krzewy

Odmiana ‘Marta’ berberysu Thunberga (Berberis thunbergii) została wyselekcjonowana w szkółce Marii i Janusza Szewczyków z Krzywaczki, z siewu nasion (w latach 2005–2008) pochodzących z wolnego zapylenia, zbieranych z odmian ‘Atropurpurea’, ‘Aurea’, ‘Orange Beskid’, ‘Goldalita’ i innych tego gatunku.

W 2011 roku do Krajowego Rejestru oraz do Księgi Ochrony Wyłącznego Prawa wpisano nową polską odmianę leszczyny pospolitej (Coryllus avellana L.) o nazwie ‘Olga’. Jest ona przypadkową siewką znalezioną w gospodarstwie Tomasza Borkowskiego, w miejscowości Pawłów, w gminie Zawichost.

Podczas mojego pobytu na południowym-wschodzie USA, zwłaszcza w stanach Georgia, Alabama i Południowa Karolina, od początku października moją uwagę zwracał rosnący przy drogach, przede wszystkim koło rond i skrzyżowań, niewysoki krzew o pięknie, intensywnie purpurowo zabarwionych liściach. Była to nandina domowa (Nandina domestica) z rodziny berberysowatych (Berberidaceae). U nas w kraju krzew ten pokazano parę lat temu na warszawskiej wystawie „Zieleń to Życie”. Liście zaczynały wtedy dopiero przybierać jesienną barwę.

Celem cięcia krzewów jagodowych jest utrzymanie ich wysokiej plenności oraz zdrowotności. Na plantacjach, na których owoce zbierane są mechanicznie, ważne jest także uzyskanie optymalnego dla pracy kombajnu pokroju krzewów. Zasadnicze prace pielęgnacyjne, takie jak usuwanie zbędnych, chorych lub uszkodzonych mechanicznie pędów, wykonuje się ręcznie. Ręczne cięcie krzewów jest bardzo pracochłonne, a ponieważ wykonywane jest w różnych warunkach pogodowych, również szczególnie uciążliwe. Istnieje jednak możliwość częściowego zmechanizowania prac pielęgnacyjnych. W usuwaniu pędów wyrastających z odrostów korzeniowych, zbyt nisko położonych czy starych gałęzi wykorzystać można ciągnikowe podcinacze lub kosiarki konturowe.

Dzięki upowszechnieniu się kombajnowego zbioru owoców możliwa stała się uprawa krzewów jagodowych na plantacjach o powierzchni od kilkudziesięciu do kilkuset hektarów. Powstanie wielkoobszarowych plantacji wiąże się ze zmianą struktury nasadzeń oraz koniecznością stosowania specjalistycznych maszyn o dużej wydajności w całej technologii produkcji. Ponadto, ciągłe doskonalenie wiedzy sadowniczej doprowadziło do intensyfikacji produkcji powodując znaczny wzrost liczby roślin sadzonych na hektarze (do 4000–6000 sztuk). Tak duża liczba roślin wymaga bardzo sprawnego procesu sadzenia, ze względu zarówno na ponoszone nakłady pracy, jak i zapewnienie dobrego przyjęcia się roślin przez ich szybkie, zapobiegające przesuszaniu systemu korzeniowego, osadzenie w glebie. Wykorzystując specjalistyczne maszyny można w ciągu dnia założyć lub zlikwidować około 2 ha plantacji.

Duńska szkółka Mollegardens Planteskole Aps na wyspie Fionia powstała w 1984 roku z przekształconego 10-hektarowego gospodarstwa rolnego. Przez 7 lat właściciel szkółki Lars P. Strarup produkował jednoroczne liściaste krzewy żywopłotowe na zlecenie jednej z dużych duńskich firm. Problemy z rozliczeniami zmusiły go jednak do zerwania tej współpracy. W szkółce pozostało sporo młodego materiału, dlatego właściciel zaczął poszukiwać sposobów na zagospodarowanie tych roślin i w ciągu następnych lat stworzył 75-hektarowe gospodarstwo, specjalizujące się przede wszystkim w uprawie drzew i krzewów liściastych przeznaczonych na żywopłoty. Od 1992 r. należy ono do grupy Prima Plants, która wspólnie organizuje sprzedaż towarów i skupia obecnie 6 duńskich szkółek o różnym asortymencie produkcji.

Rozmowy z klientami naszej szkółki przekonały mnie o tym, że, wbrew pozorom, azalie gruntowe są w naszym kraju roślinami mało znanymi. W ołudniowozachodniej części kraju — ze względu na sprzyjający klimat (łagodniejsze zimy, więcej opadów) oraz tradycje uprawy sięgające ubiegłego wieku (Wojsławice, Moszna, Książ, Pszczyna, BielskoBiała) — spotyka się je znacznie częściej niż na wschodzie oraz w centralnej części Polski. Ograniczony zasięg uprawy azalii wielkokwiatowych jest jednak wynikiem przede wszystkim błędów w sadzeniu i pielęgnacji tych roślin oraz braku odpowiedniego asortymentu odmian w wielu krajowych szkółkach.