nawożenie

Uprawę słoneczników w doniczkach rozpoczęto na dużą skalę pod koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia w Europie. Największym popytem cieszyły się w 1999 roku, wówczas na giełdach holenderskich sprzedano ich ponad 6 mln. Od tamtego czasu zainteresowanie nimi malało, w 2004 r. zbyt na aukcjach spadł do 2,3 mln roślin. Wciąż jednak znajdują się w grupie kilkudziesięciu ważnych giełdowych gatunków doniczkowych, wyprzedzając np. dalie czy syningie. Zasady uprawy doniczkowej słoneczników nie odbiegają zbytnio od stosowanych w produkcji na kwiat cięty (czyt. HO 3, 4/2006). Powodzenie produkcji zależy przede wszystkim od odmiany i terminu uprawy. Aby rośliny miały najwyższą jakość, a ich wzrost i pokrój były proporcjonalne do wielkości doniczki, konieczne jest użycie regulatorów wzrostu.

Podział pierwiastków niezbędnych do życia roślin na makro- i mikroskładniki ma charakter umowny. Głównym jego kryterium jest zawartość ilościowa danego pierwiastka w roślinie. Na przykład, zawartość azotu w liściach pomidora wynosi 3–4% s.m., czyli 30 000–40 000 mg/kg s.m., a żelaza 50–100 mg/kg s.m., co w procentach równa się 0,005–0,01%. Bor, mangan, miedź, molibden, cynk i żelazo zaliczane są do mikroelementów, czyli niezbędnych w żywieniu roślin składników pokarmowych, na które ilościowe zapotrzebowanie jest niewielkie. Niedobór jakiegokolwiek z nich jest jednak czynnikiem tak samo ograniczającym plonowanie, jak niedobór makroskładnika. Z drugiej strony, jeżeli niektóre mikroskładniki występują w zbyt wysokim stężeniu w glebie lub podłożu, mogą być toksyczne dla roślin. Do najczęściej spotykanych zatruć roślin dochodzi z powodu nadmiaru manganu i boru, rzadziej cynku lub miedzi. Stąd wskazana jest ostrożność przy ustalaniu dawek nawozów mikroelementowych.

W ostatnich latach w starszych szklarniach lub tunelach foliowych coraz częściej uprawiane są mieszańcowe ogórki grubo- lub średniobrodawkowe (fot. 1). Są one odporniejsze na wahania temperatury i okresowe niedobory światła niż typowe odmiany szklarniowe o gładkich owocach. Poza tym są cenione przez konsumentów — stanowią surowiec do produkcji pierwszych ogórków małosolnych — i na ogół wiosną są droższe niż owoce odmian szklarniowych. Wypełniają również lukę na rynku w chłodne wiosny z nocnymi spadkami temperatury, kiedy ogórki uprawiane w polu znacznie później zaczynają owocować. W doborze znajduje się kilkanaście partenokarpicznych odmian krótkoowocowych ogórków średnio- i grubobrodawkowych do uprawy pod osłonami.

Planując uprawę kapusty pekińskiej w okresie wiosennym lub letnio-jesiennym należy podjąć przed jej rozpoczęciem kilka ważnych decyzji. Najważniejsza dotyczy doboru odpowiedniej odmiany, dobrze i wiernie plonującej oraz przystosowanej do konkretnych warunków pogodowych, które są odmienne w poszczególnych terminach produkcyjnych. Oferta rynkowa obejmuje długą listę odmian, stale modyfikowaną oraz wzbogacaną. Różnią się one wczesnością, przeznaczeniem, smakiem, wartością odżywczą, odpornością na patogeny i zaburzenia fizjologiczne, trwałością przechowalniczą, a także cechami morfologicznymi — wysokością i kształtem główek oraz ich wewnętrznym wybarwieniem.

Właściciele dużych gospodarstw szklarniowych już w czasie rozpoczynania uprawy mają podpisane kontrakty na zbyt produkowanych warzyw. Pozwala to dostosować dobór odmian do oczekiwań odbiorców. W firmie Darfruit w Ryczywole w ubiegłym roku ponad 60% powierzchni przeznaczono pod uprawę pomidorów typu „cherry” i koktajlowych, które w porównaniu z odmianami wielko- i średnioowocowymi o wiele słabiej plonują, a ponadto wymagają dużo większych nakładów robocizny.

O nawożeniu szkółek pisaliśmy szczegółowo w dodatku zamieszczonym w "Szkółkarstwie" 4/2004. Autor poniższego artykułu omówił też dokładnie fertygację upraw szkółkarskich ("Szk." 4 i 5/2005). W poprzednim numerze (3/2006) powrócił do ważnego tematu nawożenia, przedstawiając ogólne wiadomości na ten temat. Poniżej kolejna porcja informacji (red.).