Z FruitAkademią po kwitnieniu

W początkowym okresie wzrostu zawiązków owoców na jabłoniach zaczynają pojawiać się na drzewach szkodniki, dlatego konieczne są dokładne lustracje. Najszybciej można zauważyć mszyce, które przy ciepłej pogodzie szybko tworzą liczne kolonie. W ostatnich sezonach najbardziej uciążliwe były trzy gatunki mszyc: jabłoniowa, jabłoniowo-babkowa i bawełnica korówka – powiedziała dr Alicja Maciesiak (fot. obok) ze Skierniewic.

 

Mimo wielu zarejestrowanych aficydów, zwalczanie mszyc nie jest łatwe, ponieważ wszystkie środki należą do kilku tylko grup chemicznych, co utrudnia ich rotację zapobiegającą selekcji ras odpornych. Trudności w zwalczaniu tych szkodników dr A. Maciesiak upatrywała w zmianie warunków klimatycznych, a także w niewłaściwym podejściu do problemu przez samych sadowników, którzy nierzadko do ich zwalczania wykorzystują środki nieselektywne w stosunku do organizmów pożytecznych i drapieżnych. W przypadku bawełnicy korówki jeden zabieg może być niewystarczający i po 10 dniach należy wykonać następny. Mszyce należy kontrolować przez cały sezon wegetacyjny i regularnie przeprowadzać lustracje na ich obecność, aby nie przeoczyć odpowiedniej fazy ich zwalczania i nie namnożyły się jesienią jak w ubiegłym roku. 

 

Jabłonie w początkowym okresie wzrostu zawiązków należy lustrować także pod kątem obecności roztoczy: przędziorków owocowca i chmielowca i pordzewiacza jabłoniowego, które szybko namnażają się podczas ciepłej pogody. Dr A. Maciesiak zalecała przeprowadzić dokładną lustrację, nawet jeżeli nie stwierdzono ich obecności wiosną. W ocenie prelegentki w bieżącym roku zagrożenie może stanowić przędziorek chmielowiec, którego znaczna populacja była obserwowana na jabłoniach jeszcze w listopadzie 2015 r. Aby przeprowadzić zabieg zwalczający przędziorki w okresie wzrostu zawiązków, należy określić jakie stadium rozwojowe dominuje w populacji, ponieważ zarejestrowane akarycydy zwalczają określone z nich.

 

Optymalnym terminem zwalczania zwójkówek liściowych jest okres między zielonym a różowym pąkiem na jabłoniach, ponieważ wówczas wszystkie gatunki występują w postaci gąsienicy i nie zdążą ukryć się w zwiniętych liściach – powiedziała dr A. Maciesiak. Podczas wzrostu zawiązków owoców ich zwalczanie jest utrudnione i wymaga wyznaczania na podstawie monitoringu odłowów w pułapkach feromonowych.

 

W drugiej połowie czerwca przypada termin zwalczania zwójki koróweczki. Na gruszach w okresie wzrostu zawiązków owoców należy kontrolować miodówki. Nowymi groźnymi szkodnikami, które są już stwierdzane w polskich sadach, są bielik klonowiec, owocówka południóweczka (szkodnik kwarantannowy) i Drosophilla suzukii.

 

Ordzawione owoce tracą wartość handlową. Należy poznać przyczyny ich powstawania oraz metody zapobiegania im, aby uzyskiwać owoce o gładkiej i nieuszkodzonej skórce – powiedział Jarosław Kuklewski (fot. obok) z FruitAkademii.

 

Ordzawienia skórki na jabłkach są skutkiem negatywnego wpływu warunków pogodowych (opadów deszczu, wysokiej wilgotności i wahań temperatury w początkowej fazie wzrostu zawiązków), oddziaływania pestycydów (mogą wywołać stres fizjologiczny dla młodych komórek skórki), porażenia chorobami (np. mączniak jabłoni) lub zasiedlenia przez szkodniki, których toksyny mogą działać destrukcyjnie na komórki skórki młodych zawiązków. Niektóre odmiany mają naturalną tendencję do powstawania ordzawień,  na przykład ‘Golden Delicious’.

 

W początkowym okresie wzrostu zawiązków owoców można zapobiegać powstawaniu ordzawień na skórce poprzez opryskiwanie drzew 2-4 razy co 7 dni produktami zawierającymi gibereliny (GA₄₊₇) w dawce 0,5 l/ha. Po tych zabiegach jest o około 15-20% mniej ordzawionych owoców. Gibereliny wpływają korzystnie na podział i wzrost komórek, oraz zwiększają ich elastyczność, co jest szczególnie ważne podczas gwałtownych zmian tempa wzrostu owoców, następującego podczas ocieplenia po okresie ochłodzenia. Termin zastosowania produktów giberelinowych przypada na początek, pełnię lub koniec kwitnienia do 6 tygodni po kwitnieniu. Najlepsze rezultaty uzyskiwano w badaniach, gdy zabiegi były wykonywane na początku kwitnienia drzew i zawsze w okresach, gdy po ochłodzeniu wzrasta temperatura powietrza, ponieważ wówczas następuje gwałtowny wzrost zawiązków, co może skutkować pękaniem komórek w skórce. Produkty giberelinowe można stosować w mieszaninach z fungicydami oraz nawozami dolistnymi (wyjątek – zawierające bor). Przy stosowaniu Regalisu^® Plus 10 WG należy zachować 3 dniowy odstęp między nim a zabiegami giberelinowymi. Temperatura optymalna do zabiegów produktami giberelinowymi wynosi 18°C. Korzystniej jest wykonać zabieg rano niż wieczorem i przy niskiej dawce wody.

 

Fungicydy kontaktowe używane do ochrony jabłoni w początkowym okresie wzrostu i rozwoju drzew pozytywnie wpływają na gładkość skórki owoców. Stosowane w warunkach wysokiej wilgotności nocą także ograniczają powstawanie ordzawień. Mogą je natomiast powodować fungicydy miedziowe i nawozy zawierające żelazo. Podczas suszy i wysokiej temperatury powietrza (niska wilgotność) deszczowanie drzew ogranicza ilość ordzawień na skórce jabłek. 

 

J. Kuklewski podał także zalecenia do nawożenia doslitnego jabłoni na 3 i 4 tydzień po kwitnieniu drzew. W pierwszym terminie polecał podać dolistnie mocznik (2 kg) z siarczanem magnezu (7 kg) i borem (Bor Extra 1 kg) oraz z MAP (1 kg). W 4 tygodniu po kwitnieniu polecał zabieg mocznikiem (2 kg) z nawozami Mantrac (0,5 l) i Zintrac (0,15 kg) lub użycie odpowiedniej mieszanki składników pokarmowych FruitAkademia na wzrost owoców I lub FruitAkademia na wzrost owoców II. Przypomniał również, że chlorek wapnia (używany do dolistnego dokarmiania jabłoni wapniem) można aplikować od momentu, gdy zawiązki owoców osiągnął 20 mm średnicy. Dawka tego nawozu wynosi 4-7 kg/ha (niższa w temperaturze wyższej niż 25°C, wyższa, gdy temperatura powietrza nie przekracza 23°C. W tym okresie należy chlorek wapnia stosować w mieszaninie z 1 l produktu Megafol lub Amiwap.

 

Metody redukcji zawiązków owoców dostępne w Polsce omówił Wojciech Kutyła (fot. obok) z FruitAkademii. Pierwszą metodą ograniczania liczby zawiązków na jabłoniach jest opryskiwanie drzew ATS. Można tego dokonać, gdy nie było przymrozków wiosennych. Wadą tej metody są trudność w ustaleniu optymalnego terminu i brak możliwości oceny stopnia zapłodnienia kwiatów. Termin użycia ATS przypada na okres, gdy zapłodnione są już kwiaty królewskie (I zabieg) i gdy zakwitną kwiaty na jednorocznym drewnie (II zabieg). Dawka wynosi 12 kg/ha przy użyciu 400-500 l wody. Liście muszą być suche. 

 

Exilis 020 SL jest preparatem przeznaczonym do przerzedzania zawiązków po kwitnieniu jabłoni i gruszy, gdy mają one średnicę 7-15 mm (optimum 10-12 mm). Dawka preparatu wynosi 5-7,5 l/ha, w wystarczającej do dokładnego pokrycia drzew ilości wody. Mało wrażliwa na ten preparat jest odmiana ‘Fuji’, a niewrażliwa – ‘Golden Delicious’. Aby preparat zadziałał musi być użyty w temperaturze minimum 18°C. Taka powinna utrzymać się 2, 3 dni po zabiegu. W temperaturze 28-30°C należy spodziewać się silnego efektu przerzedzania. Pod siatkami przeciwgradowymi Exilis 020 SL działa silniej niż w sadach nie przykrytych nimi. Również w dni pochmurne daje lepsze efekty niż w słoneczne. Tak samo jest na drzewach silniej rosnących.

Przerzedzanie ręczne prowadzi się zazwyczaj latem, gdy mimo zastosowanych metod nadal jest zbyt dużo owoców. Po tym zabiegu powinno pozostać ich 100-120 sztuk na drzewie (w zależności od rozstawy drzew w rzędach).

 

Szymon Matysiak (fot. obok) z Arysta LifeScience przypomniał, że preparat Captan 80 WG można, w świetle nowej rejestracji, używać nie tylko do ochrony jabłoni i gruszy przed parchem, wiśni przed gorzką zgnilizną owoców i truskawek przed szarą pleśnią, ale także jabłoni przed chorobami przechowalniczymi w dawce 1,9 kg/ha, jednorazowo na 4 tygodnie przed zbiorem owoców. Do ochrony jabłoni przed parchem w ofercie firmy znajduje się także Thiram Granuflo 80 WG, który można stosować zapobiegawczo od fazy różowego pąka do początku dojrzewania jabłek. Zabieg w pełni kwitnienia jabłoni chroni kwiaty przed infekcją szarą pleśnią.

 

Vaxiplant SL i Plantivax to produkty zawierające laminarynę, przeznaczone do wspomagania naturalnej odporności roślin. Plantivax jest przeznaczony do zapobiegawczej ochrony jabłoni i gruszy przed zarazą ogniową, natomiast Vaxiplant SL jest środkiem do ochrony zapobiegawczej truskawek przed szarą pleśnią, mączniakiem prawdziwym, białą i czerwoną plamistością liści truskawki.

 

Zoom 110 SC to akarycyd z grupy inhibitorów wzrostu roztoczy zakłócający linienie ich młodych stadiów rozwojowych, redukujący żywotność jaj i powodujący sterylizację samic. Działa powierzchniowo na roślinie i kontaktowo na szkodniki. Zalecany jest do zabiegów w dawce 0,45 l/ha i ilości wody 500-750 l. Jego karencja wynosi 42 dni, co należy uwzględnić podczas wyboru akarycydu w pełni sezonu wegetacyjnego.

 

Do zwalczania larw szkodników gryzących i ssących w uprawach sadowniczych przeznaczony jest Dimilin 480 SC w dawce 0,3-0,4 l/ha (w zależności od gatunku szkodnika). Preparat ten zarejestrowany jest do zwalczania owocówek jabłkóweczki i śliwkóweczki, toczyka gruszowiaczka i miodówek na gruszach. Preparat jest fotostabilny i trudno zmywalny.

 

Nowym produktem w ofercie Arysta LifeScience jest Raptor 263 SC, herbicyd będący mieszaniną glifosatu i pyroflufenu etylowego. Zalecana dawka wynosi 2-6 l/ha. Można stosować go na zielone chwasty, bo działa parząco. Termin zabiegu jest elastyczny, bo można go w sadach zastosować od początku rozwoju liści do fazy, gdy owoce osiągną 90% typowej wielkości. Do zabiegów należy używać opryskiwaczy z osłonami.

W ofercie firmy jest wiele produktów wykazujących działanie biostymulujące. Na rozwój i regenerację systemu korzeniowego oddziałuje Goteo, na kwitnienie i zawiązanie owoców – Pollinus, Asahi SL i Goemar BM 86, na wielkość owoców – Calibra, na ich wybarwienie – Colorado, natomiast na ograniczenie negatywnych skutków stresu – Asahi SL i Amiplant. Floredux to preparat do wczesnego przerzedzania kwiatów na jabłoniach (niszczy znamię słupka, co uniemożliwia zapłodnienie). Ponadto z uwagi na zawartość boru, manganu i cynku odżywia pozostałe na drzewie zawiązki owoców.

 

Jacek Łuczak (fot. obok) z firmy Amagro omówił cele stosowania biostymulatorów i produkty z gamy Valagro wykazujące takie działanie. W obecnej sytuacji rynkowej plony jabłek z hektara, które wpływają na opłacalność produkcji nie są tak istotne jak wysoka jakość owoców, co wynika z problemów z ich sprzedażą. Należy zatem zadbać o tę jakość- zewnętrzną i wewnętrzną, a to mogą zapewnić odpowiednio użyte biostymulatory – powiedział. Biostymulatory wpływają na rozwój systemu korzeniowego, wspomagają procesy fizjologiczne roślin, poprawiają jakość plonu (m.in. wielkość, wybarwienie, smak, jędrność) oraz pobieranie składników pokarmowych. Ogólnie poprawiając wigor roślin stymulują ich odporność na warunki stresowe oraz neutralizują ich skutki.

 

Gamę produktów Valagro stanowią produkty naturalne pochodzenie roślinnego, zawierające wybrane związki organiczne występujące w roślinach, które stymulują procesy fizjologiczne w sposób naturalny. Wszystkie wyciągi z roślin (w tym z alg morskich) stanowiących składniki produktów Valagro pozyskiwane są na drodze hydrolizy enzymatycznej. Produkty te są dopasowane do poszczególnych stadiów rozwojowych roślin, typu uprawy i czynników środowiska. 

 

Na początku kwitnienia J. Łuczak polecał: MCset lub Megafol oraz nawóz Plantafol 10-54-10, podczas kwitnienia Megafol i Plantafol 10-54-10, podczas wiązania owoców – Megafol, Kendal i Plantafol 20-20-20, w trakcie wzrostu zawiązków MCset lub Megafol oraz Plantafol 20-20-20, w trakcie wzrostu owoców Megafol i Plantafol 5-15-45, 3 tygodnie przed zbiorem owoców Megafol, Sweet i Plantafol 5-15-45.

 

Megafol zawiera aminokwasy, substancję organiczną, węgiel organiczny, azot, potas, betainy, witaminy, hormony i jest zalecany do stosowania w okresie intensywnego wzrostu lub stresu abiotycznego oraz do sporządzania mieszanin z nawozami dolistnymi, np. z chlorkiem wapnia, celem poprawy wchłaniania podawanych składników pokarmowych. Polecany jest do zabiegów po gradobiciu, ponieważ pomaga roślinom zabliźnić rany. Dawka 2-3 l/ha. 

 

Po szkoleniu uczestnicy udali się do sadu Mirosława Szymkowiaka w Starej Warce celem przeprowadzenia lustracji. Tam stwierdzono pojedyncze larwy i liczne jaja przędziorków na liściach i nieliczne kolonie bawełnicy korówki na odrostach podkładek.