Dzięki wykorzystaniu metod inżynierii genetycznej i rozmnażaniu in vitro otrzymanie nowej odmiany lilii oraz wprowadzenie jej do obrotu nie jest trudne. Coraz częściej rezygnuje się więc z kosztownego odnawiania materiału rozmnożeniowego starych odmian. O tym, na ile wartościowe są nowości, producent przekonuje się zwykle dopiero na podstawie własnych obserwacji. Jakość kwiatów zależy bowiem od bardzo wielu czynników, z których najważniejsze to: odpowiedni dostęp światła, optymalna temperatura, starannie przygotowane podłoże, systematyczne podlewanie i zasilanie roślin, a także umiejętnie prowadzone zabiegi ochrony roślin. O zapotrzebowaniu na odmianę decyduje także moda, która zmienia się szybko, i dlatego wprowadzanie nowości na rynek nie zawsze przynosi spodziewane zyski. Najważniejsze wymagania stawiane nowym liliom orientalnym to: – odporność na choroby grzybowe i wirusowe, – właściwe ułożenie kwiatów (powinny być skierowane ku górze), – krótki okres uprawy (90–105 dni), – tolerancja wobec niedoboru światła jesienią i zimą oraz wysokiej temperatury latem, – atrakcyjna barwa kwiatów, – duża liczba kwiatów w kwiatostanie i rozwijanie się wszystkich pąków, – dobra trwałość kwiatów ciętych. |
Wiele z pożądanych cech ma odmiana 'Star Gazer’, która jest nadal najważniejszą lilią orientalną (tab. 1), chociaż co roku zmniejsza się jej produkcja — zarówno cebul, jak i kwiatów. Popyt na, podobną do poprzedniej, odmianę 'Mero Star’ jest w Holandii coraz większy, natomiast w Polsce, po krótkim okresie wzrostu zainteresowania, produkcja kwiatów utrzymuje się na niewielkim poziomie. Coraz mniejsze jest też zapotrzebowanie na odmianę 'Starfighter’, która daje kwiaty coraz gorszej jakości. Z nowszych w tym typie warto polecić odmiany 'All Seasons’ i 'Canberra’ (fot. 1).
TABELA 1. POWIERZCHNIA PLANTACJI REPRODUKCYJNYCH WAŻNIEJSZYCH ODMIAN LILII ORIENTALNYCH W HOLANDII W 2001 r. (według danych z Międzynarodowego Centrum Cebul Kwiatowych)
|
FOT. 1. 'CANBERRA’
|
Z odmian ciemnoróżowych dość późną 'Acapulco’, o bardzo długich kwiatostanach, wielu producentów chętnie zastąpiło odmianą 'Tiber’. Ma szerokie płatki z zupełnie gładkimi brzegami, które, niestety, podczas letnich upałów silnie bieleją (fot. 2); w jej przypadku średnia długość uprawy wynosi 100 dni.
FOT. 2. 'TIBER’
|
Ciekawa jest też 'Bernini’, o zwartych, dużych gronach, polecana przede wszystkim do uprawy latem, na zbiór we wrześniu i na początku października. Piękne, regularnie zbudowane grona z licznymi kwiatami ma 'Woodriff’s Memory’ (fot. 3), która jednak na wysoką temperaturę reaguje silnym żółknięciem liści. Odmiany o bardzo ciemnych, purpuroworóżowych kwiatach, jak 'Barbaresco’, czy nowsze 'Dordogne’ (fot. 4) i wcześniejsza od niej 'Rousillon’ są w Polsce produkowane jedynie dla uzupełnienia asortymentu barw.
FOT. 3. 'WOODRIFF’S MEMORY’
|
FOT. 4. 'DORDOGNE’
|
Spośród kreacji o jednobarwnych, różowych kwiatach pierwsze miejsce zajmuje w Holandii 'Sorbonne’, a drugie 'Marco Polo’, jeszcze do niedawna bardzo chętnie w Polsce produkowane, także zimą. Podobne do niego, o delikatnie jasnoróżowych kwiatach, są nowsze odmiany: 'Almeria’ (fot. 5), 'Ascona’ i 'Tiara’.
FOT. 5. 'ALMERIA’
|
Wszystkie mają białą nasadę płatków, a zaletą 'Tiary’ jest brak pyłku, dzięki czemu nie trzeba usuwać pylników. Odmiany o gładkich płatkach lub tylko z nielicznymi ciemnymi brodawkami są chętniej kupowane, chociaż o wzroście popularności mogą zdecydować inne cechy. Tak było, między innymi, z 'Rosato’, lilią o bardzo krótkim okresie uprawy (80–85 dni), przydatną do uprawy latem. Pojawienie się nowszych, wartościowych odmian znacznie ograniczyło zapotrzebowanie na cebule 'Rosato’; w Polsce, podobnie jak w Holandii, areał uprawy tej odmiany szybko maleje. 'Francia’, z licznymi brodawkami bordo, i 'Miami’, z ciemnoróżowymi pasami, także wzbudziły krótkotrwałe zainteresowanie. Jedną z najpiękniejszych nowości jest wczesna odmiana 'Genova’ (fot. 6), jednak latem, wskutek wysokiej temperatury, jej kwiaty mogą mieć różne odcienie różu.
FOT. 6. 'GENOVA’
|
|
Producenci nadal poszukują dobrych odmian białych. 'Casablanca’ od kilku lat szybko traci popularność ze względu na coraz gorszą zdrowotność. Obecnie w Holandii najważniejsza jest 'Siberia’. Zapotrzebowanie na odmianę 'Simplon’, o nieco mniejszych kwiatach, systematycznie maleje. Najciekawsze nowości o czysto białych kwiatach to 'Constanta’ (fot. 7), 'Nova Zembla’ i 'Vespucci’.
FOT. 7. 'CONSTANTA’
|
Ich przydatność do uprawy całorocznej w naszych warunkach klimatycznych można będzie ocenić dopiero na podstawie wyników doświadczeń. Od niedawna w Holandii dostępna jest dla producentów odmiana 'Miss Lucy’ o pełnych, białych kwiatach, która jednak w produkcji wielkotowarowej w Polsce nie będzie miała prawdopodobnie większego znaczenia. Niewielkie jest też dotychczas zainteresowanie odmianami o białych płatkach z żółtymi pasami wzdłuż nich. Mimo olbrzymich kwiatów, kreacje takie, jak 'Amazing’ czy 'Impressive’ są u nas uprawiane w niewielkich ilościach, przede wszystkim na zbiór wiosenny w maju i czerwcu. Trójbarwna 'Star Class’ (fot. 8), biało-żółto-różowa, to ciekawa nowość, której cebule są na razie zbyt drogie, aby uprawa była opłacalna.
FOT. 8. 'STAR CLASS’
|
|
Ze względu na wysokie ceny cebul nowych odmian większość producentów zamawia u importerów odmiany już dobrze znane, sprawdzone w różnych terminach uprawy. Można więc przypuszczać, że nieprędko pojawią się na naszym rynku przedstawicielki nowej grupy lilii oznaczonej literami OT. Są to mieszańce odmian orientalnych z liliami trąbkowymi. W Holandii zarejestrowano już kilkanaście odmian OT, a 7 z nich (tab. 2) reprodukowane jest na łącznej powierzchni 1,8 ha. Informacja o wielkości plantacji pojawiła się po raz pierwszy w tym roku. Odmiany OT mają niespotykaną dotąd u lilii orientalnych barwę kwiatów — żółtą i pomarańczową w różnych odcieniach (patrz HO 9/2001 — red.). Powiodły się także próby otrzymania mieszańców OA (lilie orientalne x lilie azjatyckie). Pierwsza odmiana o kwiatach pomarańczowych, 'First Crown’, jest badana w uprawie szklarniowej od wczesnej wiosny do końca lata.
TABELA 2. MIESZAŃCE OT (LILIE ORIENTALNE X LILIE TRĄBKOWE) POLECANE DO UPRAWY POD OSŁONAMI
|
|
