Historia normy BRC
W 1998 roku Brytyjskie Konsorcjum Detalistów (British Retail Consortium) opracowało i wdrożyło normę techniczną BRC (BRC Food Technical Standard) mającą zastosowanie w firmach zaopatrujących detalistów w produkty żywnościowe. Przez wiele lat w większości przypadków kontrole na podstawie wewnętrznych wytycznych przeprowadzali specjaliści zatrudniani przez sieci handlowe. Wprowadzenie jednolitego standardu BRC miało ujednolicić weryfikację producenta dostarczającego swoich produktów do sieci handlowych w Wielkiej Brytanii. Mimo że pierwotnie norma została opracowana na potrzeby dostaw produktów pod marką danej sieci handlowej, w ostatnich latach mnożą się przykłady użycia technicznej normy żywnościowej BRC do weryfikacji produktów w różnych sektorach przemysłu żywnościowego, również w branży owocowo-warzywnej. Coraz częstszym zjawiskiem jest wykorzystywanie normy BRC poza granicami Wielkiej Brytanii, również i w Polsce.
Norma BRC dotycząca żywności, czyli BRC Global Standard — Food (istnieją już bowiem normy BRC dotyczące innych grup produktów, np. opakowań), określa wymagania uwzględniane przy produkcji żywności przetworzonej oraz w trakcie przygotowania produktów podstawowych dostarczanych jako produkty marki własnej sieci handlowej, produkty markowe oraz jako żywność bądź składniki wykorzystywane przez producentów żywności lub przez firmy świadczące usługi żywieniowe.
Uzyskanie przez producenta certyfikatu zależy od ciągłej zgodności produkcji z wymaganiami normy. Dla lepszej przejrzystości część wymagań określono jako fundamentalne, czyli najistotniejsze. Ich spełnienie jest bezwzględnie konieczne, gdyż w przeciwnym razie dochodzi do stwierdzenia niezgodności krytycznej lub głównej i, w konsekwencji, certyfikacja zostaje zawieszona lub uchylona.
W ramach normy BRC określono kilka punktów, które podczas certyfikacji uznaje się za konieczne. Należą do nich:
-
System HACCP (rozdział 1);
-
System Zarządzania Jakością (rozdział 2.1);
-
Audyt wewnętrzny (rozdział 2.9);
-
Działania korygujące (rozdział 2.12);
-
Identyfikowalność (rozdział 2.13);
-
Układ, przepływ produktu oraz segregacja (rozdział 3.2.1);
-
Utrzymanie i higiena (rozdział 3.8);
-
Wymagania dotyczące materiałów specjalnych (rozdział 4.2);
-
Kontrola działań (rozdział 5.1);
-
Szkolenia (rozdział 6.1).
Fot. 1. W standardzie BRC identyfikacja powinna obejmować nie tylko produkt,
ale również opakowania
Fot. 2. Legalizacja wag oraz wybiórcza kontrola masy opakowań z warzywami
w celu wtórnego weryfikowania należą do elementów zapewniających uzyskanie legalnego
i bezpiecznego produktu
Pierwsze doświadczenia w certyfikacji
Certyfikacja zgodnie z normą BRC w Polsce coraz częściej występuje u producentów owoców i warzyw eksportujących te produkty do Wielkiej Brytanii. Ogrodnicy ci dostrzegli już bowiem konieczność dysponowania odpowiednim certyfikatem potwierdzającym spełnienie określonej grupy wymagań zebranych w danym standardzie w celu dodarcia do nowych rynków zbytu. Producenci owoców i warzyw, którzy bezpośrednio zajmują się eksportem, mają zwykle największą wiedzę na temat wymagań w stosunku do produktów wysyłanych za granicę.
Na rynku wewnętrznym, a także w eksporcie, coraz popularniejsza jest certyfikacja zgodnie ze standardem EUREPGAP. Wielu dużych producentów eksportujących owoce i warzywa (w większości pomidory spod osłon i jabłka) wdrożyło już ten system i dysponuje certyfikatem EUREPGAP. Dla nich dostosowanie produkcji do spełnienia standardu BRC jest jedynie kolejnym krokiem na drodze systematycznego podnoszenia standardów produkcji owoców i warzyw.
Gdy przeanalizuje się zawartość obu standardów — EUREPGAP i BRC — można zauważyć, że ten drugi jest jedynie rozszerzeniem pewnych wymagań, spełnionych już w ramach wdrożenia standardu EUREPGAP. Pokrywanie się elementów określonych w normie BRC jako fundamentalne z wymaganiami egzekwowanymi w ramach systemu EUREPGAP (tabela) znacznie ułatwia spełnienie wytycznych producentom dysponującym certyfikatem EUREPGAP.
Pierwsze doświadczenia
Do elementów najczęściej wymagających rozszerzenia u producentów, których gospodarstwa spełniają wymogi certyfikacji EUREPGAP, a dążących do uzyskania zgodności z wymogami BRC, można zaliczyć:
-
Rozbudowanie i rozszerzenie systemu HACCP na wszystkie etapy produkcji.
-
Rozszerzenie audytów wewnętrznych na elementy systemu zarządzania jakością.
-
Stworzenie procedur przeglądu zarządzania.
-
Rozszerzenie wymagań identyfikowalności o surowce,
w tym o materiały używane do produkcji opakowań gotowych. -
Stworzenie lub uzupełnienie polityki jakości zawierającej aspekty legalności i jakości produktu.
-
Stworzenie efektywnego zarządzanie „incydentami” oraz dysponowanie procedurą wycofania produktu z rynku.
-
Opracowanie procedury transportu odnoszącej się zarówno do własnego, jak i zewnętrznego serwisu przewozowego.
-
Potwierdzenie, iż proces produkcyjny zapewnia wytwarzanie stale bezpiecznych i legalnych wyrobów (tzw. walidacja dla procesu).
Pokrywanie się niektórych elementów standardów EUREPGAP i BRC
