Od grudnia ub.r. w ofercie spółki Drewgór pojawił się system Whailex. Jak informował Przemysław Bobin (fot. 1), reprezentujący firmę, system jest ciekawym rozwiązaniem zarówno dla sadów, jak i dla plantacji krzewów jagodowych. Jest on zakładany na indywidualne rzędy roślin, a konstrukcja dla siatek albo folii jest wsparta na wyprofilowanym rusztowaniu wykonanym np. z włókna szklanego (fot. 2).
Rusztowanie może być z powodzeniem założone na dotychczas istniejącą konstrukcją wspierającą pod warunkiem, że słupy nie są oddalone od siebie o więcej niż 6–8 m. Między słupami, w górnej ich części, rozciągany jest drut, do którego za pomocą specjalnych zapinek mocowana jest siatka lub folia. W dolnej części systemu znajduje się rura z tworzywa, która pozwala na zwijanie i rozwijanie osłon (dotyczy to na razie osłon z siatek). Stosowane siatki i folie są identyczne do tych zakładanych standardowo na wysokich konstrukcjach przeciwgradowych lub przeciwdeszczowych.
Niebywałą zaletą systemu Whailex jest to, że siatek nie trzeba zwijać na czas prowadzenia zabiegów ochrony. Najbardziej polecaną długością montażu konstrukcji jest rząd długości ok. 100 m, co umożliwia sprawną obsługę osłon. W przypadku dłuższych rzędów, system jest dzielony zwykle na ok. 100-metrowe odcinki. Jak informował P. Bobin, system z siatką jest obecnie testowany w sadach i na plantacjach w Niemczech, Austrii, Szwajcarii i krajach Beneluksu. Pierwsze konstrukcje pojawią się już niebawem w Polsce.
Fot. 1. Przemysław Bobin, Drewgór S.Walczak i S-ka Sp.j. (Gorzów Wielkopolski)
Fot. 2. System Whailex na plantacji malin, fot. Drewgór
Firma Farmer oferuje producentom owoców miękkich stabilne i trwałe konstrukcje szerokości od 5 do nawet 20 m, bez wewnętrznych podpór. Ich stabilność gwarantują użyte do budowy ocynkowane rury o średnicy 42,4 mm (grubość ściany 2–2,6 mm). Jak informował Krzysztof Smoter (fot. 3), w ofercie reprezentowanej przez niego firmy są zarówno tunele pojedyncze (konstrukcja gotycka), jak i bloki foliowe składające się z wielu naw (tunele sezonowe). W przypadku tuneli pojedynczych ich stabilna konstrukcja i kształt umożliwiają uprawę roślin przez cały rok. Najczęściej wykorzystywanymi przez producentów owoców miękkich są te zblokowane o szerokości pojedynczej nawy 5–7,5 m. Obecnie w kraju tunele najczęściej wykorzystuje się do przyspieszenia owocowania truskawek (w zależności od roku o 2–3 tygodni – fot. 4). Zdaniem K. Smotera, przybywa w kraju także tuneli, którymi przykrywane są istniejące plantacje maliny i borówki wysokiej.
Fot. 3. Krzysztof Smoter (z lewej) i Dawid Gierek, F.H.U. Farmer (Bochnia)
Fot. 4. Uprawa truskawek w tunelu Farmer, fot. A. Wilczyńska
Klimat w tunelu może być dopasowany do potrzeb uprawianych roślin poprzez wietrzenie górne, wietrzenie boczne rolowane lub ręczne podciąganie folii. W ofercie firmy Farmer znajduje się także szeroki asortyment folii do zakładania na konstrukcje różnego typu. Mocowanie folii do konstrukcji odbywa się za pomocą listew aluminiowych lub stalowych, ocynkowanych.
Firma Metazet Formflex od kilku sezonów ma w ofercie daszki i rynny do uprawy truskawek (fot. 5). Podstawę konstrukcji stanowi rura ocynkowana o średnicy 48 mm, na której znajduje się rynna wpięta w hak. Hak jest zarazem konstrukcją do podtrzymania pałąka, na którym jest zaczepiona folia. Folie do okrycia truskawek powinny pozwalać na dobre rozproszenie światła, aby docierało ono zarówno do górnych i dolnych partii rośliny. Tylko taka folia może zapobiec poparzeniom roślin.
Fot. 5. Miniatura systemu uprawy truskawek prezentowana przez Metazet FormFlex na targach w Kraśniku
[NEW_PAGE]Na daszkach Metazet Formflex najczęściej używaną folią jest ta produkcji niemieckiej o grubości 150 μm. Stosowana na daszkach folia ma także odpowiednie filtry UV Open, dzięki którym owoce wybarwiają się dobrze i równomiernie. Zwykle może być ona stosowana na plantacji przez 3 sezony (w zależności od gwarancji producenta). Głównym atutem systemów Metazet Formflex są odpowiednio wyprofilowane rynny uprawowe. Możliwe jest na nich zarówno ustawienie doniczek wypełnionych substratem, jak i ułożenie gotowych mat uprawowych. Formowane rynny mogą być dowolnej długości, zgodnie z zamówieniem klienta. Do ich produkcji wykorzystywana jest blacha ocynkowana ogniowo i powlekana poliuretanem. Kształt każdej rynny zapewnia dobry odpływ nadmiaru pożywki i stabilność uprawy. Żywotność rynien szacowana jest na co najmniej 20 lat.
W ofercie firmy są także minitunele o bardzo prostej konstrukcji. Pod jedną płachtą folii mieszczą się 4 rzędy rynien rozmieszczonych co 1,25 m (fot. 6). To rozwiązanie łączy w sobie cechy daszków i standardowych tuneli foliowych. Dzięki zastosowaniu minituneli uprawa ma zapewnione odpowiednie wietrzenie bez konieczności podnoszenia folii.
Fot. 6. Truskawki pod minitunelem, fot. P. Grel
Z oferty Haygrove Polska do uprawy truskawek, borówki wysokiej i malin od kilku lat polecane są tunele zblokowane Serii 4. Szerokość pojedynczych naw może być dopasowana do uprawianego gatunku roślin i wynosi od 5,5–9 m (dla malin szerokość nawy 6–7 m, dla truskawek – 8 m). Tunele te sprawdzają się w polskich warunkach klimatycznych, jednak ważne jest zdjęcie folii przed spodziewanymi opadami śniegu. wykonana jest ze stali o podwyższonej wytrzymałości Z35 XS. Rury o śrenicy 40 mm są zabezpieczane galwanicznie.
Jak informował Marek Jamry (fot. 7), reprezentujący firmę, są one polecane do upraw wczesnych lub późnych. Zaletą tych osłon jest tworzenie odpowiedniego klimatu pozwalającego na dobry wzrost roślin. Wietrzenie w tunelach może być w pełni zautomatyzowane, zarówno w zakresie bram, jak i wywietrzników dachowych. Tunele są wysokie: umożliwiają wjazd ciągnika sadowniczego z opryskiwaczem do wnętrza tunelu (wysokość w kalenicy 4,5 m).
Fot. 7. Marek Jamry, Haygrove Polska (Kępno)
Drugą propozycją od Haygrove są na ten rok tunele pojedyncze, wolnostojące (seria Gothic). Są one zwane także tunelami zimowymi, gdyż nie ma konieczności zdejmowania z nich folii na zimę – kształt dachu umożliwia samoistne zsuwanie się śniegu. Tunele gotyckie są szczególnie polecane dla upraw wczesnych. Dla utrzymania temperatury wyposaża się je w zamykane szczelnie bramy. Tunele te są pokryte folią o wytrzymałości 3 sezonów, o grubości 150 μm. Do produkcji wczesnych odmian truskawek firma proponuje tunele pokryć folią transparentną (Clear), natomiast w produkcji borówek (fot. 8) i malin oraz późniejszych odmian truskawek polecana jest folia z termodyfuzją (Luminance).
Fot. 8. Uprawa borówki wysokiej w tunelach Haygrove
Podczas kraśnickiej konferencji producenci mogli także zapoznać się z ofertą nowej na polskim rynku firmy WDK Tunnels. Firma reprezentowana przez Wojciecha Kubajka (fot. 9) dostarcza tunele foliowe różnego typu, w zależności od uprawianych gatunków. Tunele wielonawowe (ang. Spanish tunnel – fot. 10) zapewniają roślinom dobre wietrzenie, dzięki możliwości podnoszenia bocznych ścian. Te tunele są polecane do produkcji truskawek w normalnym terminie uprawy. Można w nich uprawiać truskawki w gruncie, na podniesionych zagonach bądź na specjalnych stelażach. Natomiast do wczesnej produkcji W. Kubajek polecał tunele pojedyncze (ang. solo tunnel). Są to tunele bardzo szczelnie zamknięte, w których folia sięga do ziemi. Trzeci typ oferowanych osłon to tunele wysokie polecane przez firmę do uprawy borówek lub czereśni (ang. cherry cover). Wszystkie konstrukcje są wykonane z rur średnicy 40 mm, o grubości ścianki 1,5 mm. Są one przykryte folią produkowaną w Niemczech, której standardowa grubość to 150 μm. Folia ta może być używana przez 6 sezonów. Tunele mogą być zamykane bądź standardowymi drzwiami bądź za pomocą bram rolowanych. Do uprawy truskawek firma oferuje także stoły uprawowe wykonywane z blachy ocynkowanej. Umieszczone na stelażach rynny są tak uformowane, aby zapewniały odpływ pożywki i ułatwiały zbiór owoców.
Fot. 9. Wojciech Kubajek, WDK Tunnels Ltd (Evesham)
Fot. 10. Konstrukcje wielonawowe WDK Tunnels Ltd
Dorota Łabanowska-Bury
Fot. 1, 3–6, 8 D. Łabanowska-Bury
Artykuł pochodzi z numeru 3/2014 miesięcznika „Truskawka, malina, jagody”
