W listopadzie drzwi nowej 3-hektarowej mnożarki w Świętej k. Złotowa (woj. wielkopolskie) przed swoimi potencjalnymi klientami otworzyła Grupa Producentów Rozsad Krasoń. Firma profesjonalną produkcją rozsad zajmuje się od 1997 r. – Obecnie dysponujemy 5 ha szklarni w miejscowości Piaski (woj. łódzkie) i 3 ha szklarni w Świętej koło Piły (woj. wielkopolskie). W roku 2014 wyprodukowaliśmy około 200 mln szt. rozsady warzyw gruntowych – pora, selera, kapust głowiastych (białej i czerwonej), a także kapust pekińskiej, włoskiej oraz brukselskiej, brokułu, kalafiora, pomidora, papryki i sałaty. W minionym sezonie największy udział w produkcji rozsady warzyw gruntowych miał brokuł. W naszej ofercie handlowej jest także rozsada warzyw szklarniowych – pomidora (siewki nieszczepione, szczepione 35-dniowe, a także rozsada gotowa do sadzenia – nieszczepiona 32–35-dniowa, szczepiona jednopędowa 42-dniowa, szczepiona dwupędowa – 38-, 45-, i 55-dniowa) oraz ogórka i papryki – informowali Grzegorz oraz Marcin (fot. 1) Krasoniowie.
W Świętej Grupa Producentów Rozsad Krasoń zainwestowała w nowej generacji szklarnię, która cechuje się m.in. znacznie mniejszymi stratami ciepła w porównaniu z obiektami budowanymi w latach osiemdziesiątych. Ściany boczne wykonane z poliwęglanu, nowoczesny system grzewczy ze zbiornikiem buforowym, zastosowanie podwójnych energooszczędnych i cieniujących kurtyn pozwalają na zmniejszenie nakładów na ciepło, nawet kilkadziesiąt procent. Równocześnie należy podkreślić, że produkcja rozsad w tym nowoczesnym obiekcie szklarniowym daje większe możliwości uzyskania dobrej jakości roślin. Duży dostęp do światła uprawianych roślin z racji wysokości szklarni (ponad 6 m) pozwala na lepsze wykorzystanie dostarczanych składników pokarmowych.
Obiekt ma system doświetlania oraz ogrzewania wegetacyjnego i pełne sterowanie mikroklimatem, który może być zróżnicowany w każdym z 6 bloków obiektu – w zależności od wymagań rozsady danego gatunku i fazy wzrostu rośliny. Komputer klimatyczny służy do kontroli i utrzymania zadanych warunków w szklarni, tj. temperatury, wilgotności czy natężenia światła oraz dodatkowo ma czujniki sprawdzające siłę wiatru, jego kierunek i czujnik deszczu. Pobierając dane z tych czujników komputer kontroluje klimat w szklarni przez sterowanie ogrzewaniem, otwieraniem i zamykaniem kurtyn i okien aż do ustalenia zadanych parametrów.
Szklarnia w Świętej jest także w pełni zautomatyzowana pod kątem nawadniania i żywienia roślin. – Obiekt wyposażony jest w zamknięte systemy nawadniania i żywienia. Przykładowo, system zalewowy w obiegu zamkniętym stosowany w produkcji rozsad pomidorów i ogórków, pozwala na racjonalną gospodarkę wodą i nawozami. Jego zalety to przede wszystkim mała pracochłonność, możliwość pełnej automatyzacji nawadniania i nawożenia, oszczędność wody i nawozów, szybki i wyrównany wzrost roślin, czyste i suche liście, a w konsekwencji lepsza jakość rozsady i ograniczenie problemów z chorobami grzybowymi – zaznaczał Michał Krasoń.
Produkcja rozsady warzyw polowych w Grupie Producentów Rozsad Krasoń prowadzona jest w tacach wielokomórkowych (40 x 60 cm). Pozwala ona na pełną mechanizację i automatyzację procesu produkcyjnego. Istotnym elementem jest dobór odpowiednich tac do gatunku oraz terminu uprawy – w okresie, kiedy panują niekorzystne warunki pogodowe poszczególne otwory w tacy powinny być większe niż w okresie sprzyjającym pod kątem nasłonecznienia i temperatury.[NEW_PAGE]- Często popełnianym błędem w produkcji rozsady kapust i kalafiora jest używanie tac wielokomórkowych o zbyt małej pojemności pojedynczych komórek, które są tańsze, a do ich wypełnienia zużywa się mniej substratu. Jest to szczególnie niekorzystne w najwcześniejszej produkcji – w okresie niekorzystnych warunków świetlnych. Warto również pamiętać, że produkując rozsadę w tym okresie należy się liczyć z niesprzyjającą pogodą w zaplanowanym terminie sadzenia i wówczas konieczne może być przetrzymanie rozsady w mnożarce, co nie jest możliwe w przypadku produkcji roślin w bardzo małych komórkach tac. Do produkcji rozsady kapust późnych, kalafiorów czy brokułów na zbiór późnoletni i jesienny mogą być używane różne tace, również te o mniejszej pojemności komórek – doradzał Andrzej Szymański, Kierownik Produkcji w Grupie Producentów Rozsad Krasoń.
Zmechanizowany proces siewu (fot. 2) rozpoczyna się od napełnienia tac substratem torfowym. Jest on uprzednio rozdrabniany w mieszalniku. Następnie na taśmociągu tace przesuwane są pod wałem ubijającym. Ważne jest, aby podłoże dokładnie wypełniało komórki tacy, nie było zbyt luźne, ale lekko ugniecione, tak aby roślina mogła wykształcić prawidłową bryłę korzeniową. Siew precyzyjny odbywa się za pomocą siewnika pneumatycznego. Po siewie nasiona zostają przykryte cienką warstwą wermikulitu, perlitu lub piasku oraz zroszone, aby zapewnić im odpowiednie warunki do kiełkowania. Później tace wielokomórkowe ustawia się na stelażach – do tego celu wykorzystywane jest specjalistyczne urządzenie. Zapobiega to wyrastaniu korzeni przez otwory w dolnej części doniczki. Ustawienie tac wielokomórkowych bezpośrednio na podłożu powoduje, że system korzeniowy jest narażony na uszkodzenia, pojawiają się też problemy z wyjmowaniem rozsady podczas sadzenia. Innym problemem związanym z wyrastaniem korzeni jest ryzyko zarażenia roślin chorobami odglebowymi.
Fot. 2. Linia do napełniania tac rozsadowych substratem i wysiewu nasion
Podczas wzrostu roślin większość zabiegów agrotechnicznych jest zmechanizowana – ochrona, doświetlanie; także przycinanie m.in. selera w celu poprawy jego pokroju – rozbudowania części nadziemnej i podziemnej. Ostatni etap produkcji rozsady w Świętej to przygotowanie jej do posadzenia w pole, tj. przyzwyczajenie do mniej korzystnych warunków od tych jakie są w szklarni.
Hartowanie polega na intensywnym wietrzeniu oraz obniżeniu temperatury powietrza i wilgotności podłoża. Cały proces trwa do 10 dni. Przez pierwsze 3–4 dni obniża się stopniowo temperaturę powietrza w miejscu produkcji rozsady. Na 6–7 dni przed sadzeniem roślin na miejsce stałe rozsadę wystawia się na zewnątrz, gdzie tace są odizolowane od ziemi włókniną. Podobnie jak na wcześniejszych etapach produkcji, także na hartowniku tace ustawiane są na metalowych stelażach lub na doniczkach.
Dr inż. Marcin Bartczak
Fot. 1-2 M. Bartczak
Artykuł pochodzi z numeru 12/2014 „Hasła Ogrodniczego”
