Warzywa dla sieci
Beata i Wojciech Misztelowie (fot. 1) od 1992 r. prowadzą gospodarstwo w miejscowości Kamocinek. Początkowo uprawiali warzywa w dwóch tunelach foliowych, a w następnych latach systematycznie dobudowywano kolejne obiekty. Wyprodukowane warzywa ogrodnicy sprzedawali na lokalnych giełdach rolnych. Od 1994 r. producenci rozpoczęli także uprawę polową warzyw, m.in. kapust głowiastych – czerwonej oraz włoskiej, kapusty pekińskiej, rzodkwi białej i rzepy czarnej.
W latach 90. ub.w. handlowcy z nowopowstających sieci supermarketów w tym regionie (m.in. E. Leclerc) zaczęli interesować się możliwością zakupu warzyw u lokalnych producentów. Państwo Misztelowie uprawiali wówczas m.in. sałaty różnego typu – kruche, masłowe dębolistne i endywię. W związku z zainteresowaniem odbiorców tym asortymentem, ogrodnicy podpisali umowę na dostawę sałat do sieci handlowych. Początkowo współpracowali z siecią E. Leclerc, następnie ich odbiorcami były sieci Geant, Tesco, Hypernova i Selgros. Obecnie dostarczają warzywa głównie do supermarketów Real i Makro w Łodzi. – Współpraca z sieciami handlowymi wymogła na nas zwiększenie areału upraw – przyznał W. Misztela. – Na początku, kiedy zaczynaliśmy realizować dostawy do marketów uprawialiśmy warzywa w 8 tunelach foliowych oraz w polu na areale 1,5 ha. Obecnie prowadzimy gospodarstwo o powierzchni 18,5 ha, z czego 4 ha stanowią grunty dzierżawione. Plantacje polowe warzyw zajmują 14 ha, a uprawy pod osłonami – 5 tys. m2. Na pozostałej powierzchni uprawiane są zboża – przekazał W. Misztela.
Fot. 1. Beata i Wojciech Misztelowie
Sałaty przez cały rok
W gospodarstwie w Kamocinku sałaty uprawiane są przez niemal cały rok. Nasadzenia w tunelach rozpoczynają się w styczniu i produkcja pod osłonami trwa do końca maja, a także jesienią – począwszy od nasadzeń we wrześniu do zakończenia ostatnich zbiorów w połowie grudnia. Wiosną i latem sałaty uprawiane są w polu – począwszy od kwietnia do października.
W uprawie dominują odmiany z hodowli firmy Syngenta – większość nasadzeń stanowi sałata masłowa odmian Daguan (fot. 2), Nissava oraz Cerveira (fot. 3). Według producentów, odmiany Nisava i Cerveira są bardzo wytrzymałe i odporne na niekorzystne warunki uprawy. Ponadto mają dość duże i grube liście, co powoduje, że gdy rośliny zaczynają zawiązywać główki, ich masa bardzo szybko osiąga ponad 200 g. Główki wyróżniają się atrakcyjnym wyglądem – są kształtne, duże i rozwinięte. – W tunelach niemal całość produkcji stanowi odmiana Cerveira. Oprócz masłowej uprawiamy jeszcze sałatę kruchą odmian Tamal i Cartagenas RZ (fot. 4) – przekazał W. Misztela.
Fot. 2. W uprawie w gospodarstwie w Kamocinku dominuje sałata masłowa Daguan
Fot. 3. Odmiana Cerveira uprawiana w tunelach foliowych
Fot. 4. Odmiana sałaty kruchej Cartagenas RZ
We wcześniejszych latach ogrodnicy uprawiali na większą skalę m.in. odmianę Gisela RZ (fot. 5) z oferty firmy hodowlano-nasiennej Rijk Zwaan, którą obecnie produkują w mniejszych ilościach. Z jakości tej odmiany są jednak bardzo zadowoleni. – Główki tej odmiany przez długi czas mają otwarty, luźny pokrój, co obecnie jest cechą bardzo pożądaną na rynku. Liście są przy tym elastyczne i wytrzymałe na uszkodzenia – mówiła B. Misztela.
Fot. 5. Odmiana Gisela RZ w gospodarstwie w Kamocinku
[NEW_PAGE]Spośród innych odmian producenci uprawiają także (po ok. 10 tys. sztuk) takie kreacje, jak: Mafalda (Nunhems Zaden), Jolito RZ, Chapala RZ i Subyana RZ (Rijk Zwaan). – Ta ostatnia odmiana jest nieco późniejsza, a jej główki nieco szybciej się zamykają i są trochę mniejsze niż u odmiany Daguan – informowała B. Misztela.
W mniejszych ilościach produkowana jest także sałata dębolistna odmian Kiribati RZ (o jasnozielonych liściach – fot. 6) i Murai RZ (o ciemnoczerwonych karbowanych liściach – fot. 7) oraz rzymska – typ sałaty o wydłużonych, luźno zwiniętych główkach (fot. 8), na który w ostatnich latach wyraźnie zwiększa się zapotrzebowanie. Spośród innych warzyw ogrodnicy uprawiają również, m.in. cebulę z dymki, koper i szczypiorek.
Fot. 6. Sałata dębolistna odmian Kiribati RZ…
Fot. 7. …i Murai RZ
Fot. 8. Sałata rzymska o wydłużonych, luźno zwiniętych główkach
Wysoka jakość gwarantowana
W związku z nawiązaniem stałej współpracy z sieciami handlowymi i wymaganiami tych odbiorców, w gospodarstwie B i W. Misztelów wdrożono standardy systemu GlobalGAP. Ponadto producenci legitymują się certyfikatem BRC. Zabiegi ochrony są przeprowadzane wyłącznie przy użyciu określonych środków chemicznych, dozwolonych do zastosowania w uprawie sałaty, wykorzystywanych zgodnie z zalecaniami. W ochronie przed szarą pleśnią stosowany jest preparat Amistar 250 SC, a do zwalczania mszyc służy środek Pirimor 500 WG. Próbki warzyw wysyłane są do laboratoriów, w których podlegają szczegółowym kontrolom na zawartość m.in. pozostałości środków ochrony. W Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach wykonywane są analizy materiału roślinnego na potrzeby certyfikatu GlobalGAP, natomiast badania niezbędne do potwierdzenia certyfikatu BRC przeprowadzane są w laboratorium Eurofins Polska w Katowicach.
W nawożeniu uprawianych warzyw stosowane są m.in. produkty firm Yara (YaraMila Complex, YaraMila Cropcare) oraz Timac Agro (Physiomax Wapno, Eurofertil Plus 34 N Pro – specjalistyczny nawóz bezchlorkowy, Fertiactyl Starter, Fertileader Vital – 954, saletra wapniowa i saletra amonowa). – Analizę gleby wykonujemy co roku wiosną oraz w trakcie sezonu wegetacji. Jesienią stosowane jest też nawożenie organiczne obornikiem. Wcześniej używaliśmy również nawozu organicznego z pieczarkarni, jednak zrezygnowaliśmy z niego, gdyż zawierał zbyt wysoki poziom wapnia i fosforu, co niekorzystnie wpływało na wzrost sałat – mówił W. Misztela.
Plantacje są nawadniane za pomocą dwóch deszczowni. Źródłem wody do nawadniania są dwie studnie głębinowe, z których woda przepompowywana jest do stawu i dopiero z tego zbiornika kierowana jest do deszczowni. Producenci planują zakup kolejnej deszczowni oraz powiększenie zbiornika, tak aby zapewnić większy zapas wody zmagazynowanej do podlewania.
[NEW_PAGE]Bogaty asortyment odmian
W sąsiedniej miejscowości, Majkowie Średnim, gospodarstwo warzywnicze, w którym również uprawiane są sałaty prowadzi Józef Olbromski wraz z synem Grzegorzem. Ogrodnicy uprawiają warzywa od lat 70. ub.w. Obecnie produkują sałaty różnego typu – masłową, kruchą, a także liściowe typu Lollo Biondo (o zielonych, karbowanych liściach) i Lollo Rosso (liście bordowe, karbowane). Na mniejszym areale produkowana jest ponadto rzodkiewka.
Spośród sałat uprawiane są m.in. odmiany Nisava i Daguan (Syngenta), Gisela RZ (Rijk Zwaan – fot. 9), a także Mafalda (Nunhems Zaden). Odmiany Daguan (fot. 10, 11) i Nisava (fot. 12) stanowią do 20% wszystkich nasadzeń. Jak przekazał J. Olbromski, bardzo dobrze sprawdzają się w jego gospodarstwie sałaty Daguan i Gisela RZ – według ogrodnika obydwie te odmiany mają zbliżoną odporność na choroby, a ich główki długo zachowują dobrą jakość w polu. Wysoką jakością odznacza się także odmiana Nisava. Tworzy ona duże, ciężkie główki o masie od 250 g do 300 g., o atrakcyjnej, jasnozielonej barwie liści o lekko żółtym odcieniu. Odmiana ta nadaje się do produkcji w szklarniach i tunelach foliowych również latem. Jej rośliny są dość odporne na suchą zgniliznę brzegów liści (tzw. tipburn). Szybkie tempo wzrostu główek oraz brak skłonności do zagniwania spodnich liści to kolejne atuty ten odmiany.
Fot. 9. Odmiana Gisela RZ
Fot. 10. Sałata Daguan w gospodarstwie Józefa i Grzegorza Olbromskich
Fot. 11. Główki odmiany Daguan długo zachowują dobrą jakość
Fot. 12. Grzegorz Olbromski pokazuje odmianę Nisava uprawianą w tunelach foliowych
Producenci z Majkowa Średniego stosują Efektywne Mikroorganizmy EM™. – Te żywe kultury pożytecznych bakterii wprowadzone do gleby mają działanie antyutleniające i probiotyczne. Poprawiają strukturę i kondycję gleby, dzięki czemu możemy uprawiać na tym samym polu warzywa przez dwa lata z rzędu – twierdził właściciel gospodarstwa. – W ochronie plantacji najwięcej problemów sprawia mączniak rzekomy, szczególnie jeśli warunki pogodowe sprzyjają rozwojowi tej choroby natomiast ze szkodników najbardziej kłopotliwe są mszyce, które trudno jest zwalczyć – twierdzili ogrodnicy.
W gospodarstwie na stałe pracują 3 lub 4 osoby, a sezonowo zatrudnianych jest około 10 pracowników. Wyprodukowana sałata trafia do sieci supermarketów Carrefour, a także jest sprzedawana do okolicznych hurtowni. Nową inwestycją ogrodników z Majkowa Średniego jest budowa przechowalni warzyw o powierzchni 4000 m2. W planach producentów jest dalsza intensyfikacja produkcji sałat, a także zwiększenie areału produkcyjnego w kolejnych latach.
Tomasz Kodłubański
Zgierz
Fot. 1-7, 10-12 T. Kodłubański, fot. 8 A. Czerwińska-Nowak, fot. 9 A. Andrzejewska
Artykuł pochodzi z numeru 6/2013 „Hasła Ogrodniczego”
