Przygotowane przez krakowskich naukowców opracowanie dotyczące sytuacji rolnictwa woj. śląskiego powstało na zlecenie wydziału rolnictwa tamtejszego urzędu marszałkowskiego. Wynika z niego, że choć ogólna liczba mieszkańców regionu pracujących w rolnictwie w odniesieniu do np. liczby gospodarstw wydaje się niewielka, kluczowe jest jej zestawienie z innymi danymi, np. o strukturze gospodarstw czy zasobach ziemi w regionie.
Według zawartych w opracowaniu ostatnich danych z Powszechnego Spisu Rolnego 2010, w całym liczącym ok. 4,5 mln mieszkańców woj. śląskim w rolnictwie pracuje ok. 97,8 tys. osób; z tego w gospodarstwach indywidualnych pracuje 93,3 tys. osób, a w gospodarstwach poniżej 1 ha upraw rolnych – 28,3 tys. osób. W regionie działa 163,3 tys. gospodarstw rolnych, z czego 163,1 tys. (99,9 proc.) to gospodarstwa indywidualne. Powierzchnia użytków rolnych w ogólnej powierzchni gruntów gospodarstw to 451,7 tys. ha. Gospodarstw, w których uprawa rolna nie przekracza jednego hektara, jest ok. 85,6 tys. (52,4 proc. ogółu). Dopłaty bezpośrednie trafiają jedynie do 47,6 tys. gospodarstw.
Odniesienie tych wartości do danych europejskich, a nawet krajowych – w ocenie specjalistów krakowskiego Uniwersytetu Rolniczego – pozwala wysnuć wniosek, że w woj. śląskim występuje nadmiar zatrudnienia w branży. „Liczba pracujących w rolnictwie, ich udział w ogóle pracujących oraz relacja do zasobów ziemi sytuują region pośród tych, gdzie problem nadmiaru zatrudnionych w rolnictwie pozostaje nadal do rozwiązania” – podkreślili w opracowaniu naukowcy.
Zwrócili też uwagę, że problem struktury zatrudnienia w branży w długiej perspektywie powinien rozwiązać się samoistnie. Wielu właścicieli i użytkowników śląskich gospodarstw jest bowiem w starszym wieku – kilkanaście procent z nich ma powyżej 65 lat, ok. 30 proc. między 45 a 55 lat, a tylko ok. 10 proc. to osoby młode – w wieku do 35 lat. Jak akcentują autorzy opracowania, obecnie ludzie młodzi rzadko wybierają zawód rolnika, choć jeśli to robią, to świadomie. W perspektywie następnych 10-20 lat powinno to przyczynić się do poprawy wskaźników zatrudnienia w rolnictwie w woj. śląskim.
Autorzy opracowania jednocześnie powołują się na doświadczenia krajów Europy Zachodniej, przestrzegając, że kształtowanie racjonalnego poziomu zatrudnienia w rolnictwie nie jest możliwe ani pożądane przez wprowadzanie rewolucyjnych rozwiązań.
Dane statystyczne dotyczące rolnictwa w regionie przetwarzają i wykorzystują obecnie specjaliści Zakładu Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Ma to związek z planowanym – w ok. dwuletniej perspektywie – przygotowaniem programu strategicznego dla rolnictwa i obszarów wiejskich woj. śląskiego. Wcześniej ma powstać poświęcony tym kwestiom ogólniejszy dokument.
Źródło:
