Szklarnie i tunele
Zaplecze produkcyjne stanowią szklarnie starego typu oraz tunele foliowe o stalowej konstrukcji. Obiekty ogrzewane są miałem. Gospodarstwo dysponuje mnożarką, w której produkowana jest rozsada z zamówionych nasion, a także chłodnią (24 m2), do krótkiego przetrzymania bądź schłodzenia sałaty po zbiorze latem.
Przy produkcji na wczesnowiosenny zbiór nasiona wysiewane są ok. 15 listopada w skrzynki wypełnione substratem torfowym (producenci wykorzystują substraty firmy Hollas). Siewki pikuje się w kostki ziemno-torfowe, wykonywane na miejscu za pomocą ręcznej doniczkarki i umieszczane w niskich, plastikowych skrzynkach. Skrzynki z zapikowaną rozsadą ustawia się na stołach w mnożarce, gdzie pozostają do czasu sadzenia na miejsce stałe (fot. 2). Siewki i pikówki są doświetlane lampami sodowymi o mocy 600 W przez 6 godzin na dobę (po 3 godz. rano i wieczorem).
Fot. 2. Rozsada odmiany Omega RZ gotowa do sadzenia
Sałata uprawiana jest w glebie przygotowanej z dodatkiem substratu torfowego. W obiektach uformowane są specjalne zagony, wypukłe pośrodku, co zapewnia dobrą cyrkulację powietrza w rzędach roślin. Rozsada sadzona jest w taki sposób, aby kostki nieco wystawały ponad powierzchnię podłoża. Zapobiega to stykaniu się liści z glebą, dzięki czemu pozostają one czyste oraz nie zagniwają. Jesienią, w przerwie produkcyjnej, dowożony jest świeży torf bądź stosuje się obornik (zamiennie, co drugi rok). Przed sadzeniem roślin doglebowo aplikowany jest wieloskładnikowy nawóz Azofoska, aby uzupełnić składniki pokarmowe w podłożu. W czasie wegetacji rośliny są nawadniane przez system linii kroplujących.
Sezon rozpoczyna się ok. 15 stycznia. Wówczas sadzona jest rozsada w szklarniach. W tunelach produkcję zaczyna się o miesiąc później (15–20 lutego). Pod koniec marca – po mniej więcej 2–2,5 miesiącu od posadzenia rozsady, w zależności od przebiegu pogody – rozpoczyna się zbiór sałaty w szklarniach. Przeprowadza się go partiami, wycinając główki z kolejnych rzędów. Miejsce po wyciętych roślinach jest od razu przygotowywane do następnego cyklu tuprodukcyjnego (usuwane są doniczki torfowe z systemem korzeniowym roślin, a gleba na zagonach jest nawożona oraz uprawiana glebogryzarką) i bezpośrednio po tych zabiegach sadzi się kolejną partię rozsady. Wiosną i latem, ze względu na sprzyjającą pogodę, cykl produkcyjny skraca się do około 3–4 tygodni. W ciągu roku w szklarni uprawia się sałatę w sześciu cyklach.
Z kolei w tunelach główki zbiera się 5-krotnie, z uwagi na późniejszy termin rozpoczęcia i wcześniejszy zakończenia produkcji. Zbiory w szklarni zwykle kończy się do 15 grudnia. Od 15 grudnia do 15 stycznia trwa przerwa w produkcji. Dotyczy ona jednak tylko obiektów uprawowych, gdyż w tym samym czasie w mnożarce trwa już produkcja rozsady na nowy sezon.
Odmiany
W szklarniach w pierwszych dwóch cyklach uprawiana jest Omega RZ z firmy Rijk Zwaan. W późniejszych nasadzeniach zastępuje ją odmiana Jiska RZ (fot. 3), pochodząca od tego samego hodowcy i rekomendowana do uprawy latem, m.in. ze względu na grubsze liście i małą podatność na brązowienie brzegów liści zwijających główkę (tipburn).
Fot. 3. Odmiana Jiska RZ w szklarni
… za kilka dni główki będą gotowe do zbioru
[NEW_PAGE]Jesienią w ostatnim cyklu produkcyjnym ponownie sadzona jest Omega RZ. W tunelach, w pierwszym i ostatnim cyklu uprawiana jest odmiana Stretcha (fot. 4, 5) z hodowli firmy Enza Zaden, wyróżniająca się jasnymi i delikatnymi liśćmi. Latem, podobnie jak w szklarniach, sadzona jest Jiska RZ.
Fot. 4. W tunelach wiosną i jesienią uprawiana jest odmiana Stretcha
Fot. 5. Główki odmiany Stretcha w różnych fazach wzrostu
Sałata jest ścinana, a główki umieszczane są na papierze rozłożonym w plastikowych skrzynkach, w których towar jest dostarczany odbiorcom. Wykorzystywane są dwa rodzaje opakowań, mieszczące po 12 i 16 główek, ułożonych w dwóch warstwach. Latem towar po zbiorze jest schładzany w chłodni, a wiosną i jesienią – od razu pakowany do auta dostawczego (samochód z izotermą) i transportowany.
– O ile wiosną i jesienią główki można ścinać sukcesywnie, partiami, to latem z powodu wysokiej temperatury, trzeba je zebrać dość szybko, gdyż pozostawione zaczną przerastać i kwitnąć. Lepiej wtedy zebrać cały towar i przetrzymać w chłodni 2–3 dni, niż zostawić w podłożu – mówił właściciel gospodarstwa.
Sałata z gospodarstwa w Rajszewie jest przeznaczana na zaopatrzenie lokalnego rynku; trafia głównie do sieci handlowych. Jak mówił ogrodnik, obecnie najbardziej pożądanym produktem jest sałata o jasnych, delikatnych liściach, tworzących dość zwięzłe główki. Jednak oczekiwania rynku zmieniają się na przestrzeni lat. Aby za nimi nadążać, testujemy i wprowadzamy do uprawy nowe odmiany. W ubiegłym roku producenci sprawdzali m.in. nową odmianę z oferty firmy Enza Zaden – Benta – przeznaczoną do uprawy latem.
Anna Maciejuk
Fot. 1-5 A. Maciejuk
Artykuł pochodzi z numeru 1/2016 „Hasła Ogrodniczego”
