Podczas Drzwi Otwartych w Sadzie Doświadczalnym IO w Dąbrowicach (6 czerwca br.) można było zapoznać się z prowadzonymi tam badaniami. Dużym zainteresowaniem przybyłych plantatorów cieszyły się doświadczenia z odmianami porzeczki czarnej, które prowadzi prof. dr hab. Stanisław Pluta. W tym roku doświadczenia te prezentował prof. dr hab. Edward Żurawicz, ponieważ ich autor uczestniczył w tym samym czasie w międzynarodowym sympozjum dotyczącym tego gatunku roślin (dlatego część informacji w tym artykule pochodzi z wykładu prof. dr. hab. S. Pluty, przedstawionego na tegorocznej konferencji sadowniczej w Kraśniku).
W doświadczeniach prowadzonych w ciągu ostatnich kilku lat w SD Dąbrowice, porównywano przydatność kilku najnowszych odmian polskiej hodowli m.in: ‘Tiben’, ‘Tisel’, ‘Ores’, ‘Ruben’, ‘Tines’ oraz ‘Gofert’ i ‘Polares’ (najnowsza kreacja) do mechanicznego zbioru owoców. Najlepszą wydajność podczas zbioru samobieżną maszyną KPS-4b wykazały odmiany ‘Tines’ i ‘Tiben’, choć inne także nie odbiegały od standardowych odmian: ‘Ojebyn’ i ‘Titania’ (tabela).
W badaniu mającym na celu porównanie wielkości owoców wykazano, że największe owoce zebrano z krzewów odmian ‘Ruben’ i ‘Tines’. Najlepsze plonowanie średnie za cały okres trwania doświadczenia (2006–2010) odnotowano w przypadku odmian: ‘Tisel’ (9,9 t/ha), ‘Ruben’ (8,3 t/ ha) i ‘Tiben’ (7,9 t/ha). Plonowanie to znacznie przewyższało średnie plony odmian standardowych, jak ‘Ojebyn’ (5,2 t/ha) i ‘Titania’ (5,7 t/ha). Odmiany ‘Ores’ (5,8 t/ha) i ‘Tines’ (6,6 t/ha) plonowały nieco słabiej od pozostałych, ale nie odbiegały od poziomu plonowania odmian standardowych. Prof. dr hab. S. Pluta podkreślał w Kraśniku, że polskie odmiany porzeczki czarnej: ‘Tisel’, ‘Tiben’ i ‘Ruben’ są przydatne do uprawy towarowej w Polsce ze względu na wysoką plenność, duże i średniej wielkości owoce oraz możliwość ich kombajnowego zbioru (obniżenie kosztów produkcji).
Odmiany w kolekcji SD Dąbrowice są oceniane pod względem ich wrażliwości na choroby i szkodniki występujące na plantacjach porzeczki czarnej. Większość badanych odmian była odporna na amerykańskiego mączniaka agrestu, dwie (‘Ojebyn’, ‘Tines’) były w dużym stopniu porażane przez sprawcę antraknozy (opadziny) liści porzeczek, natomiast cztery z testowanych odmian (‘Titania’, ‘Tisel’, ‘Ores’ i ‘Ruben’) były odporne na grzyba powodującego rdzę wejmutkowo-porzeczkową. Odmiany odznaczające się polową odpornością lub niską wrażliwością na patogeny są przydatne do integrowanej produkcji porzeczki czarnej.
Ostatnie lata pokazały, że niektóre testowane w IO odmiany wykazują także wysoką odporność na wielkopąkowca porzeczkowego. Najmniej podatna na tego szkodnika jest odmiana ‘Gofert’, a odmiana ‘Polares’ oraz dwa nowe klony hodowlane IO będące w badaniach mają na niego genetyczną odporność.
Dorota Łabanowska-Bury
Artykuł pochodzi z numeru 8/2013 miesięcznika „Warzywa”
