Zwiedzający Muzeum Pienińskie w Szczawnicy zobaczą narzędzia rolnicze z XIX i początków XX w., między innymi drewniane pługi, widły. Nie zabrakło starych zdjęć obrazujących pracę rolników.
Ekspozycja „W polu i zagrodzie – tradycyjne rolnictwo w Pieninach” ma – jak poinformowała PAP dyrektor muzeum Barbara Węglarz – dokumentować i pokazywać współczesnym jak wyglądało kiedyś rolnictwo w Szczawnicy i okolicach. „Obecnie, kiedy rolnictwo odchodzi na daleki plan, ekspozycja ma szczególne znaczenie. Kiedyś mozaika pól była wizytówką gór. Dzisiaj wysoki procent ziem jest nieuprawianych, zarastają. Rolnictwo schodzi na daleki plan i stanowi niewielki odsetek zatrudnienia” – powiedziała dyrektor.
Tradycyjne rolnictwo w Pieninach oparte było na niwowym układzie pól, z trójpolowym systemem uprawy. Pola osiewano owsem, jęczmieniem i żytem, a z roślin przemysłowych lnem, obsadzano je ziemniakami i niewielkimi ilościami karpieli (brukwi), kapusty, bobu, grochu, fasoli.
Każde gospodarstwo było samowystarczalne, produkowało tylko na własne potrzeby, a i to często nie wystarczało na cały rok. Kamienista ziemia, niekorzystne nachylenie stoków, krótki okres wegetacji wymagały ciężkiej pracy, z którą szybko trzeba było się uporać po późnej wiośnie, najczęściej obfitującym w opady lecie i wczesnej zimie.
Długo utrzymywała się tu orka wołami, później krowami; z narzędzi w powszechnym użytku były drewniane pługi i takież brony, zboże młócono cepami, a ziarno mielono w żarnach, które były w każdej gazdówce. „Malowniczo wyglądające na polach kopki z sianem, niegdyś powszechnie kojarzące się z krajobrazem pienińskim, były owocem intensywnej letniej pracy w górach, w której uczestniczyły całe rodziny” – mówiła PAP dyrektor.
Podkreśliła, że od ilości zgromadzonego siana zależał dobrobyt gazdy do następnego sianokosu w przyszłym roku. Jeśli zbiór był marny, trzeba było na zimę zmniejszyć ilość hodowanych zwierząt. Siano wielokrotnie przerzucano grabiami i dosuszano na ostrewkach.
Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya w Szczawnicy jest oddziałem Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Instytucja, która ma charakter etnograficzno-historyczny, zajmuje piętro zabytkowej XIX-wiecznej willi „Pałac”.
W części etnograficznej prezentowane jest życie górali pienińskich w pierwszej połowie XX wieku: architektura regionalna, wyposażenia wnętrz, pasterstwo, rolnictwo, łowiectwo, tkactwo. Uzupełnieniem tej części wystawy jest strój regionalny, sztuka ludowa regionu pienińskiego oraz godła góralskich rodów szczawnickich.
Ekspozycja historyczna prezentuje Szczawnicę, jako część Starostwa Czorsztyńskiego, sylwetkę twórcy i organizatora kurortu Józefa Szalaya oraz jego przedwojennych właścicieli: krakowską Akademię Umiejętności i Adama Stadnickiego, a także przebieg II wojny światowej na terenie Pienin. Jest tam też „Izba Jana Wiktora”, miłośnika i piewcy Pienin, z autentycznymi pamiątkami, pochodzącymi ze szczawnickiego mieszkania pisarza.
Za:
