Istotnym czynnikiem redukującym obecność pszczół na plantacjach roślin uprawnych jest występowanie w sąsiedztwie upraw gatunków roślin konkurencyjnych, które odciągają owady zapylające od uprawy docelowej. Czy można zapobiec temu zjawisku? Czy można ograniczyć lub całkowicie zlikwidować negatywny wpływ roślin konkurencyjnych na zapylanie, a w konsekwencji także i plon gatunków uprawnych?
Badania naukowe wykazały, że doskonałym rozwiązaniem jest stosowanie środka Pollinus − atraktanta, bezpiecznego dla środowiska aktywatora pracy pszczół. Pollinus, produkt o działaniu wabiącym przyciąga owady zapylające do kwiatów, na które jest aplikowany. Pollinus będący oryginalną kompozycją czterech związków zapachowych pochodzenia roślinnego jest środkiem imitującym feromony wydzielane przez gruczoł zapachowy robotnic poszukujących pokarmu − zwiadowczyń. Pozostawiona na kwiecie informacja w postaci sygnału chemicznego − zapachu zwiększa atrakcyjność kwiatów.
Preferencje pszczoły miodnej dotyczą roślin masowo kwitnących i zajmujących znaczny areał. Mniszek lekarski, kasztanowiec zwyczajny, wiele gatunków dziko rosnących czy nawet chwastów spełnia te kryteria, a czas ich kwitnienia zbiega się z okresem kwitnienia gatunków uprawnych, drzew i krzewów owocowych oraz rzepaku. Zbieraczki chętnie oblatują gatunki konkurencyjne w stosunku do roślin uprawnych ze względu na ich większą atrakcyjność kwiatów i lepsze „parametry” pokarmowe, np. kwiaty mniszka lekarskiego produkują 40−50 razy więcej pyłku niż kwiaty jabłoni na tej samej jednostce powierzchni. Jednak stosowanie środka Pollinus na uprawie w czasie kwitnienia konkurencyjnych dla niej roślin ogranicza ich redukujący wpływ na zapylanie. Także różne gatunki drzew owocowych czy kwitnące w tym samym czasie sąsiadujące ze sobą plantacje roślin uprawnych (np. rzepak i rośliny sadownicze) konkurują ze sobą o owady i charakteryzują się odmienną atrakcyjnością dla pszczół. Zbieraczki chętniej odwiedzają kwiaty jabłoni aniżeli grusz, co wynika z mniejszej koncentracji cukru w nektarze gruszy i znacznie mniejszej ilości wydzielanego przez kwiaty nektaru.
Wśród drzew sadowniczych najchętniej przez pszczoły oblatywana jest jabłoń, śliwa i czereśnia, najmniej preferują one odwiedziny gruszy i moreli. Jednakże stosowanie środka Pollinus zwiększa liczbę odwiedzin kwiatów przez pszczoły w uprawach mało dla nich atrakcyjnych (grusza, triploidalne odmiany jabłoni – takie jak powszechnie uprawiane 'Jonagoldy' i jego czerwone mutanty).
Wyniki badań potwierdzają, że celowe jest aplikowanie preparatu Pollinus w uprawach o mało atrakcyjnych kwiatach, w szczególności gdy warunki atmosferyczne nie sprzyjają zapyleniu. Pollinus stosowany w czasie niepogody (okresy chłodu, dużego zachmurzenia, opadów) czy po wystąpieniu przymrozków przyczynia się do zwiększenia liczby odwiedzin kwiatów przez pszczoły. Sednem jego działania jest odciągnięcie owadów zapylających od roślin konkurencyjnych w stosunku do gatunków uprawnych, polepszenie efektywności zapylania w czasie nieodpowiednich warunków pogodowych lub w sytuacji małej liczby pszczół w stosunku do potrzeb zapylania. Pollinus stanowi więc ważne narzędzie efektywnego zapylania.
Odwiedzająca kwiat jabłoni zbieraczka pszczoły miodnej
Źródło: materiały firmy Arysta LifeScience
