Według Najwyższej Izby Kontroli, rolnictwo ekologiczne, pomimo dobrych warunków przyrodniczych i potrzeb społecznych oraz zwiększonych nakładów finansowych w latach 2003–2005, nadal nie jest w Polsce rozwinięte. Liczba gospodarstw ekologicznych jest niska i nie przekracza 0,5% polskich gospodarstw (w "starych" krajach UE wskaźnik ten dochodzi do 9%).
W latach 2003–2005 nastąpił ponad 3-krotny wzrost liczby gospodarstw ekologicznych (z 2286 do 7183) i ponad 4-krotny wzrost powierzchni takich upraw (z 39,9 tys. ha do 167,7 tys. ha). W latach 2003–2005 dopłaty dla tych gospodarstw wyniosły 50 845 tys. zł, w tym ze środków krajowych — 23 708 tys. zł, a ze środków UE — 27 137 tys. zł.
NIK oceniła negatywnie działania organów administracji rządowej na rzecz rolnictwa ekologicznego, zwłaszcza w początkowym okresie realizacji obowiązującej od 1.05.2004 r. ustawy o rolnictwie ekologicznym oraz Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Podczas kontroli stwierdzono, że:
-
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie była przygotowana do realizacji wypłat z tytułu płatności rolnośrodowiskowych — pakiet "rolnictwo ekologiczne" — w wyznaczonym okresie (od 31 października do 30 listopada 2004 r.), gdyż nie miała wymaganej w tym zakresie akredytacji jako agencja płatnicza. Płatności te zostały zrealizowane w drugim wyznaczonym terminie, tj. do końca lutego 2005 r.
-
Stosowane przez ARiMR procedury dotyczące płatności rolnośrodowiskowych — pakiet "rolnictwo ekologiczne" — były niespójne z rozporządzeniem Rady Ministrów z 20.07.2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawę dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. Powodowało to trudności interpretacyjne w sposobie naliczania tych płatności.
-
Prawie w połowie kontrolowanych biur powiatowych ARiMR stwierdzono, że co piąta wydana decyzja administracyjna dotycząca płatności rolnośrodowiskowej sporządzona została w sposób nierzetelny, gdyż nie zawierała wymaganego uzasadnienia faktycznego i prawnego.
W ocenie NIK, funkcjonujący system certyfikacji, nadzoru i kontroli rolnictwa ekologicznego jest wadliwy i nie w pełni skuteczny. Stwierdzono, że jednostki certyfikujące:
-
Wydały na początku 2005 r., bez wymaganego upoważnienia ministra rolnictwa i rozwoju wsi, 11 certyfikatów oraz 1897 zaświadczeń o objęciu gospodarstw ekologicznych planem kontroli.
-
Wydały większość certyfikatów ze znacznym opóźnieniem.
-
Powierzały przeprowadzanie kontroli gospodarstw ekologicznych pracownikom wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, których obowiązkiem było m.in. opracowywanie dla tych gospodarstw planów rolnośrodowiskowych. Łączenie przez pracowników tych ośrodków wykonywania takich planów z kontrolowaniem ich realizacji mogło mieć wpływ na jakość tych kontroli, ze względu na konflikt interesów, który jest jednym z mechanizmów korupcjogennych.
Wskutek braku odpowiedniego nadzoru ze strony jednostek certyfikujących około 40% gospodarstw i 79% przetwórni spośród, odpowiednio, 66 i 28 objętych badaniami, nie przestrzegało zasad prowadzenia produkcji ekologicznej. Do sprzedaży wprowadzano, jako produkty rolnictwa ekologicznego, artykuły wytworzone metodami konwencjonalnymi, przy czym połowa z nich była nieodpowiednio oznakowana. Po wzięciu pod uwagę wyników kontroli i dotychczasowego zakresu realizacji wniosków skierowanych do kierowników jednostek objętych kontrolą NIK sformułowała pod adresem ministra rolnictwa i rozwoju wsi, prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i dyrektorów wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego wnioski systemowe, mające na celu usprawnienie funkcjonowania rolnictwa ekologicznego.
Na podstawie informacji prasowych NIK, 21.09.2006 r.
Według Najwyższej Izby Kontroli, rolnictwo ekologiczne, pomimo dobrych warunków przyrodniczych i potrzeb społecznych oraz zwiększonych nakładów finansowych w latach 2003–2005, nadal nie jest w Polsce rozwinięte. Liczba gospodarstw ekologicznych jest niska i nie przekracza 0,5% polskich gospodarstw (w „starych” krajach UE wskaźnik ten dochodzi do 9%).
W latach 2003–2005 nastąpił ponad 3-krotny wzrost liczby gospodarstw ekologicznych (z 2286 do 7183) i ponad 4-krotny wzrost powierzchni takich upraw (z 39,9 tys. ha do 167,7 tys. ha). W latach 2003–2005 dopłaty dla tych gospodarstw wyniosły 50 845 tys. zł, w tym ze środków krajowych — 23 708 tys. zł, a ze środków UE — 27 137 tys. zł.
NIK oceniła negatywnie działania organów administracji rządowej na rzecz rolnictwa ekologicznego, zwłaszcza w początkowym okresie realizacji obowiązującej od 1.05.2004 r. ustawy o rolnictwie ekologicznym oraz Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Podczas kontroli stwierdzono, że:
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie była przygotowana do realizacji wypłat z tytułu płatności rolnośrodowiskowych — pakiet „rolnictwo ekologiczne” — w wyznaczonym okresie (od 31 października do 30 listopada 2004 r.), gdyż nie miała wymaganej w tym zakresie akredytacji jako agencja płatnicza. Płatności te zostały zrealizowane w drugim wyznaczonym terminie, tj. do końca lutego 2005 r.
Stosowane przez ARiMR procedury dotyczące płatności rolnośrodowiskowych — pakiet „rolnictwo ekologiczne” — były niespójne z rozporządzeniem Rady Ministrów z 20.07.2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawę dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. Powodowało to trudności interpretacyjne w sposobie naliczania tych płatności.
Prawie w połowie kontrolowanych biur powiatowych ARiMR stwierdzono, że co piąta wydana decyzja administracyjna dotycząca płatności rolnośrodowiskowej sporządzona została w sposób nierzetelny, gdyż nie zawierała wymaganego uzasadnienia faktycznego i prawnego.
W ocenie NIK, funkcjonujący system certyfikacji, nadzoru i kontroli rolnictwa ekologicznego jest wadliwy i nie w pełni skuteczny. Stwierdzono, że jednostki certyfikujące:
Wydały na początku 2005 r., bez wymaganego upoważnienia ministra rolnictwa i rozwoju wsi, 11 certyfikatów oraz 1897 zaświadczeń o objęciu gospodarstw ekologicznych planem kontroli.
Wydały większość certyfikatów ze znacznym opóźnieniem.
Powierzały przeprowadzanie kontroli gospodarstw ekologicznych pracownikom wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, których obowiązkiem było m.in. opracowywanie dla tych gospodarstw planów rolnośrodowiskowych. Łączenie przez pracowników tych ośrodków wykonywania takich planów z kontrolowaniem ich realizacji mogło mieć wpływ na jakość tych kontroli, ze względu na konflikt interesów, który jest jednym z mechanizmów korupcjogennych.
Wskutek braku odpowiedniego nadzoru ze strony jednostek certyfikujących około 40% gospodarstw i 79% przetwórni spośród, odpowiednio, 66 i 28 objętych badaniami, nie przestrzegało zasad prowadzenia produkcji ekologicznej. Do sprzedaży wprowadzano, jako produkty rolnictwa ekologicznego, artykuły wytworzone metodami konwencjonalnymi, przy czym połowa z nich była nieodpowiednio oznakowana. Po wzięciu pod uwagę wyników kontroli i dotychczasowego zakresu realizacji wniosków skierowanych do kierowników jednostek objętych kontrolą NIK sformułowała pod adresem ministra rolnictwa i rozwoju wsi, prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i dyrektorów wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego wnioski systemowe, mające na celu usprawnienie funkcjonowania rolnictwa ekologicznego.
Na podstawie informacji prasowych NIK, 21.09.2006 r.
