Podczas Dnia Otwartych Drzwi Instytutu Ogrodnictwa (24 czerwca) grupę zainteresowanych tymi gatunkami sadowników oprowadzała po Sadzie Doświadczalnym w Dąbrowicach dr Dorota Kruczyńska, z Zakładu Odmianoznawstwa, Zasobów Genowych i Szkółkarstwa Roślin Sadowniczych Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach.
D. Kruczyńska zwróciła uwagę uczestników spotkania na fakt, że spośród produkowanych w kraju ponad 3 mln ton jabłek wciąż duży ich procent trafia do przetwórstwa. Produkcja owoców przemysłowych przy wysokich nakładach na ochronę nie jest opłacalna. Rozwiązaniem jest więc zakładanie sadów odmian „przemysłowych” z odmian wymagających mniej zabiegów ochrony, między innymi przed parchem jabłoni. W kwaterach doświadczalnych w Dąbrowicach są oceniane także odmiany jabłoni, których owoce mogą być surowcem do wytwarzania soków tak jedno-, jak i kilkuodmianowych. Wśród nich znalazły się ‘Retina’, ‘Sawa’, ‘Melfree’, ‘Freedom’, ‘Liberty’, a także pochodząca od ‘Elstara’ – ‘Ecolette’ oraz ‘Rajka’, ‘Florina’, ‘Topaz’. Do produkcji soków prelegentka polecała szczególnie tę ostatnią odmianę, a także ‘Ecolette’ charakteryzującą się wysoką kwasowością i ekstraktem. ‘Florina’ natomiast doskonale się nadaje na soki, jednak należy ją łączyć z innymi odmianami w procesie produkcji i kupażowania (soki kilkuodmianowe).
Ciekawą propozycją dla sadowników, dla wydłużenia okresu podaży jabłek, po tym jak te z poprzedniego sezonu zostaną już zagospodarowane, są odmiany letnie jabłoni. Wśród ciekawych odmian D. Kruczyńska wymieniła znane już większości producentów ‘Piros’ oraz ‘Celeste’, a także wprowadzoną niedawno na rynek kreację ‘Sander’. Drzewa tej odmiany są łatwe do prowadzenia. Odmiana owocuje na krótkopędach. Jabłka zbierane są zwykle w lipcu (zbiór jest trzykrotny). Owoce są atrakcyjne dla konsumenta ze względu na jędrność i wybarwienie. Są także interesujące dla przetwórstwa ze względu na wysoką zawartość ekstraktu i wysoki wskaźnik kwasowości (1%).
W przeciwieństwie do ‘Sandera’, dość trudną w prowadzeniu jest odmiana ‘Chopin’ (później dojrzewająca). Ta kreacja polskiej hodowli rośnie silniej niż ‘Piros’, korony drzew są wąskie, z tendencją do wchodzenia w przemienność owocowania. Skórka jabłek ‘Chopin’ jest zielona (celem hodowli było otrzymanie jabłek przypominających ‘Granny Smith’), ale pokryta zwykle rumieńcem. Owoce tej odmiany mogą być spożywane jako owoce deserowe, a także być używane do produkcji soków (wysoka kwasowość: 1,2-1,4%).
W doświadczeniach IO są także mutanty ‘Gali’ i Jonagoldów. Do nasadzeń w kraju prelegentka polecała sprawdzone sporty ‘Gali’ jak Gala Must® i Gala Brookfield®, które były już obserwowane w sadach na terenie kraju przez kilka lat. W przypadku odmian z grupy ‘Jonagolda’ D. Kruczyńska zwróciła uwagę na coraz częściej pojawiający się problem mutacji powrotnych (utrata cech). Niektórzy sadownicy zauważyli już takie problemy w swoich sadach, szczególnie w przypadku modnej ostatnio w nasadzeniach odmiany ‘Red Jonaprince’. W tej grupie dość ciekawie zapowiada się sport o wczesnej porze dojrzewania – Jonagold Milenga®. Owoce tej odmiany są już dość popularne w krajach Beneluksu i we Francji, dobrze się przechowują i są wysoko cenione przez konsumentów.
Kolekcja gruszy w Dąbrowicach obejmuje 320 odmian. Na świecie najbardziej popularne są ‘Bonkreta Williamsa’, ‘Bera Boska’ i ‘Konferencja’. W sadzie D. Kruczyńska omówiła jednak inne niż zielone odmiany gruszy: czerwone, dwukolorowe i brązowe. Zachęcała do spróbowania uprawy odmiany ‘Uta’, której owoce zbiera się 10-20 września, a także ‘Champirac’, odpornej na zarazę ogniową.
Tekst i fot.: Dorota Łabanowska-Bury
