Jeżówki (Echinacea) to popularne i cenione byliny kwitnące latem, których hodowla rozwinęła się ostatnio szczególnie w USA i Holandii. Według raportu magazynu American Nurseryman od 2009 roku należą one do tych nielicznych roślin, których sprzedaż w USA – mimo poważnego kryzysu w tym kraju – nadal dynamicznie wzrasta. Również w Polsce zyskują one coraz większą popularność. Cena hurtowa nowych odmian jeżówek uprawianych w pojemnikach C1 lub C1,5 wynosi obecnie 10–14 zł. Rośliny te sprzedają się dobrze także w sklepach internetowych.
Bogactwo nowych odmian
Dynamiczna hodowla odmian jeżówek rozpoczęła się w drugiej połowie lat 90. ub.w. w USA, gdzie w kilku szkółkach i ogrodach botanicznych (głównie Chicago Botanic Garden) rozpoczęto ukierunkowane krzyżowania z wykorzystaniem różnych gatunków jeżówek, szczególnie żółto kwitnących E. paradoxa oraz E. pallida, o dłuższych, silnie odgiętych do dołu kwiatach języczkowatych. Kilka odmian uzyskano przypadkiem w uprawie ogrodowej lub w wyniku selekcji siewek. Znane w uprawie gatunki to: jeżówka wąskolistna (E. angustifolia), blada (E. pallida), żółta (E. paradoxa), purpurowa (E. purpurea) oraz tennesyjska (E. tennesseensis). Z analizy baz danych Unijnego Biura Ochrony Odmian Roślin (Community Plant Variety Office – CPVO) wynika, że od 1998 r. do ochrony prawnej w UE zgłoszono 120 odmian jeżówek (26 mieszańcowych i 94 z gatunku E. purpurea). Wśród nich znalazło się tylko 9 odrzuconych z różnych powodów (np. przez brak wyrównania i powtarzalności cech) lub wycofanych z ochrony przez hodowców. Aż 54 odmiany znajdują się w trakcie procedur rejestracyjnych i są objęte tymczasową ochroną – są to m.in. wszystkie kreacje zgłoszone w latach 2011– 2012 (łącznie jest ich aż 44). Do hodowców o największym dorobku w tym zakresie należą: amerykańska szkółka Terra Nova Nurseries (39 odmian zgłoszonych, w tym jedna odrzucona), dyrektor ogrodu botanicznego w Chicago Jim Ault i holenderski hodowca Arie Blom z firmy AB-Cultivars (20 odmian zgłoszonych lub chronionych). Z danych tych można wywnioskować, że boom na jeżówki dotyczy ostatnich lat.
'Fatal Attraction'
[NEW_PAGE]
.JPG)
'Green Jewel'
Charakterystyka roślin
Należący do rodziny astrowatych (Asteraceae) rodzaj Echinacea został wyodrębniony z rodzaju Rudbeckia i obejmuje łącznie 9 gatunków bylin występujących na preriowych oraz leśnych obszarach USA. Jeżówki na żyznych i wilgotnych glebach tworzą duże kępy roślin o wysokości 60–120 cm i podobnej szerokości. Kwiatostany – koszyczki zbudowane z kwiatów języczkowatych i rurkowatych – zwykle osadzone są pojedynczo na szczytach – pędów. Kwiaty języczkowate, najczęściej o barwie jasnoróżowofioletowej, zwykle tworzą jeden okółek, a rurkowate – brązowoczerwone, ułożone na wypukłym dnie koszyczka – kolczastą „główkę”. Liście są ciemnozielone i szorstkie, podobne do tych u rudbekii. Korzenie są grube, jadalne, stosowane w ziołolecznictwie i medycynie, w preparatach podnoszących odporność organizmu.
'Doppeldecker'
.JPG)
'Mophead'
tekst i zdjęcia: A. Marosz
Pełny tekst – w numerze 3/2013 dwumiesięcznika „Szkółkarstwo”
