Ogrodnictwo konwencjonalne dostarcza w Polsce dobrze ponad 95% towaru będącego w obrocie handlowym. Dyskusje i spory na temat wartości odżywczych tych produktów, ich bezpieczeństwa żywnościowego, skażenia „chemią” są jednym z ulubionych zajęć podczas towarzyskich spotkań rodaków. Dla ułatwienia prób wyjścia poza oklepane stereotypy takich dywagacji proponujemy garść poniższych informacji.
W roku 2016 badania kontrolne przeprowadzone w Zakładzie Badania Bezpieczeństwa Żywności Instytutu Ogrodnictwa objęły 416 (380 ś.o.r. + 36 metabolitów) substancji biologicznie czynnych środków ochrony roślin, ich izomerów i metabolitów. Przebadano 39 rodzajów upraw lub ich grup – w tym 9 sadowniczych i 20 warzywnych, ogółem pobrano do badań monitorowych 289 prób owoców i 352 próbki warzyw oraz 448 prób z upraw rolniczych.
W 464 próbach, czyli w 42,6% ogółu analizowanych nie stwierdzono obecności pozostałości środków ochrony roślin. W 601 próbach (55,2%) wykryto pozostałości poniżej najwyższych dopuszczalnych pozostałości (NDP). Wśród nich 130 prób (11,9%) zawierało nieprawidłowe środki ze względu na aktualnie zarejestrowane przez MRiRW dla danych upraw.
W 2,2% ogólnej liczby, czyli w 24 próbach, stwierdzono przekroczenia NDP ustalone zgodnie z Regulacją Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005. Stwierdzono, że 19 tych prób zawierało nieprawidłowe środki.
Analizując poszczególne grupy upraw stwierdzono, że:
– na 289 prób owoców 51 (17,6%) prób nie zawierało pozostałości, a 233 (80,6%) próby zawierało pozostałości poniżej NDP UE, wśród nich – 39 prób (12,8%) zawierało nieprawidłowe środki ze względu na aktualnie zarejestrowane przez MRiRW dla danych upraw. W 5 próbach (1,7%) wykryto przekroczenie NDP UE;
– na 352 prób warzyw 96 (27,3%) z nich nie zawierało pozostałości, a 241 (68,5%) prób zawierało pozostałości poniżej NDP UE. Wśród nich – 77 prób (21,9%) zawierało nieprawidłowe środki ze względu na aktualnie zarejestrowane przez MRiRW dla danych upraw. W 15 próbach (4,3%) wykryto przekroczenie NDP UE;
Pozostałości środków ochrony roślin we wszystkich próbach stwierdzono w uprawach brokuła, rukoli, kapusty głowiastej, kapusty brukselskiej i rzodkiewki. Pozostałości znaleziono w więcej niż 90% prób jabłek, pora, kalafiora i kapusty pekińskiej. Pozostałości zawierało powyżej 80% prób śliwy, czereśni i selera korzeniowego. Brak pozostałości stwierdzono w uprawach cebuli, papryki, buraka cukrowego i ziemniaka.
Analizując częstotliwość występowania środków ochrony roślin w uprawach, stwierdzono występowanie 41 związków wykrywanych częściej niż w 10% prób poszczególnych upraw.
Stwierdzono również 130 przypadków (11,9% wszystkich badanych prób) zastosowań środków ochrony roślin niedopuszczonych do stosowania w danych uprawach. Pozostałości tych preparatów najczęściej były poniżej dopuszczalnego poziomu.
Oceniając uzyskane wyniki zgodnie z Regulacją Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady „w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniające dyrektywę Rady 91/414/EWG”, przekroczenia najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości chemicznych środków ochrony roślin (NDP) wyższe niż dwukrotna ich wartość, czyli kwalifikujące się do zgłoszenia w systemie RASFF, stwierdzono w 24 próbkach, co stanowi 2,2% wszystkich badanych prób.
W Wielkiej Brytanii kwestie bezpieczeństwa żywności należą do kompetencji Komitetu Ekspertów ds. Pozostałości Pestycydów w Żywności (PRiF). Jego raport za 2016 rok zawiera wyniki badań 3448 próbek żywności. W 48% z nich stwierdzono pozostałości pestycydów. Maksymalny dopuszczalny poziom pozostałości (MRL – w Polsce używa się akronimu NDP – najwyższa dopuszczalna pozostałość) stwierdzono w 3,22% z nich. Komitet Ekspertów odnotował, że obecność pestycydów częściej stwierdzano w próbkach żywności importowanych na Wyspy (zawierało je 53,46% próbek), niż w pochodzenia rodzimego (42,26%). Obecność środków ochrony roślin stwierdzono w 374 próbkach owoców i warzyw – najczęściej (w 95% próbek) w winogronach, z których 86% wykazywało pozostałości więcej niż jednej substancji czynnej. Dozwolone MRL-e najczęściej były przekraczane w próbkach kminu rzymskiego (50% ilości próbek), piżmianu jadalnego (26%), fasoli szparagowej (24%).
W USA poruszane tu kwestie są monitorowane przez Pesticide Data Program (PDP). W 2015 roku w jego ramach przebadanych zostało 10187 próbek, z czego 9872 (96,9%) stanowiły owoce i warzywa. W ponad 99% tych próbek poziom pozostałości był poniżej poziomu tolerancji określonych przez Agencję Ochrony Środowiska (EPA). W 15% próbek nie wykryto żadnych pozostałości. W 0,53% próbek (54 próbki – 18 produkty importowane, 36 krajowe) pozostałości były wyższe od poziomu określonego jako tolerowany.
Za: foodfakty.pl
PG
