W Polsce od 2015 r. stosowane są płatności związane z produkcją w sektorach: bydła, krów, owiec, kóz, roślin wysokobiałkowych, chmielu, ziemniaków skrobiowych, buraków cukrowych, pomidorów, owoców miękkich, lnu oraz konopi włóknistych. Zgodnie z przepisami unijnymi, ta forma płatności może być stosowana jedynie w sektorach o szczególnym znaczeniu gospodarczym, społecznym lub środowiskowym, które znajdują się w trudnej sytuacji i jedynie w zakresie niezbędnym do utrzymania produkcji na poziomie z lat 2009-2013. Celem tych płatności nie jest natomiast stymulowanie zwiększania produkcji w danym sektorze.
Komisja Europejska zgłosiła zastrzeżenia do części stosowanych w Polsce w latach 2015-2016 płatności związanych z produkcją. W związku z tym, 1 sierpnia br. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi notyfikowało do Komisji Europejskiej zmiany w systemie płatności związanych z produkcją na lata 2017-2020. Zgodnie z wytycznymi UE dokonując modyfikacji uwzględniono obserwowane trendy w produkcji w latach 2014 i 2015. W celu uniknięcia negatywnych konsekwencji finansowych, w przypadku kilku sektorów konieczne było ukierunkowanie wsparcia na tę grupę gospodarstw, w których sytuacja ekonomiczna (dochodowa) jest najtrudniejsza i gdzie utrzymuje się tendencja spadkowa w produkcji.
Wprowadzono następujące zmiany w systemie płatności związanych z produkcją, który będzie obowiązywał od 2017 r.:
1. W miejsce dotychczasowej płatności do roślin wysokobiałkowych wprowadzono dwie oddzielne płatności: do roślin strączkowych przeznaczonych na ziarno oraz do upraw paszowych.
Płatność do roślin strączkowych przysługiwać będzie do uprawy łubinów, soi, grochu pastewnego oraz bobiku. Wsparciem objęte będą powierzchnie upraw, z których dokonano zbioru ziarna. Płatność będzie miała charakter degresywny z wyższą stawką do pierwszych 75 ha uprawy i niższą w przypadku pozostałych powierzchni.
Płatność do upraw paszowych obejmie natomiast takie gatunki jak esparceta, komonica, koniczyny, lędźwian, lucerna, nostrzyk, seradela i wyka i będzie przysługiwała maksymalnie do 75 ha. Z płatności wyłączone zostaną także uprawy przeznaczone na zielony nawóz (przyoranie).
W całym sektorze roślin wysokobiałkowych utrzymano łączną kopertę finansową, przy czym zwiększono udział środków finansowych przeznaczonych na wsparcie uprawy roślin strączkowych na ziarno.
Dokonane zmiany biorą pod uwagę zarówno potrzebę zapewnienia krajowej produkcji białka roślinnego na pasze, jak i dodatkowe zachęty do podejmowania uprawy tych roślin jakie pojawiły się wraz z wymogiem upraw proekologicznych (EFA – zazielenienie).
2. W przypadku młodego bydła i krów utrzymano dotychczasowe sektorowe koperty finansowe. W obu sektorach płatność będzie przyznawana wszystkim rolnikom utrzymującym co najmniej 3 szt. zwierząt kwalifikujących się do wsparcia i będzie wypłacana maksymalnie do 20 szt. (zmniejszenie z dotychczasowych 30 szt. w obu płatnościach).
Utrzymanie dotychczasowych kopert finansowych pozwoli na zwiększenie stawek do pierwszych 20 szt. zwierząt kwalifikujących się do wsparcia, dzięki czemu grupa gospodarstw, w której odnotowuje się systematyczny spadek liczby stad, otrzyma wyższą płatność. Wprowadzone zmiany powodują zatem, że ze wsparcia skorzystają najbardziej te gospodarstwa, w których dochodowość jest niska i występuje zagrożenie spadku produkcji. Zwiększenie wsparcia obejmie ok. 80% rolników posiadających młode bydło i ok. 80% rolników utrzymujących krowy.
Wprowadzona zmiana uwzględnia silniejszą tendencję do koncentracji produkcji w dużych stadach w wyniku ostatnich zmian na rynku mleka i wołowiny i przyczynia się do lepszego ukierunkowania wsparcia na tę cześć sektora, w której sytuacja ekonomiczna jest najtrudniejsza.
3. W przypadku owoców miękkich ze wsparcia wyłączono uprawę malin. Powodem tej zmiany jest istotna poprawa zarówno opłacalności produkcji malin w ostatnich latach jak i umocnienie pozycji polskich producentów na rynku międzynarodowym – kontynuacja wsparcia w tym sektorze nie ma uzasadnienia w świetle przepisów UE.
4. W przypadku sektora pomidorów zmniejszono kopertę finansową o około 1/3 z uwagi na wzrost produkcji w 2014 i 2015 r., oraz utrzymanie wymogu umowy na dostawę do podmiotów przetwórczych.
5. W przypadku płatności do owiec ustalono nowy okres przetrzymywania zwierząt kwalifikujących się do wsparcia – od dnia 15 marca do dnia 15 kwietnia roku składania wniosków. Zmiana została dokonana w związku z postulatami zgłaszanymi przez organizacje zrzeszające hodowców owiec.
6. W przypadku płatności do uprawy buraków cukrowych postanowiono, że wsparcie będzie przyznawane do powierzchni uprawy wszystkich buraków cukrowych, a nie tylko buraków kwotowych. Ma to związek ze zniesieniem kwotowania produkcji cukru od 2017 r. w całej Unii Europejskiej.
Wymienione zmiany znajdą odzwierciedlenie w przygotowywanych projektach krajowych aktów prawnych, które będą obowiązywały od 2017 r.
za: minrol.gov.pl
