wirusy

Troje pracowników Instytutu Ochrony Roślin – PIB dołączyło do zespołów badawczych Uczelnianego Laboratorium Koronawirusa utworzonego przez Uniwersytet Medyczny w Poznaniu.

Blueberry scorch virus jest wirusem porażającym borówkę wysoką, rzadziej V. ashei i żurawinę wielkoowocową. Brak danych nt. możliwości jego rozwoju na borówkach występujących w stanie naturalnym w Europie.

Nowy niebezpieczny wróg włoskich cukinii nazywa Tomato leaf curl virus New Delhi (Tolcndv). Choroba ta, znana na całym świecie ze swojej zjadliwości, zidentyfikowana została we Włoszech jesienią 2015 roku na Sycylii. Powoduje też ogromne szkody w Hiszpanii.

Nieustający problem w europejskich sadach – bakteria Erwinia amylovora, sprawca zarazy ogniowej nie doczekał się dotąd satysfakcjonującego rozwiązania. Porażone pędy należy wycinać, często karczować trzeba całe drzewa. Chemicznie oddziałuje na bakterie tylko miedź i streptomycyna – pierwsza działa zapobiegawczo, druga jest dozwolona w wyjątkowych wypadkach. Być może technikami manipulacji genetycznych da się tę kwestię zamknąć.

Owoce borówki wysokiej, duże, smaczne i stosunkowo trwałe, zdobywają coraz większe uznanie, głównie z uwagi na swoje walory deserowe. Owoców tych coraz więcej produkuje się w Polsce, warto jednak wiedzieć, że borówka wysoka może być atakowana m.in. przez wirusy, wiroidy i fitoplazmy. Do niedawna uważano, że wirusy na plantacjach borówki wysokiej w Europie nie występują. Należy jednak zauważyć, że dopiero ostatnio zaczęto ich szukać, a wcześniejsze obserwacje symptomów nie były poparte testami laboratoryjnymi. Trzeba mieć świadomość, że to właśnie wirusy stanowią jedną z groźniejszych grup patogenów borówki wysokiej w Ameryce Północnej, a ostatnio wykryto obecność jednego z nich — wirusa oparzeliny — we Włoszech. Wcześniej pojawiły się na terenie Europy wirusy czerwonej pierścieniowej plamistości borówki i nitkowatości borówki.

Choroby wywoływane przez wirusy, wiroidy i fitoplazmy* są poważnym problemem w uprawach sadowniczych i szkółkarskich. Patogeny te nie mogąc samodzielnie prowadzić żadnych procesów przemiany materii, korzystają z komórek roślin gospodarza i wywołują różnego rodzaju choroby. Rozprzestrzenianiu się tych patogenów sprzyja niekontrolowane rozmnażanie się roślin. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania chorobom wirusowym i wirozopodobnym jest zakładanie sadów i plantacji roślin jagodowych ze zdrowego materiału szkółkarskiego. Do uzyskania drzewek wolnych od wirusów konieczne jest nie tylko zapewnienie zdrowego materiału wyjściowego, ale również przestrzeganie zasad produkcji i obrotu materiałem szkółkarskim.