Z amerykańskich nasion
‘Free Redstar’ to odmiana o nieznanym rodowodzie, którą otrzymano z nasion pochodzących z USA. Autorem odmiany jest prof. dr hab. Edward Żurawicz. Do Krajowego Rejestru została wpisana 2 lutego 2007 r., a 5 lutego 2007 r. do Księgi Ochrony Wyłącznego Prawa. Jest to odmiana wczesnozimowa, odporna na parcha jabłoni oraz mało podatna na mączniaka jabłoni i na zarazę ogniową, a także wytrzymała na mróz. Wcześnie wchodzi w owocowanie i jest plenna.
Drzewa rosną słabo, tworzą kompaktową koronę z licznymi krótkopędami (fot. 1). Owoce (fot. 2) są średniej wielkości, kuliste, średnio silnie lub silnie żebrowane. Ich skórka jest zielonożółta, sucha, z silnym woskowym nalotem, na prawie całej powierzchni pokryta ciemnoczerwonym rumieńcem.
Fot. 2. Owoce ‘Free Redstar’
Przetchlinki są średniej wielkości lub duże. Miąższ jest zielonkawy, zwarty i soczysty. Zagłębienie szypułkowe średnio głębokie, średnio szerokie i słabo ordzawione, natomiast zagłębienie kielichowe średnio głębokie do głębokiego, wąskie do średnio szerokiego i również słabo ordzawione. Owoce osiągają dojrzałość zbiorczą w drugiej połowie września. Ich jędrność podczas zbioru wynosi 80–90 N. W optymalnym terminie zbioru indeks skrobiowy wynosi 3–5 (skala 1–10), zawartość ekstraktu – 10–13%, a kwasowość – 0,8–1,2%.
Drugą odmianą hodowli prof. E. Żurawicza o nieznanym rodowodzie, którą otrzymano z amerykańskich nasion, jest ‘Gold Milenium’. Do Krajowego Rejestru została ona wpisana 2 lutego 2007 r., a 5 lutego 2007 r. do Księgi Ochrony Wyłącznego Prawa. ‘Gold Milenium’ to odmiana letnia. Wcześnie wchodzi w owocowanie i jest plenna. Odmiana ta jest odporna na parcha jabłoni, mało podatna na mączniaka jabłoni, podatna na zarazę ogniową, ale wytrzymała na mróz.
Drzewa rosną średnio silnie, tworzą rozłożystą koronę. Owoce są średniej wielkości lub duże, kuliste, słabo żebrowane (fot. 3). Ich skórka jest zielonożółta, ze słabym woskowym nalotem, na małej powierzchni pokryta jasnym, rozmytym, różowym rumieńcem. Miąższ jest kremowy, średnio twardy i soczysty.
Fot. 3. Owoce odmiany ‘Gold Milenium’
Zagłębienie szypułkowe średnio głębokie do głębokiego, średnio szerokie i nieordzawione, natomiast zagłębienie kielichowe średnio głębokie, wąskie do średnio szerokiego, również nieordzawione. Owoce osiągają dojrzałość zbiorczą w drugiej połowie sierpnia, a konsumpcyjną bezpośrednio po zbiorze. Jędrność owoców podczas zbioru wynosi 60–70 N. W optymalnym terminie zbioru indeks skrobiowy wynosi 6–7 (skala 1–10), zawartość ekstraktu – 12–13%, a kwasowość – 0,7–0,8%.
Ze skrzyżowania ‘Melrose’ x ‘Freedom’
‘Melfree’ to plenna odmiana wczesnozimowa. Wcześnie wchodzi w owocowanie (fot. 4). Została wpisana do Krajowego Rejestru 2 lutego 2007 r., a 5 lutego 2007 r. do Księgi Ochrony Wyłącznego Prawa. Odmiana ta jest odporna na parcha jabłoni, mało podatna na mączniaka jabłoni, średnio podatna na zarazę ogniową i wytrzymała na mróz.
Fot. 4. ‘Melfree’ jest odmianą plenną, owocuje co roku
Drzewa rosną średnio silnie, tworzą rozłożystą koronę. Owoce są średniej wielkości do dużych, szeroko kulistostożkowate, słabo żebrowane (fot. 5).
Fot. 5. Owoce odmiany ‘Melfree’
[NEW_PAGE]Skórka zielonożółta, sucha, ze średnio silnym woskowym nalotem, na dużej powierzchni pokryta średnio ciemnym, czerwonym, jednolitym z paskami rumieńcem. Przetchlinki są średniej wielkości lub duże. Miąższ jest zielonkawy, średnio twardy i soczysty. Zagłębienie szypułkowe jest średniogłębokie, średnio szerokie i w niewielkim stopniu ordzawione. Z kolei zagłębienie kielichowe jest średnio głębokie do głębokiego, średnio szerokie do szerokiego, nieordzawione. Owoce osiągają dojrzałość zbiorczą w drugiej dekadzie września. Ich jędrność podczas zbioru wynosi 70–80 N.
W optymalnym terminie zbioru indeks skrobiowy wynosi 5–7 (skala 1–10), zawartość ekstraktu – 12–14%, a kwasowość – 0,7–0,8%.
‘Ligol’ i ‘Ligolina’
Jedną ze starszych odmian, jakie wyhodowano w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach (obecnie Instytut Ogrodnictwa) jest ‘Ligol’. Zasługuje ona na uwagę ze względu na jej wysokie oceny wśród konsumentów na całym świecie. Autorami tej odmiany są prof. dr hab. Andrzej Przybyła i prof. dr hab. Stanisław Zagaja. Odmiana ta została wyselekcjonowana w 1972 r. z siewek ze skrzyżowania odmian ‘Linda’ x ‘Golden Delicious’. Do Krajowego Rejestru została wpisana 14 kwietnia 1997 r. Obecnie jest powszechnie uprawiana i cieszy się uznaniem wśród konsumentów.
Drzewo tej odmiany rośnie umiarkowanie silnie, tworzy stożkowatą, średnio zagęszczoną koronę. Owoce są duże do bardzo dużych, kulistostożkowate (fot. 6). Ich skórka jest gładka, tłustawa, bez ordzawień, pokryta w 40–70% jaskrawoczerwonym, rozmytym rumieńcem.
Fot. 6. Owoce odmiany ‘Ligol’
Miąższ jest kremowy, kruchy, soczysty, aromatyczny, słodko-kwaskowaty, smaczny. ‘Ligol’ jest odmianą zimową. Owoce dojrzałość zbiorczą osiągają na przełomie września i października. Odmiana ta wykazuje małą podatność na parcha jabłoni i mączniaka jabłoni, ale jest wrażliwa na zarazę ogniową. Charakteryzuje się wysoką wytrzymałością na mróz.
Drugą odmianą wyselekcjonowaną z siewek powstałych ze skrzyżowania tych samych odmian, co ‘Ligol’, jest ‘Ligolina’. Autorami odmiany są prof. dr hab. Stanisław Zagaja, prof. dr hab. Andrzej Przybyła i mgr inż. Jan Krzewiński. Odmiana ta została wpisana do Krajowego Rejestru 17 lutego 2005 r., a 21 lutego 2005 r. także do Księgi Ochrony Wyłącznego Prawa. Ponadto 21 grudnia 2005 r. ISK złożył wniosek do Wspólnotowego Biura Ochrony Odmian Roślin (CPVO) w Angers (Francja) o przyznanie wspólnotowego prawa do odmiany ‘Ligolina’ (badana jest pod numerem 2006/0081), co oznacza ochronę prawną tej odmiany na terenie całej Unii Europejskiej. ‘Ligolina’ jest odmianą zimową. W badaniach wykazano, iż jest mało podatna na parcha jabłoni i mączniaka jabłoni, lecz wrażliwa na zarazę ogniową. Charakteryzuje się dobrą wytrzymałością na mróz.
Drzewo tej odmiany rośnie słabo lub średnio silnie i tworzy rozłożystą, stożkowatą, średnio zagęszczoną koronę. Owoce są średnio duże do dużych, kulistostożkowate (fot. 7).
Fot. 7. Owoce odmiany ‘Ligolina’
Ich skórka jest zielonożółta, sucha, bez woskowego nalotu, z połyskiem, pokryta w dużej części czerwonym, marmurkowym rumieńcem. Miąższ jest kremowy, średnio twardy, soczysty, komora nasienna zamknięta.
Opisy odmian powstały na podstawie informacji uzyskanych w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach.
Dorota Łabanowska-Bury
Fot. 1–7 E. Żurawicz
