Rynki i prawo

Stały wzrost produkcji owoców przy słabnącym popycie jest podstawową przyczyną dużych problemów ekonomicznych w światowym sadownictwie. Nadprodukcja owoców najbardziej odczuwalna jest w krajach z dobrze rozwiniętym sadownictwem. Do takich należy wiele państw zachodniej Europy, w tym Polska.

Produkcja owoców na świecie stale wzrasta. Przed drugą wojną światową wynosiła ona (bez winogron) około 30 mln ton, w 1952 roku — 40 mln ton, latach 1970–1980 — średnio 230 mln ton, zaś pod koniec lat dziewięćdziesiątych ub. w. — około 360 mln ton. Obecnie przekracza 420 mln ton, a z winogronami wynosi ponad 500 mln ton.

Orzechy — zarówno włoskie, jak i laskowe — są cennym surowcem dla przemysłu cukierniczego i piekarniczego. Orzechy włoskie wykorzystywane są także w przemyśle farmaceutycznym, chemicznym i spirytusowym. W Polsce uprawa tych gatunków jest marginesem w produkcji sadowniczej. Wśród światowych producentów orzechów dominują bowiem kraje o cieplejszym niż nasz klimacie: Turcja, Włochy, USA, Chiny oraz Hiszpania. W Polsce orzechy mogą być uprawiane na większą skalę jedynie w niektórych, cieplejszych regionach kraju. W ostatnich latach eksport orzechów z Polski malał, wzrastał natomiast import orzechów laskowych, zwłaszcza bez łupin, co świadczy o rosnącym zapotrzebowaniu naszego rynku. Mimo pogarszających się wyników, ciągle mamy jednak dodatnie saldo w handlu orzechami włoskimi bez łupin.

Ziemia pod stopami, niebo nad głową, bogate doznania estetyczne, jakich dostarcza każda pora roku — ot, choćby teraz, kiedy przed nami czas najpiękniejszych kolorów w sadach. A nade wszystko cisza i spokój. Tak widzi wieś typowy mieszczuch. Ale prawdziwe życie w nader przykry sposób weryfikuje takie idylliczne obrazki. Będąc ostatnio u jednego z kolegów sadowników miałem okazję się o tym przekonać.

Produkcja truskawek w naszym kraju jest od wielu lat niestabilna i zmienia się zależnie od koniunktury. Wpływają na nią zwłaszcza ceny skupu owoców dla przetwórstwa, które w ubiegłym roku należały do najniższych w ostatnim dziesięcioleciu. Na Dolnym Śląsku wynosiły one przeciętnie około 1 zł/kg, podczas gdy średni koszt produkcji — w uprawach tradycyjnych — wynosił 1,50–2,00 zł/kg. Z równie niekorzystną sytuacją mieliśmy do czynienia w 2001 roku. W tak krótkim okresie były więc aż dwa sezony, w których producenci ponieśli dotkliwe straty. Z tego powodu można ostatnio zaobserwować wzrost zainteresowania uprawą truskawek deserowych. Uważam, że występują wystarczające przesłanki do podjęcia tego ryzyka. Nie uda się jednak utrzymać obecnej wysokiej pozycji Polski w branży, bez kompleksowej poprawy nie tylko produkcji, ale także jakości produktów, oraz bez agresywnego marketingu.

Polska Izba Ogrodnicza zorganizowała 4 lipca spotkanie z wicepremierem i ministrem rolnictwa Andrzejem Lepperem dla omówienia problemów, z którymi borykają się producenci warzyw i roślin ozdobnych pod osłonami. Do siedziby MRiRW przybyło około 40 członków stowarzyszenia, a ze strony rządu — oprócz ministra — udział wzięli sekretarz stanu Marek Zagórski oraz doradca wicepremiera Andrzej Anulewicz. Problemy ogrodników przedstawił wicepremierowi prezes PIO Julian Prystupa (fot.). Najważniejszym tematem był zawarty w projekcie ustawy rządowej wzrost akcyzy na oleje opałowe, w tym na mazut, często w Polsce wykorzystywane paliwo do ogrzewania obiektów pod osłonami. Minister Lepper zapowiedział przy okazji, że w MRiRW zostanie szybko wybrana osoba, która ma odpowiadać za kontakty z branżą ogrodniczą.

Aby otrzymać zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej w 2006 r., producenci powinni złożyć odpowiedni wniosek pomiędzy 1 a 30 września b.r. Do wniosku należy dołączyć faktury VAT potwierdzające zakup paliwa (wystawione od 1 stycznia 2006 r.) i złożyć wymienione dokumenty w siedzibie burmistrza (prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce położenia gruntów będących w posiadaniu lub współposiadaniu danego producenta rolnego (w tym dzierżawcy). Poniżej przedstawiamy warunki i procedurę ubiegania się o zwrot.

Renta kojarzy się ze świadczeniem pieniężnym przyznawanym osobie ubezpieczonej, która z powodu naruszenia sprawności organizmu utraciła zdolność do pracy. Na pytania, czy KRUS wypłaca renty wyłącznie takim osobom i, czy wszystkie renty wypłacane przez tę instytucję mają charakter świadczenia ubezpieczeniowego, postaram się odpowiedzieć poniżej.

Pytania Czytelników kierowane w ostatnim czasie do naszej redakcji świadczą o tym, że interpretacja prawa regulującego opodatkowanie działów specjalnych produkcji rolnej budzi wiele wątpliwości. Okazuje się również, że w różnych rejonach kraju ogrodnicy prowadzący uprawy w szklarniach są w tym względzie różnie traktowani przez urzędy skarbowe. Zdarzają się i takie przypadki, że ogrodnicy z sąsiednich województw, prowadzący takie same uprawy w szklarniach o podobnej powierzchni, są rozliczani inaczej — jedni na podstawie norm szacunkowych, innym odmówiono ustalenia dochodu na podstawie norm szacunkowych.

W dniach 11 i 12 maja Warszawa gościła uczestników międzynarodowej konferencji na temat wdrażania prawnej ochrony odmian w Unii Europejskiej. Zorganizowana została przez Wspólnotowe Biuro Odmian Roślin (CPVO), które ma siedzibę w Angers (Francja), przy współpracy Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych, pod honorowym patronatem ministra rolnictwa i rozwoju wsi RP. Jej przesłanie można by streścić następująco: egzekwowanie wyłącznego prawa ma być coraz skuteczniejsze.