Technika nanoszenia
Warunki klimatycznoglebowe, rodzaj i dawka preparatu, jakość drzewek oraz sam sposób nanoszenia regulatorów wzrostu mają wpływ na rozgałęzianie się drzewek jabłoni. Regulatory nanosi się na przełomie czerwca i lipca na drzewka dobrze wyrośnięte, zdrowe, pozbawione do wysokości 40-50 cm odrostów bocznych, w ciepły (ok. 250C) i pochmurny dzień. Wysoka wilgotność powietrza ułatwia wnikanie preparatu do tkanek roślinnych oraz zapobiega jego szybkiemu wysychaniu. Opryskuje się (najczęściej opryskiwaczem ręcznym) górną część przewodnika na długości ok. 20-30 cm od wierzchołka wzrostu, tak aby preparat dokładnie pokrył około 6-8 pąków bocznych (trzeba unikać opryskiwania dolnej części drzewka).
Regulatory wzrostu dostępne na rynku można nanosić na drzewka w postaci roztworu wodnego bądź też sporządzonej samodzielnie pasty lanolinowej. Pierwszy sposób jest zdecydowanie łatwiejszy i mniej pracochłonny, pozwala nanieść preparaty nie tylko na pąki boczne, ale również na blaszkę i ogonki liściowe, dzięki czemu powierzchnia wchłaniania regulatorów wzrostu jest zdecydowanie większa niż w przypadku pasty. Do roztworu wodnego powinno się dodać preparatu zwilżającego (np. Adpros 850 SL). Pasta lanolinowa pozwala natomiast na bardzo precyzyjne naniesienie preparatu na pąki boczne i korę wokół nich. Preparaty w tej postaci nie są narażone na zbyt szybkie wysychanie, jak w przypadku roztworu wodnego. Pastę lanolinową również nanosi się ręcznie, za pomocą małego pędzelka, pokrywając dokładnie pąki boczne (ok. 6-8 szt.). Wysoka temperatura w chwili zabiegu sprzyja lepszemu rozprowadzeniu pasty (konsystencja kremu ułatwia nanoszenie — fot. 1). Pamiętajmy, że zalecane preparaty w wyższym stężeniu stosuje się w przypadku odmian trudniej się rozgałęziających, drzewek słabiej wyrośniętych, a także w latach o niekorzystnych warunkach pogodowych (w razie suszy).
Fot. 1. Regulatory wzrostu nanosi się na drzewko w ciepły
i pochmurny dzień (tu roślina potraktowana pastą lanolinową)
Różne podkładki, preparaty i formy nanoszenia
W latach 2003-2005 na terenie Gospodarstwa Doświadczalnego Felin Akademii Rolniczej w Lublinie przeprowadzono badania, w których oceniano wpływ sposobu nanoszenia preparatów Arbolin 036 SL i Promalin 3,6 SL na jakość dwuletnich drzewek jabłoni odmiany 'Gala Imperial’ okulizowanych na podkładkach 'M.9′ i 'M.26′. W trzecim roku prowadzenia szkółki, w pierwszych dniach lipca, gdy drzewka osiągnęły wysokość około 75 cm, zastosowano bioregulatory w postaci roztworu wodnego i pasty lanolinowej. Roztworem wodnym opryskiwano górną część przewodnika nanosząc preparat na mniej więcej 6 pąków bocznych, podobnie pastą lanolinową traktowano 6 pąków bocznych. Regulatory wzrostu sporządzono
w następujących stężeniach: Arbolin 036 SL — 2,20 ml/100 ml wody (2,2%) lub z dodatkiem
100 g lanoliny oraz Promalin 3,6 SL — 2,20 ml/100 ml wody i 3,75 ml/100 ml wody (2,2% i 3,75%) lub z dodatkiem 100 g lanoliny.
Obserwacje przeprowadzone w tym doświadczeniu wykazały, że regulatory wzrostu nie wpłynęły na wysokość drzewek okulizowanych na podkładce 'M.9′. Drzewka okulizowane na 'M.26′ traktowane Promalinem 3,6 SL w stężeniu 2,2% były wyższe niż w kontroli. Zaobserwowano, że w niewielkim stopniu rodzaj oraz dawka preparatu wpłynęły na tę cechę. Najniższe drzewka otrzymano w kombinacjach, w których użyto Promalinu 3,6 SL w stężeniu 3,75%, zaś najwyższe — tego samego środka w stężeniu 2,2%. Drzewka okulizowane na 'M.26′ opryskiwane regulatorami wzrostu były wyższe niż po użyciu pasty lanolinowej (tab. 1).
Tabela 1. Wpływ regulatorów wzrostu na wzrost dwuletnich drzewek jabłoni odmiany 'Gala Imperial’
* średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie między sobą
Średnica pni podkładek wahała się od 18,4 mm do 24,7 mm, nie wykazano jednak wpływu preparatów Arbolin 036 SL i Promalin 3,6 SL na grubość pni podkładek i odmian okulizowanych na 'M.26′.
Drzewka na 'M.9′ w kombinacji, którą opryskiwano środkiem Promalin 3,6 SL (3,75%) miały grubsze pnie niż drzewka kontrolne oraz w kombinacjach smarowanych i kombinacji opryskiwanej Arbolinem 036 SL (fot. 2). Nie stwierdzono wpływu przeprowadzonych zabiegów na grubość pni drzewek okulizowanych na tej podkładce. Zaobserwowano, że drzewka w kontroli miały nieco cieńsze pnie niż w pozostałych kombinacjach.
Fot. 2. Wyrastanie pędów bocznych po opryskiwaniu drzewka 2,2% roztworem wodnym preparatu Arbolin 036 SL
Liczba pędów na drzewku wahała się od 5,3 do 13,2 szt. i zależała od rodzaju oraz sposobu nanoszenia preparatu, a także od podkładki. Regulatory wzrostu korzystnie wpłynęły na liczbę pędów bocznych (fot. 3) — drzewka w kombinacji kontrolnej wytworzyły mniej pędów niż w pozostałych kombinacjach. Drzewka okulizowane na 'M.9′, opryskiwane Promalinem 3,6 SL w wyższym stężeniu rozgałęziły się lepiej (fot. 4) niż kontrolne. Stwierdzono, że więcej pędów bocznych miały drzewka traktowane roztworem wodnym niż pastą lanolinową. Lepiej rozgałęziły się drzewka okulizowane na podkładce 'M.26′ niż na 'M.9′. Zaobserwowano, że drzewka na podkładkach karłowych lepiej reagowały na regulatory wzrostu — w kombinacji opryskiwanej Promalinem 3,6 SL uzyskano 2 i 2,5 raza więcej pędów niż w kontroli (tab. 2).
Fot. 3. Pędy boczne po zastosowaniu regulatorów wzrostu wyrastają pod kątem prostym
(na fot. drzewko traktowane środkiem Promalin 3,6 SL w postaci pasty lanolinowej)
Fot. 4. Wyrastanie pędów bocznych po zastosowaniu 2,2% roztworu wodnego preparatu Promalin 3,6 SL
Tabela 2. Wpływ regulatorów wzrostu na liczbę pędów bocznych dwuletnich drzewek jabłoni odmiany 'Gala Imperial’
* średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie pomiędzy sobą
Długość pędów bocznych
Suma długości wszystkich pędów bocznych zależała od rodzaju preparatu, jego dawki i sposobu nanoszenia oraz podkładki. Większą sumę długości pędów bocznych otrzymano w przypadku drzewek traktowanych regulatorami wzrostu niż w kontroli. Większą sumę długości pędów bocznych otrzymano w przypadku drzewek traktowanych Promalinem 3,6 SL niż Arbolinem 036 SL, wyjątek stanowiły drzewka na 'M.26′ w kombinacjach, w których opryskiwano rośliny. Drzewka okulizowane na 'M.9′ traktowane Promalinem 3,6 SL w wyższym stężeniu charakteryzowały się większą sumaryczną długością pędów niż po użyciu Promalinu 3,6 SL w stężeniu 2,2%, u wymienionej grupy drzewek cecha ta zależała również od sposobu nanoszenia preparatu (fot. 5). Drzewka okulizowane na podkładce 'M.26′ miały większą sumę pędów niż te na 'M.9′.
Fot. 5. Wyrastanie pędów po użyciu preparatu Promalin 3,6 SL
w stężeniu 3,75% w formie pasty lanolinowej
Średnia długość pędu na drzewku wahała się od 13,9 cm do 28,9 cm. Zastosowane preparaty korzystnie wpłynęły na tę cechę (tab. 3). Dłuższe były pędy drzewek traktowanych Arbolinem 036 SL niż Promalinem 3,6 SL, a także traktowanych niższym stężeniem Promalinu 3,6 SL oraz drzewek na 'M.26′ (niż na 'M.9′).
Tabela 3. Wpływ regulatorów wzrostu na sumę długości pędów oraz średnią długość jednego pędu jabłoni odmiany 'Gala Imperial’
* średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie pomiędzy sobą
Jakość drzewek
Wyniki doświadczenia wskazują, że regulatory wzrostu korzystnie wpłynęły na jakość dwuletnich drzewek jabłoni odmiany 'Gala Imperial’. Najlepsze rezultaty otrzymano po użyciu preparatu Promalin 3,6 SL w stężeniu 3,75%.
W przypadku drzewek na 'M.9′ ten rodzaj preparatu i to stężenie wodnego roztworu przyczyniły się do uzyskania w obrębie wszystkich kombinacji doświadczenia najlepiej rozgałęzionych drzewek z największą sumaryczną długością pędów bocznych, nieznacznie osłabiły jednak średnią długość pędu bocznego. Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na jakość badanych drzewek była siła wzrostu zastosowanej podkładki. U drzewek okulizowanych na 'M.26′ ponad dwa razy większa była sumaryczna długość pędów i znacznie większa ich liczba niż na 'M.9′.
Na efektywność przeprowadzonych zabiegów z pewnością duży wpływ miała pogoda panująca latem 2005 roku. Warunki wodne w chwili nanoszenia regulatorów wzrostu były niekorzystne dla wzrostu i rozwoju roślin (suma opadów w III dekadzie czerwca wyniosła 1,4 mm, zaś w I dekadzie lipca 0,0 mm). Również temperatura była niższa od optymalnej (średnia dobowa temperatura czerwca wyniosła 160C, zaś lipca 19,80C).
W latach o niekorzystnych warunkach pogodowych (susza) uzasadnione wydaje się użycie tego rodzaju preparatów w wyższym stężeniu.
