Od momentu wysadzenia podkładek w szkółce do terminu ich okulizacji upływa kilka miesięcy, podczas których na dolnej części rośliny, tam, gdzie ma być założone oczko odmiany uprawnej, wyrastają krótkie pędy (ciernie). Do tej pory ciernie są usuwane ręcznie. Dzięki regulatorom wzrostu możliwe jest jednak, podobnie jak w matecznikach jabłoni (czyt. "Szkółkarstwo" 2/99 — red.), znaczne ograniczenie wielokrotnego ręcznego pensowania podkładek przed okulizacją.
W latach 1995–97 w Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Cornell w Genewie (USA) przeprowadziłem, wspólnie z Cumminsem i Bamardem, próby chemicznego usuwania cierni z podkładek jabłoni oraz obserwowałem następczy wpływ tych zabiegów na jakość okulantów. Do doświadczenia użyto nietraktowanych chemicznie podkładek jabłoni G.30, charakteryzujących się dużą ciernistością. Potraktowano je dwoma preparatami: w pierwszym składnikami czynnymi były butralin i alkohole tłuszczowe (BFA), a w drugim — kwas a-naftylooctowy (NAA). Podkładki opryskano tylko w strefie okulizacji, tj. do 30 cm powyżej powierzchni gleby, dwukrotnie, w odstępie 18-dniowym — po raz pierwszy, wówczas, gdy ciernie osiągnęły długość 0,5–3 cm. W dodatkowej kombinacji ciernie usuwano ręcznie. Na początku sierpnia podkładki zaokulizowano odmianą Jonagold. |
|
TAK SAMO SKUTECZNE, JAK RĘCZNE PENSOWANIE |
|
BFA nie przemieszcza się z miejsca naniesienia do innych części rośliny. Z kolei NAA przemieszcza się jedynie ku dołowi i nie wywołuje zmian powyżej miejsca naniesienia.Tak więc zasychanie cierni wystąpiło tylko w dolnej części roślin, tam, gdzie zaaplikowano te preparaty (fot. 1 i 2).
Fot. 1. Podkładki jabłoni G.30 traktowane BFA (butralin + alkohole tłuszczowe), od lewej: 250+250, 500+500, 750+750, 1000 mg/l, ręczne pensowanie, kontrola – nietraktowane regulatorami wzrostu i niepensowane. Fotografie 1-2 wykonano kilka dni przed okulizacją. Górną granicę strefy opryskiwania zaznaczono spinaczem.
|
Fot. 2. Podkładki jabłoni G.30 traktowane NAA (kwas alfa-naftylooctowy), od lewej: 25+25, 50+50, 100+100, 200+200 mg/l, ręczne pensowanie, kontrola – nietraktowane, fot. 1, 2 T. Jacyna
|
Pomiary liczby i długości cierni, wykonane tuż przed okulizacją wykazały, że wszystkie użyte środki, oprócz NAA w najniższej koncentracji, istotnie zmniejszyły ciernistość podkładek w porównaniu z roślinami kontrolnymi (tabela). Między podkładkami traktowanymi regulatorami wzrostu, z wyjątkiem NAA w najniższej dawce, a podkładkami z ręcznie usuwanymi cierniami nie stwierdzono różnic. Korzyści wynikające ze stosowania BFA (butralin + alkohole tłuszczowe) uwypukla fakt, że nawet najniższa dawka tego środka była tak skuteczna w ograniczaniu ciernistości, jak dwukrotne, ręczne usuwanie cierni. Nie zaobserwowano przy tym ujemnego wpływu zastosowanych preparatów na przyjęcie się oczek.
Wpływ regulatorów wzrostu na zmniejszenie ciernistości podkładek jabłoni w okresie od posadzenia w szkółce do czasu okulizacji: * każde opryskiwanie powtórzono po 18 dniach
|
|
|
BEZ SKUTKÓW UBOCZNYCH |
|
Zaokulizowane podkładki poddano dalszej obserwacji w drugim roku prowadzenia szkółki. Nie wykazano ujemnego wpływu BFA lub NAA na cechy jakościowe (wysokość drzewek, średnicę pnia, długość jednorocznych pędów, liczbę cierni, korzeni, a także liczbę prekursorów korzeni przybyszowych). Jednoroczne drzewka wyprodukowane na podkładkach traktowanych BFA lub NAA miały podobną jakość do okulantów, których podkładki pensowano ręcznie. |
