Autorzy analizy ostrzegają, że utrata różnorodności będzie oznaczała, że więcej ludzi będzie zależnych od głównych upraw, a tym samym narażonych na niepowodzenia w ich uprawie. Jak dodają, wyższa konsumpcja wysokokalorycznych roślin przyczyniać się będzie do częstszego występowania otyłości, chorób serca i cukrzycy.
– W ciągu ostatnich 50 lat zwyczaje żywieniowe na świecie zmieniały się i stawały się coraz bardziej do siebie podobne – możemy to nazwać „globalizacją diety” – powiedział współautor badania Colin Khoury z International Center for Tropical Agriculture w Kolumbii. – Ta dieta skomponowana jest z głównych upraw, takich jak pszenica, ryż, ziemniaki i cukier. Wchodzą w jej skład również rośliny, które w ciągu 50 lat zyskały na znaczeniu, szczególnie oleiste jak soja – powiedział badacz portalowi BBC News.
Pszenica stanowi obecnie kluczowe pożywienie w 97 proc. państw, ryż – w 90 proc. Soja stała się z kolei ważna w diecie prawie trzech czwartych narodów.
Wśród upraw, które w ostatnich dekadach znalazły się w zaniku, są: proso, żyto, bataty i maniok.
Udokumentowane w badaniu zmiany w diecie wywołane zostały czynnikami społecznymi i ekonomicznymi. Np. rosnące dochody w krajach rozwijających się umożliwiły większej liczbie konsumentów dostęp do produktów zwierzęcych, oleistych i cukru. Co więcej, urbanizacja tych krajów stała się zachętą do większej konsumpcji produktów przetworzonych i typu fast food. Do zmian przyczyniły się także: udoskonalenie transportu, istnienie ponadnarodowych koncernów spożywczych, standaryzacja bezpieczeństwa żywności.
Khoury zauważył też pozytywne zmiany. – W Europie Północnej widać, że konsumenci kupują więcej płatków zbożowych i warzyw, a mniej mięsa, oleju i cukru – powiedział.
– Niebezpieczeństwem związanym z ujednoliceniem globalnego koszyka żywnościowego jest to, że rolnictwo będzie bardziej podatne na suszę, szkodniki i choroby, co może stać się większym problemem w wielu częściach świata w wyniku zmiany klimatu – zaznaczył współautor badania Luigi Guarino z międzynarodowej organizacji Global Crop Diversity Trust.
Badacze twierdzą, że poprawa światowego bezpieczeństwa żywności może zależeć m.in. od promowania szerszego wachlarza odmian kluczowych upraw, wspierania ochrony istniejących odmian, poprawy wartości odżywczej poszczególnych upraw i zwiększania świadomości konsumentów na temat zdrowej diety.
Badanie oparto na danych z Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), obejmujących ponad 50 upraw i 150 państw (czyli 98 proc. światowej populacji) z lat 1961-2009.
Źródło:
