Jabłoń:
Parch jabłoni, choroby przechowalnicze. W najbliższym okresie należy pamiętać o prawidłowym przygotowaniu owoców do przechowywania.
Z jednej strony więc należy pamiętać o chorobach fizjologicznych jak gorzka plamistość podskórna i rozpad mączysty, z drugiej zaś o chorobach pochodzenia grzybowego – gorzkiej zgniliźnie jabłek, szarej pleśni (suchej zgniliźnie przykielichowej lub miękkiej zgniliźnie), mokrej zgniliźnie jabłek, brunatnej zgniliznie jabłek czy parchu przechowalniczym.
W przypadku pierwszej grupy chorób (fizjologicznych) decydujące są dwa czynniki: stosunek K : Ca w owocach i termin zbioru. Jeśli stosunek K : Ca: jest wyższy od 30 owoce odmian podatnych bardzo szybko to pokazują! Jeśli jest on niższy od 30 owoce są bardziej jędrne i dłużej je można przechować.
Termin zbioru, a raczej sposób jego wyznaczania: jedyną z pośród metod wyznaczania terminu zbioru, którą można zastosować w każdym z gospodarstw jest wykonanie testu skrobiowego. Niżej podaję zakresy indeksu skrobiowego dla jabłek.
Inną metodą określania terminu zbioru (możliwą do wykonania niemal w każdym gospodarstwie jest pomiar jędrności owoców. Poniżej podaję zakresy jędrności (wg Rutkowskiego) dla jabłek podczas zbioru.
Wyznaczanie terminu zbioru za pomocą indeksu Streifa:
jędrność miąższu (w kG)
Indeks Streifa=———————————————————————
zawartość ekstraktu x wartość próby skrobiowej
Choroby grzybowe. Gorzka zgnilizna jabłek (Pezicula). Podatne odmiany pochodząod ‘Koksa Pomarańczowej’ lub ‘Golden Deliciousa’, a więc są to: ‘Golden Delicious’, ‘Gala’, ‘Pinova’, ‘Topaz’, ‘Katia’, ‘Fiesta’, ‘Šampion’, ‘Rubin’, ‘Jonagold’. Zarodniki grzyba są rozprzestrzeniane z kroplami deszczu.
Szara pleśń (sucha zgnilizna przykielichowa lub miękka zgnilizna) – zwalczanie przeprowadzamy jedynie w czasie kwitnienia! Odmiany podatne to: ‘Gloster’,’Ligol’, ‘Elstar’, ‘Cortland’ i ‘Gala’.
Mokra zgnilizna jabłek (ulegają jej głównie jabłka uszkodzone w czasie zbioru. Grzyb wnika poprzez skaleczenia skórki, później pojawiają się koncentryczne siwe skupiska, a w tkance owocu patulina).
Brunatna zgnilizna jabłek – owoce są całe czarne. Choroba pojawia się głównie sadach bardzo długo nie opryskiwanych!
Rejestrację przeciwko tym chorobom mają:
Program I:
- Na 4 tygodnie przed zbiorem Bellis 38 WG (25,2% boskalidu i 12,8% piraklostrobiny) 0,8kg/ha;
- Na 1- 2 tygodnie przed zbiorem Switch 62,5 WG (375g cyprodynilu + 250 g fludioksonilu);
Program II:
- Na 3 tygodnie przed zbiorem Switch 62,5 WG (375g cyprodynilu + 250 g fludioksonilu);
- Na tydzień przed zbiorem Switch 62,5 WG (375g cyprodynilu + 250 g fludioksonilu);
Program III.
- i 2. Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem 150g/ha Polyversum WP+ koniecznie 0,4l/ha Protectora.
Program IV.
- i 2. Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem 0,5 kg/1 metr wysokości korony Boni Protec.
Możliwe są też programy mieszane.
Postępowanie z owocami po zbiorze:
Jeśli w dniu zbioru w cieniu jest 240C, to owoce zbierane w południe nagrzewają się nawet do 360C, a urządzenia chłodnicze obliczone są na temperaturę wsadu 14-180C! Gdy bezpośrednio z sadu ustawiamy je w komorach, gdzie histereza ustawiona jest na od 5 do 80C, to owoce zostają przeziębione! Są one owocami klimakterycznymi, co oznacza, że przy różnicy większej jak 80C zawsze powstają jakieś uszkodzenia! W tym przypadku po wyjęciu z komory będą miały „czekoladkę” na skórce!
Nadal aktualne są wskazówki dotyczące zwalczania mszyc. W sadach, w których obserwuje się występowanie mszyc (przy licznej populacji) należy wykonać ich zwalczanie (np. Actara 25 WG (karencja – 21 dni), Calypso 480 EC (14), Mospilan 20 SP (14), Pirimor 500 WG (7), Teppeki50 WG 21). Zabieg należy wykonać dużą ilością wody (1000 l/ha), koniecznie z zużyciem zwilżacza Silvet lub Super Zwilżacz (150 ml/1000 l wody). Zapewnia to szybsze pobranie preparatu, a co się z tym wiąże wyższą jego skuteczność.
Nadal aktualne są wskazówki dotyczące systematycznego kontrolowania liczebności przędziorków i pordzewiaczy. W sadach, w których przekroczony jest próg zagrożenia ekonomicznego (4 szt. przędziorka średnio na liść lub 40 szt. pordzewiaczy) konieczne jest ich zwalczanie Można zastosować jeden z akarycydów (np. Envidor 240 S.C. -0,4 l/ha (karencja 14 dni), Magus 200 SP – 0,7 l/ha (28), Nissorun 050 EC – 0,9 l/ha (30), Ortus 05 S.C. -1 l/ha (7), Omite 30 WP – 2,25 kg/ha (14), Omite 570 EW – 1,5-2 l/ha (7), a w sadach chronionych konwencjonalnie także Sanmite 20 WP-0,7l/ha (7); Talstar 100 EC- 0,6l/ha (7).
Owocówki (II pokolenie owocówek i II pokolenie zwójkówek)
W pułapki feromonowe w Sośniczanach odłowiło się od 4 do 11 sierpnia 21 motyli owocówki jabłkóweczki: i 16 szt. zwójki siatkóweczki. W tym samym czasie złapały się 3 motyle wydłubki oczateczki.
Ostatni zabieg wykonano pomiędzy 02 a 04. 08.2012 roku i powinien on zabezpieczyć owoce przed uszkodzeniami przez tę grupę szkodników.
W okolicach 20 sierpnia należy oczekiwać drugiego pokolenia zwójki siatkóweczki i w związku z tym należy spodziewać się komunikatu, po którym wykonać trzeba zabieg ochronny jednym z preparatów: Runner 240 EC w dawce 0,4 l/ha, Steward 30 WG w dawce 0,2 kg/ha, SpinTor 240 SC w dawce 0,6-0,8 l/ha lub Affirm w dawce od 2,5-3,0 kg/ha.
Wskazówki dotyczące nawożenia dolistnego. Wszystkie sady jabłoniowe (odmiany jesienne i późnojesienne) należy na 4 i na 2 tygodnie przed zbiorem zasilić nawozem fosforowo–wapniowym (Folicare fosforowo-wapniowy, Senifos, Kalcifos lub Rosafos) w stężeniu od 0,5 do 1 % lub Maximus extra P-K 3-5 kg/1000 l wody. Zabieg ten znacznie poprawia wybarwianie owoców. W celu równoczesnego wzbogacenia owoców w wapń oraz poprawy ich wybarwienia można zastosować na 4 i na 2 tygodnie przed zbiorem Goёmar Colorado w dawce 5 l/ha lub Tecamin Brix 2-3 l/ha.
Należy również pamiętać o zasileniu doglebowym (na 6 do 8 tygodni przed planowanym zbiorem) saletrą potasową lub potasowo-wapniową w ilości 100-130 kg/ha. Zabieg ten zwiększy wydatnie wielkość owocu, poprawi jego wybarwienie i smak, poprawi kondycję pąków kwiatowych na rok przyszły oraz zdefoliuje chwasty w pasach herbicydowych. Taki sam zabieg należy wykonać w sadach śliwowych.
Po zbiorze należy wysiać 100-150 kg saletry wapniowej nahektar.
Zabiegi pielęgnacyjne:
Cięcie letnie długopędów odmian zbieranych za 4-6 tygodni
W sadach czereśniowych, wiśniowych, śliwowych, brzoskwiniowych i morelowych tuż po zbiorach przystąpić do cięcia drzew. W sadach czereśniowych powinno już być wykonane cięcie korzeni.
W kwaterach z odmianami ‘Golden Delicious’ i ‘Mutsu’ zastosować w trzeciej dekadzie sierpnia Chelat Mn.
Nawożenie posypowe: Holendrzy i Belgowie przy zbiorze 2-fazowym, po pierwszym zbiorze, a przy jednofazowym bezpośrednio po zbiorze stosują 100-120 kg saletry wapniowej na 1 ha sadu, w celu wzmocnienia pąków kwiatowych.
Do niedawna po zbiorze owoców zapominaliśmy o sadach! Ostatnie zimy jednak zweryfikowały nasze podejście. Obecnie zalecane są:
- 1 tydzień po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik + chelat Zn + chelat B;
- 2 tygodnie po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik +dolistny nawóz P- K;
- 3 tygodnie po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik + dolistny nawóz P- K;
- Po pierwszych większych przymrozkach: 5% roztwór mocznika + Cynkobor;
Etefon to hormon starzenia się komórek roślinnych. Sadownicy holenderscy i belgijscy stosują 3 tygodnie po zbiorach 200-250 ml/ha Ethleru (Agrostymu) w celu wzmocnienia pąków kwiatowych i szybszego zakończenia wegetacji (czyli przygotowania się drzew do zimowego spoczynku).
Po 2-3 nocach z temperaturami -40C i poniżej zastosować 4-5% roztwór mocznika z pełną dawką Chelatu Zn.
[NEW_PAGE]Grusza
Parch gruszy – wzrost zawiązków: preparaty zawierające mancozeb + Drakar lub Final K w dawce 3 l/ha. Potas w sadach gruszowych jest ogromnie ważny ze względu na – wpływ na wielkość owocu, jego smak – stwarzanie środowiska niekorzystnego dla miodówek!. Po 7 dniach powinno się zastosować dolistny nawóz wapniowy (Belgowie stosują Boramin Ca w dawce 3-5 l/ha!
Miodówki gruszowe – w okresie około zbiorczym należy spodziewać się nalotów miodówek. Dimilin 25 WP (karencja 14 dni) w dawce od 0,6 do 0,9 kg/ha lub Rimon 100 EC (7) w dawce 0,75 l/ha lub Acaramik 018 EC (3) w dawce 0,75 l/ha!
Śliwa
Należy przeprowadzać systematyczne lustracje pod kątem występowania mszyc, które są wektorem szarki. W przypadku stwierdzenia ich występowania należy wykonać zabieg jednym z preparatów chloro- lub neonikotynowych Calypso 480 SC 0,1 l/ha (14) lub Agricolle – 3 l/ha.
Nadal aktualne są wskazówki dotyczące zwalczania pordzewiacza śliwowego: Omite 570 EW – 2 l/ha (7), Omite 30 WP – 2,25 kg/ha (14) Ortus 05 SC – 1 l/ha (7)..
Nadal aktualne są wskazówki dotyczące zwalczania przędziorków: Magus 200 S.C. – 0,5 l/ha (14), Omite 30 WP – 2,25 kg/ha (14), Omite 570 EW-1,5-2 l/ha (7), Ortus 05 SC – 1 l/ha (7),
Owocówka śliwkóweczka: Ciągle odławiają się ogromne ilości samców. Zabiegi należy wykonywać systematycznie co trzy tygodnie.
Znamionówka tarniówka: Karate Zeon 050 CS (0,15-0,2l/ha) – opryskiwać po pojawieniu się gąsienic
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych – od początku dojrzewania owoców co 10-14 dni naprzemiennie z Topsinem M 500SC (14) – 1,5 l/ha; Horizon/Orius/Sparta/Syrius/Troja 250 EW (7) – 0,75 l/ha.
Rak bakteryjny – po zbiorze owoców Mag 50 WP – 3 kg/ha.
UWAGA: W tych sadach śliwowych, w których występuje szarka (ospowatość śliw), należy zaznaczyć chore drzewa, by w czasie cięcia nie przenosić wirusa. Oczywiście w kwaterach z odmianami późnymi nadal kontynuować regularne (co 10-14 dni) dolistne nawożenie Megafolem lub Aminoplantem.
Wiśnia i czereśnia
Po zbiorze owoców:
Drobna plamistość liści drzew pestkowych: Carpene 65 WP/Syllit 65 WP – 1,5 kg/ha (1-2 razy w okresach opadów), Topsin M 500 SC – 1,5 l/ha lub Kaptan Plus 71,5 WP – 2 kg/ha lub Score 250 EC -0,2 l/ha (max 2 razy w sezonie).
Przędziorki: Agricolle – 3 l/ha;
Rak bakteryjny po cięciu: 3kg/ha preparatu miedziowego.
Program nawożenia dolistnego dla pestkowych
Jak najszybciej w ciągu 2 tygodni po zbiorze należy sady gatunków pestkowych trzykrotnie w odstępach co 5 dni należy zasilić mocznikiem według następującego schematu:
- I zabieg tuż po zbiorze – 8 kg mocznika/ha + Chelat Zn + Chelat B;
- II zabieg w 5 dni później – 12 kg mocznika na ha;
- III zabieg za kolejne 5 dni – 18 kg mocznika na 1 ha.
Malina owocująca na pędach dwuletnich
Zamieranie pędów malin – po zbiorze owoców: opryskiwać 1-2 razy w okresach chłodnej, wilgotnej pogody co 10-14 dni: Mythos 300 SC – 2,5 l/ha (nie częściej jak 2 razy w sezonie), Rovral Flo 255 SC – 4,5 l/ha (nie częściej jak 2 razy w sezonie), Sadoplon 75 WP – 5-7,5 kg/ha (30 dni prewencji), Switch 62,5 WG – 0,8-1 kg/ha, Signum 33 WG (1,8 kg/ha).
Szara pleśń: Teldor 500 SC – 1,5 l/ha lub Signum 33 WG – 1,8 kg/ha, Switch 62,5 WG – 0,8-1 kg/ha. Mszyce: Pirimor 500 WG (0,75 kg/ha, 7 dni karencji), Agricolle 3 l/ha.
Przędziorek chmielowiec: Agricolle-3 l/ha.
Nawożenie dolistne
Nawóz potasowy (Drakar lub Final K lub Cigo K (po 3 l/ha) i za trzy dni nawóz wapniowy: Foscavit (4-8 l/ha lub Wapnovit (3-5 l/ha) lub YaraLiva Calcinit (5-7 kg/ha) lub Agroleaf Power wapniowy (3-5 kg/ha) lub Phostrade Ca (3-5 l/ha) lub Basfoliar Combi Stib – 3-5 l/ha lub Fertileader Elite 3-4 l/ha; Agrocean Ca – 3 l/ha lub Metalosate Ca – 2 l/ha.
Porzeczka czarna
Amerykański mączniak agrestu (po zbiorze): Nimrod 250 EC-0,75-2,25 l/ha; Score 250 EC-0,2 l/ha; Topsin M 500 SC-1,5 l/ha.
Opadzina liści porzeczki, biała plamistość liści: (Dithane Neo Tec 75 WG-3-4,5 kg/ha; Topsin M500 SC – 1,5 l/ha lub Polyram 70 WG – 3,0 kg//ha, Score 250 EC -0,2 l/ha.
Pryszczarek porzeczkowiec liściowy i pryszczarek porzeczkowy łodygowy: Calypso 480 SC – 0,15-0,2 l/ha i pyretroidy.
Przeziernik porzeczkowiec: Bulldock 025 EC (0,6 l/ha) i inne pyretroidy.
Przędziorek chmielowiec: Omite 30 WP – 2,25 kg/ha, Omite 570 EW – 1,5 l/ha, Talstar 100 EC – 0,6 l/ha, Agricolle – 3 l/ha.
Opracowanie: Adam Fura.
