23 września Arboretum w Bolestraszycach koło Przemyśla zorganizowało I Podkarpacki Festiwal Derenia. Właśnie z tej placówki pochodzą krajowe, zarejestrowane i rozmnażane przez kilka szkółek odmiany derenia jadalnego (Cornus mas). Sesji referatowej towarzyszł kiermasz, na którym można było kupić wiele odmian tej rośliny oraz przetwory z owoców derenia.
Prof. Swietłana Klimienko (Ogród Botaniczny Państwowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie) przedstawiła ogólną charakterystykę derenia jadalnego (Cornus mas) oraz jego znane już w Polsce i najnowsze odmiany. Według jej obserwacji młode (5-10 letnie) derenie owocują na poziomie 8-25 kg. Starsze (15-20 letnie) dają po 50-80 kg owoców, zaś te w wieku 50-100 lat nawet 150-200 kg. Długowieczność to jedna z wielu zalet tej rośliny. Dla sadownika ważna jest wierność plonowania – chociaż dereń kwitnie bardzo wcześnie, jego kwiaty pojawiają się stopniowo (prelegentka mówiła o „poziomach kwitnienia”) i są bardzo wytrzymałe na przymrozki wiosenne. Spośród już znanych u nas kreacji ukraińskich podkreśliła walory odmiany ‘Ekzotyczeskij’: ma ona ciemnoczerwone, duże owoce (masa do 7,3 g), pestka stanowi poniżej 10% ich masy i – tylko u tej odmiany – dobrze odchodzi od miąższu. Wśród przygotowywanych do rejestracji nowości są dwie odmiany o żółtych owocach – ‘Nieżnyj’ i ‘Alesza’.
Wątek ukraiński kontynuowała dr Świetłana Żaldak z uniwersytetu w Symferopolu (Republika Autonomiczna Krym). Przedstawiła miejsca naturalnego występowania derenia jadalnego na półwyspie i opisała jego populacje. Największe, dochodzące do 4 g masy owoce mają krzewy rosnące dziko w pobliżu Symferopola. Pozostałe populacje wydają owoce o masie sięgającej najwyżej 2 g.
Dr Alicja Kucharska z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu przedstawiła swoje miasto jako najbardziej „zaderenione” w Polsce – derenia jadalnego często spotyka się we wrocławskich parkach, w których kwitnące rośliny bywają (tylko z daleka!) mylone z forsycją, na skwerach osiedlowych i wokół budynków publicznych. Jako największe nasze nasadzenia wymieniła Syców (9 ha), Cisową (3,3 ha), Zaliszcze (3 ha) i Bolestraszyce (1 ha). Porównała organoleptyczne właściwości polskich i zagranicznych odmian derenia jadalnego. Wśród 26 badanych odmian wyróżniał się pochodzący z Bolestraszyc ‘Szafer’ – miał najwyższą zawartość suchej masy, najwyższy poziom cukrów, antocyjanów i polifenoli.
pg
