównaniu z zakupem nawozów, nasion lub środków ochrony roślin, bo stanowiący 1200 zł/ha, może być koszt energii elektrycznej i wody do nawadniania plantacji (częściowo woda czerpana jest z własnego ujęcia – koszty tej wody nie są uwzględnione).
Koszty prowadzenia plantacji
Zestawione koszty przygotowania stanowiska pod uprawę, prowadzenia plantacji, zbioru oraz zbytu surowca wyniosły ponad 10 000 zł/ha. Największy udział w kosztach wszystkich czynności wykonywanych w uprawie ogórka ma zbiór. Koszty zbioru zależą od ilości ogórków, jaką trzeba zebrać z pola. Do kosztów bezpośrednich doliczyłem koszty pośrednie. Producent oszacował je na 10% kosztów bezpośrednich. Wyniosły one 1889 zł/ha.
Już niebawem czas zakupu środków produkcji (nawozów, nasion, środków ochrony roślin) oraz rozpoczęcie prac w polu (siew nawozów, przygotowywanie stanowiska), dlatego już teraz dobrze byłoby udać się lub zadzwonić do sklepów ogrodniczych, aby zweryfikować ceny. Bowiem później spiętrzą się prace polowe i zabraknie na to czasu. Warto także podjąć już decyzję, jaką metodą będzie się produkowało ogórki. Uprawiając je na folii, łatwiej zapewnić roślinom optymalne warunki wzrostu i uzyskać owoce o wysokiej jakości i dużą ich ilość. Jednak nakłady ponoszone w tej metodzie produkcji są duże i przy niekorzystnej cenie zapewne ryzyko w uprawie z siewu wprost do gruntu bez ściółkowania jest dużo mniejsze.
Dr inż. Marcin Bartczak
Fot. M. Bartczak
Artykuł pochodzi z numeru 3/2013 miesięcznika „Warzywa”
