W przypadku, gdy zlecają prowadzenie dokumentacji firmom usługowym, główne obowiązki wynikające z wprowadzenia zmian będą po stronie usługodawców. Z zakresem planowanych zmian powinni jednak zapoznać się wszyscy sadownicy, także ryczałtowi. Zdecydowana większość proponowanych zmian w rozliczaniu podatku VAT w 2013 r., będzie według mnie korzystna dla podatników, pod warunkiem, że zostaną uchwalone przez Sejm zgodnie z przedstawionym projektem. Jedynie w kwestii stawek podatku VAT (wzrost) na niektóre towary i usługi zmiany mogą okazać się niekorzystne.
Projekt ustawy
Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej zamieściło 28.05.2012 r. projekt ustawy z 25.05.2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Z analizy przedstawionych w tym projekcie informacji wynika, że w 2013 r. wejdziemy z kolejną nowelizacją ustawy o VAT. Według przedstawionych założeń, proponowane zmiany mają charakter kompleksowy i będą dotyczyć wszystkich podatników.
Planowane zmiany dotyczą przede wszystkim powszechnych zasad – wystawiania faktur, przesyłania faktur elektronicznych, powstania obowiązku podatkowego, czy definicji działalności gospodarczej. Główne obowiązki, jakie będą wprowadzone w wyniku planowanej nowelizacji będą dotyczyły przedsiębiorców. Każda zmiana zasad rozliczania podatku VAT niesie za sobą konsekwencję w postaci konieczności dostosowania systemów księgowych do przepisów nowego prawa. Mając na względzie planowane zmiany warto się upewnić się, czy firma świadcząca usługę księgową lub sadownik rozliczający się samodzielnie i korzystający z programów informatycznych do rozliczania podatku VAT posiadają wykupioną aktualizacją systemu księgowego.
Ważniejsze planowane zmiany
Od 2013 r. wszystkich podatników podatku VAT czekają istotne zmiany dotyczące przede wszystkim fakturowania sprzedaży towarów i usług.
■Zmianie ulegnie ogólna zasada, która określa moment powstania obowiązku podatkowego i konieczności odprowadzenia podatku. Obecnie obowiązek ten powstaje w momencie wystawienia faktury, czyli w ciągu siedmiu dni od sprzedaży. Przykładowo, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, jeżeli sprzedaż nastąpi 31 marca, a faktura zostanie wystawiona 5 kwietnia, to będzie się ją uwzględniać w rozliczeniu za kwiecień. Natomiast po zmianach fakturę tą będzie się rozliczać już w marcu. Zgodnie z proponowaną zmianą obowiązek podatkowy powstanie na koniec miesiąca, w którym wykonana została usługa lub dokonano sprzedaży.
■Planowana jest również zmiana terminu wystawiania faktur. Będą mogły być wystawiane do 7. dnia po zakończeniu miesiąca, w którym wykonano usługę lub dokonano sprzedaży towaru. Oznacza to, że za cały miesiąc można będzie wystawić jedną zbiorczą fakturę. Część danych obligatoryjnie umieszczanych na fakturach VAT ma pozostać niezmieniona, np. nazwa (rodzaj) towaru lub usługi, stawki podatku. Bez zmian ma pozostać również sposób wykazywania i zaokrąglania kwot podatku. Niektóre dane nie będą już musiały być umieszczane na fakturach (np. nie będzie obowiązku zamieszczania numeru rejestracyjnego samochodu na fakturach dokumentujących sprzedaż paliw). Pojawią się faktury uproszczone, a znikną faktury wewnętrzne. Faktury uproszczone mają być wystawiane, kiedy kwota na nich nie przekracza 450 zł lub 100 euro. Zakres danych będzie zbliżony do wymaganych na paragonie fiskalnym.
■Przewiduje się również likwidację określeń „Faktura VAT–MP” oraz „Faktura VAT–marża”. Z kolei wprowadzony ma być obowiązek w zakresie dokumentowania niektórych czynności i umieszczania dodatkowych informacji na wystawianych fakturach VAT używając określeń „metoda kasowa”, „samofakturowanie”, „procedura marży – towary używane”. Wprowadzona będzie możliwość umieszczenia informacji, iż podatek VAT rozlicza nabywca. Fakturą VAT będzie zarówno dokument w formie papierowej, jak i elektronicznej. Nie każdy dokument elektroniczny będzie jednak e-fakturą. Faktura elektroniczna ma, tak samo jak faktura papierowa, zawierać elementy wymagane ustawą i aby uznać ją za elektroniczną, musi być wystawiona i otrzymana w formacie elektronicznym. Natomiast faktura wystawiona na papierze, potem zeskanowana, wysłana i otrzymana w formie wiadomości e-mail, może być uznana za elektroniczną, pod warunkiem, że nie zostanie wprowadzona do obrotu w wersji papierowej. Aby została uznana za elektroniczną musi mieć postać elektroniczną zarówno w momencie wystawienia, jak i otrzymania.
Od czego zależą zmiany stawek podatku VAT w 2013 r.?
Na początku lipca br. na stronie internetowej Ministerstwa Finansów opublikowano projekt założeń zmiany ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tymi projektami rząd chce uniknąć podwyżki stawek VAT od 1 stycznia 2013 roku. Dalsza podwyżka stawek podatku VAT z 23% na 24% i 25% jest uzależniona od relacji Państwowego Długu Publicznego (PDP) do Produktu Krajowego Brutto (PKB). Jeśli stosunek PDP do PKB za 2012 r. przekroczy próg 55%, zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług zostałaby uruchomiona procedura podnosząca stawkę VAT od 1 stycznia 2013 r. z obecnych 23% do 24%. Zawarte w projekcie zapisy, wprowadzają drugi wskaźnik długu (obok PDP) służący do określania relacji długu do PKB, który jest częściowo liczony na podstawie średniego kursu walut z całego roku i dodatkowo pomniejszony o wolne środki, którymi dysponuje Minister Finansów, co w większym stopniu zwiększa prawdopodobieństwo, że próg 55% nie zostanie przekroczony.
Według nowej definicji działalności gospodarczej, rolników, w tym i sadowników zaliczono do prowadzących działalność gospodarczą. Nowa definicja przedstawia się bowiem następująco: „Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.”
Korzystne zmiany
Dodatkowe ułatwienia w zakresie rozliczania podatku VAT zawarte są w projekcie założeń do trzeciej ustawy deregulacyjnej przygotowanej przez Ministerstwo Gospodarki. Jej celem jest poprawienie płynności finansowej, wsparcie inwestycji. Obecnie przedsiębiorcy muszą czekać 60 dni od złożenia deklaracji na zwrot podatku VAT. Jest to szczególnie dotkliwe, gdy przedsiębiorca w danym okresie intensywnie inwestuje i na zamrożone przez ten czas środki musi zaciągnąć kredyt obrotowy. Przewidywane jest skrócenie z 60 do 30 dni czasu oczekiwania na zwrot nadpłaconego VAT oraz ujednolicenie do 30 dni (z 60) terminu zwrotu wszystkich podatków przez organy podatkowe. Nowe zasady ułatwią stosowanie metody kasowej do rozliczania podatku VAT, a okres uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności skróci się z obecnych 180 dni na 90 dni. Skrócenie tego okresu spowoduje, że wcześniej będzie można skorzystać z ulgi na złe długi tj. skorygować VAT należny od faktur niezapłaconych przez niesolidnych kontrahentów, jeżeli uprawdopodobni się nieściągalność tych wierzytelności przez okres 90 dni.
Mgr inż. Piotr Lisowski, Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Oddział w Sandomierzu
