Sadownictwo

Pierwsi odmianę 'ampion' do Polski sprowadzili pracownicy Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach w celach badawczych, a w 1983 roku w swoim gospodarstwie posadził ją Andrzej Rymarczyk ze Sczyrzyca koło Góry Jana (woj. małopolskie). W gospodarstwie tym została założona kolekcja odmian przez prof. Eberharda Makosza. Sadownik stwierdził wtedy, że odmiana ta bardzo dobrze plonuje, ale ma zbyt drobne owoce. Dopiero właściwe poprowadzenie drzew i przerzedzanie spowodowały, że stała się w ciągu następnych kilkudziesięciu lat jedną z odmian jabłoni uprawianych na największą skalę w polskich sadach. W ciągu tych lat 'ampion' dał wiele różnych mutacji — właściwych i niezbyt interesujących. Gospodarstwo, w którym od wielu lat ocenia się część z tych mutacji, należy do Józefa Sułkowskiego (fot. 1) z miejscowości Stronie koło Nowego Sącza.

Jan Skibicki prowadzi 15-hektarowe gospodarstwo pod Białymstokiem. Na 12 hektarach uprawia jabłonie. Sadownik ten był również jednym z pierwszych w regionie, który wprowadził system Integrowanej Produkcji w gospodarstwie. Teraz przestawia sady na ekologiczną produkcję i, prawdopodobnie, po uzyskaniu certyfikatu już od przyszłego roku produkowane owoce będzie mógł nim oznaczać. Stara się także wprowadzać nowe rozwiązania techniczne, w których realizacji pomaga mu m.in. firma SaMASZ z Białegostoku.

Bułgaria była znana z produkcji warzyw i owoców. Wynikało to z bogatych tradycji, a przede wszystkim z bardzo korzystnych warunków glebowo-klimatycznych. Dobrze tam rosną i plonują ciepłolubne gatunki sadownicze, jak np. winorośl, brzoskwinie i orzechy, a także pomarańcze oraz figi i migdały. Są też doskonałe warunki, zwłaszcza klimatyczne, do produkcji jabłek, gruszek, śliwek, czereśni, wiśni, malin oraz truskawek. Ten mały kraj (111 tys. km², około 8,5 mln mieszkańców) z dużym udziałem terenów górzystych kiedyś produkował i eksportował wiele owocó

W pierwszej części artykułu ("Hasło Ogrodnicze" 10/2006) omówione zostały podstawowe zagadnienia związane z uprawą, jakością i przechowywaniem jabłek odmiany 'Fuji' i jej mutantów. Tym razem uwagę poświęcimy dwóm innym japońskim odmianom jabłoni, a mianowicie 'Mutsu' i 'Akane'. Z wymienionych odmian najmniejsze znaczenie — zarówno w Europie, jak i Polsce — ma niewątpliwie 'Akane'. Warto jednak o niej wspomnieć, ponieważ wykorzystuje się ją w programach hodowlanych, jako źródło cech jakościowych, takich jak barwa skórki, jędrność miąższu, odporność na uszkodzenia mechaniczne. Między innymi ze skrzyżowania z nią otrzymano odmianę 'Festival'.

Nowe odmiany jabłoni trafiające do naszych sadów pochodzą głównie z Europy lub USA. Rzadko zdarza się, żeby odmiany z innych kontynentów cieszyły się uznaniem w Polsce, wyjątkiem jest nowozelandzka 'Gala'. Jeszcze niedawno nie interesowano się zupełnie odmianami wyhodowanymi w Azji, zasilały one jedynie nasadzenia kolekcyjne. W ostatnich latach nasi sadownicy zwracają jednak coraz więcej uwagi na odmiany jabłoni pochodzące z tego kontynentu. Związane jest to z faktem, że również w światowej produkcji wzrasta znaczenie tych odmian. Wśród odmian azjatyckich czołowe miejsce zajmuje 'Fuji', której udział w rynku jabłek jest wysoki z uwagi na wielkość produkcji, głównie w Chinach. Poniżej opisujemy podstawowe zagadnienia związane z uprawą, jakością i przechowywaniem jabłek tej odmiany i jej mutantów.