grusze

Odmiana — jak podkreślała dyrektor Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach prof. Danuta Goszczyńska otwierając 4 kwietnia zorganizowaną tam konferencję pt. "Nowe odmiany drzew owocowych" — w 50% decyduje o powodzeniu uprawy. Ma wpływ na wiele rzeczy związanych z plonem, ochroną, a wreszcie zbytem owoców. W sprzedaży jest dużo nowych odmian, trudno jednak sadownikowi zdecydować, którą powinien wybrać. Ważny jest również dobór podkładki, jaką należy dopasować do warunków gospodarstwa.

Skład mineralny owoców wpływa na wiele ich cech jakościowych, a szczególną rolę odgrywa wapń. Niedobór tego składnika w owocach spowodowany jest preferencyjnym przemieszczaniem się jonów wapnia do liści — w efekcie tylko niewielka ilość pobranego przez korzenie wapnia transportowana jest do owoców. Nawet wysoka zawartość wapnia w glebie nie gwarantuje więc uzyskiwania owoców bogatych w ten składnik, dlatego trzeba dokarmiać nim owoce drogą pozakorzeniową.

W ubiegłym roku zamieściłam na łamach "Szkółkarstwa" (nr 1–3) artykuł pt. "Moda na stare odmiany jabłoni", w którym przybliżyłam Czytelnikom historię uprawy jabłoni w Polsce i opisałam odmiany, jakie jeszcze można napotkać w starych przydomowych sadach lub w kolekcjach pomologicznych w kraju. Tym razem chciałabym podzielić się wrażeniami z ubiegłorocznych ekspedycji terenowych, w których brałam udział, a podejmowanych corocznie przez Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w celu pozyskania ciekawych, starych, nieraz tylko lokalnie uprawianych odmian.

Chociaż Dania należy do mniej ważnych producentów owoców w Unii Europejskiej, tradycje sadownicze są jednak w tym kraju długie. Jabłko w języku duńskim to abild, a słowo Abildgrde oznaczające sad pojawiło się w piśmiennictwie tego kraju już w 1241 roku. Obecnie najważniejszy rejon produkcji sadowniczej w Danii to wyspa Funen, gdzie klimat jest nieco cieplejszy niż w pozostałych rejonach kraju. Podstawowymi produktami sadowniczymi są jabłka, gruszki, a także owoce miękkie (tab. 1). Duńscy sadownicy (oraz producenci warzyw) są dobrze zorganizowani — 50% warzyw i owoców sprzedaje się za pośrednictwem organizacji producenckich. Do takich grup należy ponad 40% sadowników. Przy okazji kongresu Prognosfruit 2005 w Danii miałem okazję zwiedzić jedno z największych gospodarstw sadowniczych w tym kraju.

Czechy, z towarową produkcją 2000 ton gruszek, są ich najmniejszym producentem w Europie. Na uwagę zasługuje jednak duża liczba odmian grusz, jakie w ostatnich latach udało się wyhodować w tym kraju. Większa ich część spełnia wymagania stawiane odmianom polecanym do produkcji towarowej. Poniżej przedstawiam nowe odmiany, uporządkowane zgodnie z porą ich dojrzewania w sadzie.