Poprawa jakości i trwałości owoców
A. Paugh z Argentyny omówił zabieg opryskiwania drzew czereśni 'Sunburst' przed zbiorem preparatem zawierającym giberelinę GA3 w celu zwiększenia twardości owoców, która decyduje o ich przechowywaniu oraz transporcie na większe odległości. Wadą owoców tej odmiany jest miękkość, gnicie oraz zmiana koloru w czasie dłuższego składowania. Na trzy tygodnie przed zbiorem owoców stosowano giberelinę (GA3) oraz wapń. Oba środki nie tylko opóźniały ich dojrzewanie (fot. 1 a i b), ale także zwiększały ich twardość i przedłużały przydatność do obrotu.
Fot. 1. Owoce czereśni (tu: odmiana 'Rainier') nieopryskiwanej (z lewej) i opryskiwanej GA3 w stężeniu 20 mg/l (z prawej); zabieg powodował, że owoce dojrzewały około 2 tygodni później (zwiększał też masę owoców i zawartość w nich ekstraktu)
O przedłużaniu trwałości owoców czereśni 'Bing' za pomocą kwasu giberelinowego informował również M. A. Koyuncu z Turcji. Owoce przed zbiorem opryskiwano gibereliną w stężeniach:
5 ppm, 10 ppm, 15 ppm, 20 ppm i 25 ppm.
Zwiększała ona twardość owoców. Najlepsze wyniki uzyskano wykorzystując ten preparat w stężeniu 20 ppm. O. Ozhaya z Turcji opryskiwał drzewa czereśni odmiany 'Napoleon' kwasem giberelinowym w koncentracji 10 ppm, 20 ppm i 30 ppm, przez kolejne 4 tygodnie. Zabieg ten zwiększał wyraźnie twardość czereśni, a także opóźniał zmianę koloru owoców po zbiorze i utratę wody przez ogonek i skórkę.
E. Zilkah z Izraela badał możliwość przedłużenia podaży czereśni przez opóźnienie terminu ich dojrzewania. W tym celu traktował regulatorami wzrostu — gibereliną GA3, CPPU (fenylomocznik, regulator wzrostu z grupy cytokinin), cytokininą BA i auksyną 2,4 D (kwas 2-chlorofenoksyoctowy). GA3 opóźniała dojrzewanie czereśni o 7 dni, jeśli drzewa były nią opryskiwane 4 razy w stężeniu 10 ppm lub jeden raz w stężeniu 30 ppm lub 40 ppm. Twardość opryskiwanych czereśni zwiększyła się, a proces utraty zielonego barwnika przez szypułki był spowolniony. Preparat CPPU nie miał wpływu na termin dojrzewania czereśni, ale powodował wyraźny przyrost masy owoców. Nie stwierdzono wpływu BA na dojrzewanie, ale zabieg tym środkiem zwiększał twardość i przedłużał trwałość owoców.
E. Puch z Argentyny poinformował, że w tym kraju warto przeprowadzać zabiegi poprawiające jakość owoców czereśni, oraz, że uprawa tego gatunku jest bardzo opłacalna. Za czereśnie niesortowane uzyskuje się ceny w granicach 4–6 /kg, natomiast owoce z certyfikatem jakości i posortowane według wielkości można sprzedać nawet za 14 /kg.
A. Roversi z Włoch w pracy z 53 odmianami czereśni stwierdził, że w niektórych latach część odmian tworzy sporo owoców podwójnych (bliźniaczych, zrośniętych mezokarpem). Na wytypowanych pędach obserwowanych przez kilka lat stwierdzono, że zjawisko występowania podwójnych owoców ma związek z temperaturą panującą w okresie różnicowania się pąków kwiatowych. Temperatura przekraczająca 30°C w maju i czerwcu sprzyja powstawaniu podwójnych owoców. Zjawisko takie częściej występuje u wczesnych odmian czereśni niż u później dojrzewających.
Sposoby wykorzystania owoców
J. Apostol z Węgier omówił możliwości sporządzania suszu z wiśni, których owoce suszono tak samo, jak śliwki, i badano, które z dziewiętnastu odmian nadają się do tego celu. Brano pod uwagę kolor i wielkość owoców, twardość miąższu, aromat i ogólny ich wygląd. Siedem odmian nadawało się do tego celu, najlepsza była wiśnia 'Piramis', dobrze wypadły także 'Kantorjanosi' i niektóre typy 'Cigany'.
Badanie owoców odmian czereśni pod kątem ich przydatności dla wyrobów cukierniczych prowadził w Turcji Z. Goksel. Owoce takie tradycyjnie przetrzymuje się w 94% lub 96% alkoholu w naczyniach umieszczonych w zaciemnionym pomieszczeniu. Z 18 objętych badaniem lokalnych odmian wiśni tureckich 9 nadawało się do tego celu.
Ekologiczna produkcja
D. J. Holb z Węgier oceniał w sadzie ekologicznym podatność trzech ważnych gospodarczo odmian wiśni: 'Kantorjanosi', 'Groniasta z Ujfehertoi' (fot. 2) i 'Erdi Botermo' na brunatną zgniliznę drzew pestkowych i gorzką zgniliznę wiśni. Obserwacje sadu prowadzono w latach 2003–2004. Najbardziej cierpiały od tych chorób drzewa odmiany 'Erdi Botermo' — w 2004 roku brunatna zgnilizna drzew pestkowych zniszczyła 55% kwiatów, a gorzka zgnilizna wiśni 25% owoców. Nasilenie brunatnej zgnilizny drzew pestkowych u 'Erdi Botermo' (fot. 3) było 1,5–2 razy większe niż u 'Kantorjanosi' i 'Groniastej z Ujfehertoi'. U 'Erdi Botermo' podczas deszczu aż 35% owoców uległo spękaniu, tyle samo było porażone przez gorzką zgniliznę wiśni, a u 'Kantorjanosi' i 'Groniastej z Ujfehertoi' tylko 5%. Według wyników tych badań, ta pierwsza odmiana wiśni jest także mało przydatna do sadów. Ekologicznych sadów wiśniowych nie poleca się również zakładać z odmian podatnych na drobną plamistość liści drzew pestkowych.
Fot. 2. Wiśnie odmiany 'Groniasta z Ujfehertoi' nadają się do uprawy ekologicznej
Fot. 3. Odmiana 'Erdi Btermo' jest bardzo podatna
na brunatną zgniliznę drzew pestkowych
S. Tezcan z Turcji opisał początki promowania ekologicznej produkcji wiśni i czereśni w tym kraju. Rząd turecki przeznaczył na tego typu uprawy wsparcie finansowe dla poszczególnych rejonów produkcji. Analizuje się więc warunki siedliskowe sprzyjające ekologicznej produkcji owoców oraz możliwości ograniczenia rozwoju szkodników atakujących wiśnie i czereśnie, głównie nasionnicy trześniówki.
Uwaga na wirusy
A. Myrta i V. Savino z Włoch omawiali zagadnienia dotyczące wirusów i chorób wirozopodobnych występujących w krajach basenu Morza Śródziemnego, który to region daje około 38% światowej produkcji wiśni i czereśni. Zawirusowanie waha się tam od 10% w Maroku i Tunisie do 60% w południowej części Włoch. Podobnie wygląda sytuacja w Serbii, Syrii, Albanii, a także w Palestynie, Jordanii, Libanie i większości rejonów Turcji. Drzewa najczęściej porażone są wirusem karłowatości śliwy (PDV w 80% badanych próbek), w dalszej kolejności wirusem nekrotycznej plamistości liści drzew pestkowych (PNRSV), chlorotycznej plamistości jabłoni (ACLSV), mozaiki jabłoni (ApMV).
Czarna agrotkanina
R. Nunez-Elise z USA oceniał wpływ agrotkaniny rozkładanej w rzędach drzew na wzrost młodych czereśni odmiany 'Regina' (fot. 4), szczepionych na podkładce 'GiSelA 6', posadzonych w rozstawie 5,5 m x 3,1 m. Drzewa te prowadzono w formie wrzeciona systemem „central leader” W stosunku do kontrolnych (uprawianych bez użycia agrotkaniny) rosły one silniej i miały o 30% większą powierzchnię poprzecznego przekroju pnia. Długość jednorocznych przyrostów zwiększyła się o 45%, a całkowita suma przyrostów o 109%. Drzewa w rzędach w ten sposób ściółkowanych dały także wyższe plony i owoce o większej masie, niż w przypadku drzew kontrolnych. Owoce z tej kombinacji dojrzewały o 2, 3 dni później. Przykrycie gleby agrotkaniną zwiększyło jej temperaturę na głębokości 5 cm o około 2°C. Pod tym materiałem korzenie lepiej się rozwijały i było ich więcej niż u drzew kontrolnych.
Fot. 4. Drzewa czereśni 'Regina' ściółkowane czarną agrotkaniną rosną silniej i lepiej plonują niż te rosnące w ugorze herbicydowym
