Liście bergenii są duże (o średnicy ok. 20– 30 cm), skórzaste, ciemnozielone do brunatnozielonych, o nasadzie sercowatej lub zaokrąglonej. Brzeg blaszki może być lekko pofalowany i piłkowany lub – u bergenii grubolistnej – ząbkowany. Kwiatostany, osiągające wysokość 30–60 cm, wyrastają w kwietniu i maju. Kwiaty są bardzo liczne, dzwonkowate, jasno- lub ciemnolilioworóżowe. Latem, po przekwitnięciu roślin, wysokość piętra liści wynosi 30–40 cm.
Odmiany bergenii
Obecnie pojawia się wiele odmian mieszańcowych różniących się wysokością roślin, barwą i wielkością liści, terminem kwitnienia oraz kolorem kwiatów. Do najpopularniejszych należą: ‘Abendglut’ – o ciemnoczerwonych kwiatach i czerwonozielonych liściach, ‘Baby Doll’ – o jasnoróżowych kwiatach, ‘Glockenturm’ – o czerwonoróżowych kwiatach, ‘Pinneberg’ – o karminoworóżowych kwiatach i wydłużonych, przebarwiających się na czerwono liściach, ‘Rotblum’ – o kwiatach czerwonych, ‘Schneekönigin’ – o białych, ‘Wildform’ – o różowoczerwonych oraz ‘Winterglut’ – o kwiatach czerwonych i przebarwiających się na czerwono liściach.
Rozmnażanie bergenii
Bergenię można rozmnażać wegetatywnie przez podział roślin wiosną w marcu–kwietniu lub sadzonkowanie kłączy zimą, a także przez siew nasion gatunku oraz odmian ‘Rotblum’, ‘Wildform’ oraz ‘Winterglut’. Nasiona wysiewa się od grudnia do marca (z przeznaczeniem na zieleń ciętą) lub od czerwca–lipca na kwitnienie w marcu– kwietniu. Najlepiej do tego celu użyć palet wielodoniczkowych, umieszczając po dwa nasiona w jednym „oczku” (nie przykrywa się ich, gdyż kiełkują na świetle). Do wyprodukowania 1000 roślin potrzeba 1 g nasion. W okresie kiełkowania należy utrzymywać temperaturę 21–24°C, a po ukazaniu się liścieni (po ok. 10–25 dniach) można ją obniżyć do 15–20°C.
Uprawa bergenii
Po 3–5 tygodniach od ukazania się liścieni młode rośliny przesadzamy do doniczek o średnicy 10–15 cm. Podłoże powinno być przepuszczalne z niewielką zawartością gliny i materii organicznej (zrębki, przekompostowana kora) – po ok. 15%. Warto je także wzbogacić wolno działającym (3–6-miesięcznym) nawozem wieloskładnikowym z mikroelementami, w dawce 2–3 kg/m³. Optymalny odczyn podłoża to 5,5–7,0. Dwa tygodnie po posadzeniu do doniczek wskazane jest rozpoczęcie dokarmiania nawozami. Temperatura w początkowym okresie wzrostu powinna wynosić 12–15°C, później – 18°C. Latem rośliny można uprawiać na zewnątrz, jednak konieczne jest ich cieniowanie, gdyż intensywne nasłonecznienie grozi oparzeniami liści.
Zimą mogą być one przechowywane w tunelach foliowych lub szklarni (temperatura nie powinna spadać poniżej 3–5°C), a także zostawione na polu (doniczki należy wtedy okryć trocinami lub zadołować w ziemi). Od grudnia możliwe jest przyspieszanie roślin pod osłonami. W tym celu przez 6–7 tygodni uprawia się je w temperaturze 15–18°C lub 8–15°C (w tym drugim wypadku towar finalny otrzymuje się jednak później). Niskie temperatury powodują czerwienienie liści.
Zastosowanie
Bergenia nadaje się do sadzenia na rabatach w połączeniu z żurawkami, turzycami, paprociami. Może być również stosowana jako roślina okrywowa pod wysokimi drzewami lub krzewami. Wymaga miejsc lekko ocienionych i słonecznych. Ze względu na duże, skórzaste liście może być także uprawiana jako zieleń cięta wykorzystywana w bukietach.
Dr inż. Piotr Czuchaj
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Fot. P. Czuchaj
Artykuł pochodzi z numeru 4/2014 miesięcznika „Rośliny Ozdobne”
