22 stycznia w Sadkowicach odbyło się kolejne z serii lokalnych przedsezonowych seminariów dla sadowników (odbywają się one od początku stycznia przez luty na terenie całego kraju, w regionach sadowniczych). Podczas piątkowego spotkania doradcy sadowniczy Agrosimex przedstawili nowości w ofercie firmy, a reprezentanci firm chemicznych zaprezentowali nowości i sprawdzone rozwiązania do ochrony sadów jabłoniowych i gruszowych.
Robert Binkiewicz, doradca sadowniczy Agrosimex, przekazał sadownikom najważniejsze zalety i wady przerzedzania tak kwiatów we wczesnej fazie, jak i zawiązków, później w sezonie. Celem przerzedzania nie jest – jak twierdzą sadownicy – uzyskanie większych owoców, ale uzyskanie plonu jednorodnego, lepszego wybarwienia, zbliżonej masy owoców w kwaterze, a także coroczne wyrównane owocowanie (uniknięcie problemu z wpadaniem drzew w przemienność owocowania u takich odmian jak ‘Mutsu’ czy z grupy ‘Jonagolda). Dzięki przerzedzaniu unika się także wysilenia i osłabienia drzew, zbiór owoców jest łatwiejszy i wydajniejszy, często udaje się go przeprowadzić jednoetapowo.
Przerzedzanie to także możliwość uprawy z powodzeniem dochodowych odmian jak ‘Gala’ czy ‘Golden Delicious’. Jak podkreślał R. Binkiewicz, wielu sadowników nie przerzedza kwiatów, gdyż boją się o wystąpienie przymrozku, a głównym powodem bywa strach… przed własną żoną. Do wczesnego przerzedzania można wykorzystać np. ATS, a do przerzedzanie zawiązków: Globaryll (s.a. benzyloadenina 100 g/l; dawniej Paturyl).
Temat przerzedzania kontynuował także Marek Dąbrowski z firmy Adama. Firma ta na sezon 2016 przygotowała dla sadowników nowe rozwiązanie do przerzedzania – Brevis®. Produkt ten może być stosowany na mniejsze i większe zawiązki (6-8 mm albo 12-14 mm). Jego działania polega na zakłócaniu fotosyntezy, co powoduje dobrą selekcję zawiązków – pozostają na drzewie tylko największe zawiązki, a mniejsze opadają. Działa w szeroki zakresie temperatur od 10-25°C. Bardzo dobre efekty daje stosowanie środka Brevis® w kwaterach odmian drobnoowocowych, trudnych do przerzedzania takich jak ‘Gala’, ‘Golden delicious’ czy ‘Szampion’. W doświadczeniu wdrożeniowym na odmianie Gala Must® po zastosowaniu pełnej dawki produktu: 2,2 kg/ha, w fazie gdy zawiązki miały średnicę 14 mm uzyskano plon jabłek I klasy na poziomie 66 t/ha – dodał R. Binkiewicz.
Ofertę firmy Arysta omówił Szymon Matysiak. Przypomniał, że promocja związana ze sprzedażą fungicydu Captan 80 WG trwa nadal, do 15 kwietnia br. Po zakupie 2 beczek środka Captan 80 WG należy zarejestrować się w serwisie www.kasa.arysta.pl. Tylko zgłoszenie zakupu do podanego terminu upoważnia do wzięcie udziału w loterii nagród.
Szymon Matysiak omówił także ofertę produktów Arysta dla sadownictwa, w tym fungicydy: Syllit 65 WP (bardzo silne działanie zapobiegawcze, interwencyjne), Pyrus 400 SC (dobrze działa w niskich temperaturach, odporny na zmywanie, do stosowania w okresie kwitnienia), a także Thiram Granuflo 80 WG (w ostatnich latach rejestracja rozszerzona o szarą pleśń). Nadal nowym rozwiązaniem są produkty Vaxiplant oraz Plantivax. Obydwa zawierają laminarynę, są szczepionką dla roślin, która indukuje naturalne mechanizmy obronne roślin na patogeny powodujące choroby roślin. W innych krajach Vaxiplant jest stosowany w sadach jabłoniowych przeciwko np. sprawcy zarazy ogniowej.
Do walki z przędziorkami Arysta ma także akarycyd Zoom 110 SC. Produkt zawiera stosunkowo nową substancję czynną – etoksazol (jak dotąd brak odporności krzyżowej). Zoom 110 SC zwalcza wszystkie stadia rozwojowe szkodnika za wyjątkiem dorosłych (u osobników dorosłych ogranicza rozrodczość). Wśród innych produktów ograniczjacych szkodniki w sadach prelegent wymienił także Acaramik oraz Dimilin 480 SC (od tego roku poszerzona rejestracja o zwójki liściowe i pordzewiacza jabłoniowego).
W ofercie Arysta pojawił się także nowy herbicyd – Raptor 263 SC. Zawiera mieszaninę składników aktywnych: glifosat i pyraflufen etylowy. Wykazuje dobre i szybkie działanie nawet na uciążliwe chwasty (w tym na wierzbownice gruczołowatą). Nowy adjuwant Silwet Stik wprowadzony także w ostatnim czasie zapewnia maksymalną przyczepność substancji aktywnej do liści (może być stosowany w okresach wysokiej wilgotności). Jego cechy to system kontroli piany, niepotykana wcześniej ochrona przed zmywaniem środków przez deszcz.
Paweł Barański przedstawił ofertę dla sadownictwa prowadzonej przez siebie firmy Chłodnie KA Barański w zakresie chłodnictwa i przechowywania owoców. W ofercie są rozwiązania zapewniające przechowywanym owocom warunki kontrolowanej atmosfery oraz firma dysponuje rozwiązaniami do pracy w warunkach niskich stężeń CO2 (poniżej 1%) i O2 (poniżej 1%). Realizowane projekty dotyczą nie tylko przechowywania jabłek, lecz także coraz częściej owoców miękkich (jagód borówki wysokiej).
Krzysztof Zachaj (Agrosimex) podkreślał, że w ub.r. czynnikiem limitującym uprawę była przede wszystkim susza. Problemy z deficytem wody rozpoczęły się na przełomie lipca i sierpnia. W sierpniu wystąpiły ekstremalnie wysokie temperatury, przez ok. 20 dni. W lipcu i sierpniu ewapotranspiracja wynosiła dziennie 5,7-6 mm. Jak twierdzi K. Zachaj, można próbować zatrzymać wodę w glebie poprzez poprawę jej jakości, czyli zwiększenia zawartości próchnicy. Im ta wartość jest wyższa tym większa jest pojemność wodna gleb, lepsza struktura gruzełkowata. Do tego celu mogą posłużyć Rosahumus i obornik. Dobrym rozwiązaniem jest także startowy nawóz np. Basacote Starter (pomaga odpowiednio przygotować glebę przed założeniem sadu/ nawożenie startowe). Poprawa gospodarki wodnej roślin to także efekt lepszego nawożenia potasowego. Jak najlepsze wykorzystanie azotu to dobre zaopatrzenie w siarkę.
W krajach Europy południowej dużo lepsze efekty daje podawania składników pokarmowych w formie nawozów płynnych. To jest od lat stosowane w krajach takich jak Hiszpania, Portugalia, gdzie deficyt wody utrzymuje się od lat. Nowe produkty z tej grupy będą także wprowadzane do oferty firmy.
Klub fertygacyjny przy firmie Agrosimex będzie działał w sezonie 2016. W sadach chętnych producentów będą instalowane w kwaterach sondy drenażu glebowego, a także będą indywidualnie opracowywane zalecenia nawożeniowe.
Wśród ciekawych produktów do stosowania w tym sezonie K. Zachaj wymienił RSM (dobre rozwiązanie w okresach suszy), KTS (tiosiarczan potasu), CatS (dla upraw borówki wysokiej, dostarczanie fosforu bez zmiany pH gleby). Wśród sprawdzonych rozwiązań są także produkty z linii Fosfiron oraz Cuproflox (w dwóch stężeniach substancji aktywnej), Miedź plus 50 WP (do zapobiegania chorobom kory i drewna), a także Viflo Cu-B (wspomaganie ograniczania zarazy ogniowej). Po suchym roku warto wiosną zastosować nawóz borowy Bolero (dolistnie, 1-2 l/ha) lub drugi produkt borowo-cynkowy do nawożenia nalistnego – Borozinc (całkowicie rozpuszczalny nawóz cynkowo-borowy).
Dla dobrej regeneracja uszkodzeń mrozowych – w momencie ruszania wegetacji należy roślinom podać nawozy potasowe, borowo- cynkowe oraz wspomagać jakość gleby.
Ofertę firmy Bayer przedstawiła Barbara Witkowska. Rozszerzeniu rejestracji uległa etykieta środka Envidor 240 EC od ubiegłego roku ma rejestrację w uprawach porzeczki, maliny truskawki. Do wczesnych zabiegów przeciwko sprawcom chorób jabłoni można z powodzeniem stosować mieszaninę środka Zato 50 WG ze środkiem Antracol 70 WG. Na rynku dostępna jest także gotowa mieszanina dwóch substancji aktywnych: trifloksystrobiny oraz kaptanu – fungicyd Flint plus 64 WG (do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnie w ochronie sadów jabłoniowych przed parchem i mączniakiem jabłoni). Produkt ten może być nadal stosowany także w tych sadach, w których jest duża odporność sprawcy parcha na produkty strobilurynowe, gdyż mieszanina dwóch substancji aktywnych daje lepsze efekty ochrony i nie ma ryzyka narastania odporności sprawcy parcha jabłoni, grzyba Venturia inaequalis, na strobiluryny.
Flint plus 64 WG warto także pozostawić jako alternatywę ochrony w warunkach wysokiej wilgotności powietrza. Fungicyd Alliette® na razie w Polsce jest zarejestrowany tylko do ochrony sadów jabłoniowych przed zgnilizną pierścieniową podstawy pnia drzew owocowych oraz w uprawach chmielu przeciwko mączniakowi rzekomemu chmielu. W innych krajach, gdzie środek jest dostępny jego etykieta jest dużo bogatsza – w praktyce sadowniczej, wraz z fungicydami miedziowymi, jest stosowany do zwalczania zarazy ogniowej.
Luna Experience 400 SC (w formie stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). to nowy produkt, który w ofercie firmy Bayer znalazł się w połowie ub.r. Jest to środek o działaniu kontaktowym i układowym do stosowania zapobiegawczego lub interwencyjnego w ochronie jabłoni, gruszy, wiśni, czereśni oraz marchwi i pora przed chorobami grzybowymi. Fungicyd zawiera dwie substancje aktywne: tebukonazol i fluopyram. B. Witkowska zwróciła uwagę, że jest to środek bardzo dobry i może wspomóc ochronę sadów jabłoniowych i gruszowych przed szeregiem chorób grzybowych, tym parchem, brunatną i gorzką zgnilizną owoców, a także szarą pleśnią, siną pleśnią i parchem przechowalniczym, a w uprawie wiśni i czereśni – chroni przed brunatną zgnilizną drzew pestkowych.
Jednak – jak wspomniała reprezentantka firmy Bayer – przy stosowaniu środków z grupy SDHI, aby uniknąć problemów z uodparnianiem się patogenów na fluopyram, należy bezwzględnie unikać stosowania zaniżonych dawek. Doświadczenia wdrożeniowe i rejestracyjne pokazały, iż Luna Experience działa równie dobrze zapobiegawczo, jak i interwencyjnie w stosunku do sprawcy parcha jabłoni. Może być stosowana do ograniczania mączniaka prawdziwego z dobrym efektem, a także ogranicza problemy (gorzka zgnilizna jabłek, parch przechowalniczy, szara pleśń, sina pleśń, brunatna zgnilizna) podczas przechowywania, gdy zastosowana na 2 i 4 tygodnie przed planowanym zbiorem owoców.
B. Witkowska zwróciła uwagę na nielegalne środki ochrony podszywające się pod produkty markowe firmy Bayer. W grupie „fałszywek” na polskim rynku są najczęściej produkty stosowane do ochrony sadów, niektóre herbicydy oraz zaprawy nasienne (Mesurol). Podróbki najczęściej mają imitować autentyczne produkty pochodzące z Ukrainy, Rosji, lub krajów Europy zachodniej. W wyniku przeprowadzonych analiz w próbkach zidentyfikowano substancje szkodliwe dla zdrowia i życia ludzi, organizmów pożytecznych, o innym mechanizmie działania niż oryginalne produkty, „fałszywki” mogą mieć inne spectrum działania lub nie działać wcale.
Justyna Wasiak przedstawiła sadownikom nowość na rynku jaką na sezon 2016 przygotowała reprezentowana przez nią firma SumiAgro. Jest to Nissorun Strong 250 EC – „godny następca” znanego i stosowanego w zwalczaniu przędziorków przez wiele lat środka Nissorun 050 EC (sezon 2015 to ostatni rok jego rejestracji i możliwości stosowania). Nissorun Strong 250 SC zawiera tę samą substancję czynną (heksytiazoks), ale jego forma – koncentrat w postaci stężonej zawiesiny (SC) – jest bezpieczniejsza dla stosującego oraz dla roślin i środowiska. Środek ma działanie kontaktowe i żołądkowe, na roślinie działa powierzchniowo. W nowej recepturze stężenie substancji czynnej jest aż pięciokrotnie wyższe niż w przypadku wycofywanego z rynku Nissorunu 050 EC. Pozwala to na obniżenie dawki akarycydu przy zachowaniu wysokiej skuteczności zabiegu.
Zaletą Nissorunu Strong 250 SC jest możliwość stosowania go od początku wegetacji aż do zbioru owoców. Jego rejestracja obejmuje nie tylko jabłoń, lecz także gruszę, truskawkę i warzywa uprawiane pod osłonami (papryka, pomidor i ogórek). Środek może być stosowany w mieszaninie z innymi preparatami przędziorkobójczymi np. środkiem Ortus. Nissorun Strong 250 EC działa na jaja, larwy, nimfy, ale nie niszczy osobników dorosłych. Dobrym rozwiązaniem dla praktyki sadowniczej jest użycie olejów w połączeniu w akarycydem Nissorun Strong 250 SC. Przy czym olej stosuje się wówczas w obniżonej dawce, dodając połowę zalecanej dawki preparatu Nissorun Strong 250 SC.
Taka mieszanina jest bezpieczna do stosowania w fazie zielonego pąka jabłoni, szczególnie w tych sezonach, gdy wcześniej nie było warunków do użycia oleju solo. Kombinacja akarycydu z olejem to przede wszystkim możliwość wydłużenia terminu wykonania zabiegu przędziorkobójczego (można go wykonać później w sezonie), wzrost skuteczności i obniżenie kosztu zabiegu.
Od ub.r. w ofercie firmy Sumi Agro jest także Kendo 50 EW (s.a. cyflufenamid). Fungicyd ten oprócz dotychczasowej rejestracji, m.in. do zwalczania sprawców mączniaków w roślinach ozdobnych i niektórych gatunkach zbóż, może teraz być także wykorzystywany do ochrony przed nimi jabłoni i gruszy. Już po minionym sezonie do firmy napłynęły pozytywne opinie na temat skuteczności Kendo 50 EW w sadach jabłoniowych, gdyż rok 2015 można bez wątpienia zaliczyć do trudnych w kwestii zwalczania grzyba Podosphaera leucotricha. Cyflufenamid to nowa substancja aktywna, z nowej grupy chemicznej, o nieznanym dotychczas mechanizmie działania, działa w szerokim zakresie temperatur. Ubiegłoroczne doświadczenia sadowników pokazały, iż dzięki dobremu działaniu systemicznemu udaje się za pomocą Kendo 50 EW dobrze zabezpieczyć nowe przyrosty przed sprawcą mączniaka.
Do ochrony truskawki przed chorobami forma Sumi Agro wprowadziła niedawno na rynek także fungicyd Frupica 440 S.C. (s.a. mepanipirym; związek z grupy anilidopirymidyn). Zastosowanie środka poprawia jakość przechowalniczą truskawek. Na plantacji ogranicza nie tylko szarą pleśń, ale także mączniaka prawdziwego i antraknozę.
Prelegentka polecała do zabiegów środkami ochrony roślin używanie produktu Slippa. Zwilżacz ten pozwala lepiej pokryć opryskiwane powierzchnie cieczą roboczą. Jest szczególnie skuteczny przy ochronie przed szkodnikami zwijającymi liście, przędziorkami, które są mało dostępne na dla cieczy roboczej.
Michał Malicki, doradca sadowniczy Agrosimex, zachęcał sadowników do wstąpienia do prowadzonych przez firmę klubów, m.in. klubu fertygacyjnego. Nowością w ofercie Agrosimeksu jest także rozpoczynający działalność od 2016 r. Klub jagodowy dla posiadaczy plantacji gatunków takich jak borówka wysoka, truskawka, malina. Przy podjęciu współpracy plantator może liczyć na wizyty doradcy w sezonie w celu lustracji plantacji, opracowanie planu nawożenia oraz doradztwo produkcyjne.
Firma w ramach współpracy z szerszym gronem producentów owoców miękkich oferuje także udział w trzech spotkaniach na plantacjach pokazowych.
Tekst i zdjęcia: Dorota Łabanowska-Bury
