Zmiany ostatniej dekady
Prosperita na owoce miękkie w Wielkiej Brytanii trwa nieskończenie od ponad 10 lat. Przed dekadą większość produkcji odbywała się tradycyjnie, w gruncie. Zbiory, w zależności od odmiany i rejonu uprawy, trwały przez maksymalnie dwa miesiące w roku: czerwiec i lipiec. Zbyt słabej jakości owoce nie mogły być dostępne dla klientów sieci supermarketów. Większość była sprzedawana prosto z pola w opakowaniach zbiorczych lub w nadal dość popularnym w tym kraju systemie pick-your-own, czyli zbierz sam swoje owoce. Duża część owoców z plantacji „pod chmurką” trafiała do zakładów przetwórczych (niespełna 50% owoców spełniało normy jakościowo klasy I).
Owoce deserowe do Wielkiej Brytanii były wówczas importowane głównie z Hiszpanii, Francji, a nawet zza oceanu. Zmiany w technologii produkcji, głównie poprzez wprowadzenie na pola tuneli foliowych (ang. polytunnels) i nawadniania (również fertygacji) sprawiły, iż wydłużył się okres dostępności truskawek na rynku: od początku maja do późnej jesieni. Dodatkowo polepszyła się znacznie ich jakość i, tym samym, wzrosło zainteresowanie truskawkami wśród kupców sieci supermarketów.
Klimat panujący „na wyspach” nie sprzyja produkcji owoców miękkich. Wysoka wilgotność powietrza i opady dyskwalifikują owoce. Za sprawą wprowadzenia osłon spadło zagrożenie związane z występowaniem chorób grzybowych, przede wszystkim szarej pleśni. Ponadto brytyjscy producenci owoców całkowicie uniezależnili się od aury podczas zbiorów.
Osłony, odmiany
W tunelach uprawiane są zarówno odmiany owocujące w tradycyjnym terminie zbioru – w czerwcu (ang. june bearers), np. ‘Elsanta’, ‘Sonata’, jak i odmiany powtarzające owocowanie (ang. ever bearers). Wiele z uprawianych obecnie odmian to te, których owoce są najwyżej oceniane w testach konsumenckich prowadzonych w sieciach supermarketów. Często licencję na jedną lub kilka odmian i wyłączność na sprzedaż ich owoców posiada konkretna sieć (Waitrose, Marks&Spencer’s). Producenci są zatem zobligowani przez odbiorcę do produkcji owoców konkretnej odmiany. W zamian jednak mają zapewniony zbyt na owoce.
W tunelach pierwsze rośliny są sadzone w marcu, a dla uzyskania wcześniejszego zbioru często przykrywa się je włókniną lub folią perforowaną.
W Wielkiej Brytanii wiele gospodarstw nadal uprawia truskawki w gruncie (wcześniej dezynfekowanym) na podniesionych zagonach wyłożonych folią lub matą szkółkarską. Coraz częściej jednak, ze względu na ryzyko, jakie niosą ze sobą patogeny bytujące w glebie, uprawę taką wypiera produkcja w workach uprawowych (matach) wypełnionych substratem torfowym lub włóknem kokosowym. Maty są układane na poziomie gruntu lub na podniesionych zagonach, w rzędach wyłożonych tkaniną szkółkarską i dodatkowo lekko podniesione na odwróconych wielodoniczkach (fot. 1), dzięki czemu odpływ nadmiaru pożywki z mat jest ułatwiony. W wielu gospodarstwach uprawa truskawek w matach jest przenoszona na „wyższy poziom” – na różnego typu stelaże. Od lat 90. ub.w. w produkcji truskawek w tunelach foliowych i na rynnach uprawowych (fot. 2) specjalizuje się brytyjska firma Haygrove Ltd. Wprowadzane przez nią rozwiązania znajdują zwolenników nie tylko lokalnie, lecz także za granicą. Z doświadczenia Anglików korzysta także spora rzesza polskich producentów.
Fot. 1. Produkcja truskawek w tunelach foliowych, w matach uprawowych
Fot. 2. Rynna do uprawy truskawek
Jeszcze wcześniej
W produkcji truskawek Brytyjczycy poszli o krok dalej – na swój wymagający rynek produkują truskawki w szklarniach, np. ogrzewanych piecami na biomasę. Jedna z takich inwestycji należy do firmy Haygrove Ltd. Na 2,5 ha produkuje się tu truskawki deserowe na najwcześniejszy zbiór. Rośliny powtarzającej owocowanie odmiany Driscoll’sR Lusa™ (pochodzi z programu hodowlanego Driscoll’s) sadzi się w matach uprawowych (10 roślin/1 m.b.) w połowie grudnia. Maty układane są na rynnach uprawowych w systemie podwójnym. Stelaż umożliwia zainstalowanie trzeciej rynny, jednak wiosną, ze względu na gorsze warunki świetlne, nie jest to praktykowane. Zbiór pierwszych owoców rozpoczyna się tu zwykle w marcu (fot. 3).
Fot. 3. Zbiory owoców w szklarniach rozpoczynają się już w marcu
Driscoll’sR Lusa™ jest typową odmianą przeznaczoną do uprawy w szklarniach, w okresie zimowo-wiosennym. Jej owoce są żywoczerwone, bardzo aromatyczne, duże (fot. 4). Zbiory owoców trwają nieprzerwanie do lipca. Driscoll’sR Lusa™ to odmiana bardzo plenna, z 1 m.b. uprawy można zebrać nawet 8–10 kg owoców.
Fot. 4. Wysokiej jakości owoce Driscoll’s® Lusa™
Dr inż. Dorota Łabanowska-Bury
Artykuł pochodzi z numeru 1-2/2014 miesięcznika „Truskawka, malina, jagody”. Więcej o nowym piśmie przeczytać można tutaj
