W pierwszej części artykułu zamieszczonej w HO 8/99 zostały opisane odmiany deserowe polecane przez autora do uprawy polowej, w tunelach foliowych i szklarniach — red.
| Odmiany ogólnoużytkowe | ||||
Dzięki swej uniwersalności użytkowej są to odmiany najbardziej przydatne do przydomowej uprawy amatorskiej. Ich owoce są średniej wielkości, ale smaczne i słodkie. Poza tym odmiany te wykazują znacznie większą odporność na choroby grzybowe niż typowe mieszańce deserowe. Z odmian ogólnoużytkowych najsmaczniejsze owoce mają: Perła Zali (fot. 1), Göcseji Zamatos, Polar i Iliczewskij Rannij, a na wino najlepiej się nadaje Bianca, Göcseji Zamatos oraz Polar.
Bianca ma owoce o niezwykle smacznym miąższu, ale znajdują się w nim zbyt liczne i duże pestki. Najwyższą wytrzymałością na mróz w tej grupie charakteryzuje się Kristály, a najbardziej odporna na mączniaka rzekomego jest Bianca. Charakterystyka odmian ogólnoużytkowych znajduje się w tabeli 1.
* Dotyczy dojrzałości zbiorczej na wino, do spożycia naley zbierać około 10 dni wcześniej 1 – duże pestki, 2 – muszkatowy aromat, 3 – dużo barwnika, 4 – po mrozach niska, 5 – posmak Labrusca, 6 – mało ekstraktu | ||||
| Odmiany dla przetwórstwa | ||||
Najbardziej odporne i niezawodne w plonowaniu są znane w Polsce od dawna: Aurora, Cascade (fot. 2) i Seyval Blanc.
Jakość wina z owoców tych odmian można wybitnie poprawić nawet niewielkim, 20–25% dodatkiem wina z nowszych, zazwyczaj mniej odpornych odmian. Dla poprawienia aromatu białych win (Aurora, Seyval Blanc), warto wykorzystać Muskat Odeskij. Owoce tej ostatniej odmiany posiadają intensywny, bardzo przyjemny, muszkatowy aromat. Do aromatyzowania czerwonego wina z odmiany Cascada przydatny jest Sevar, a do dobarwiania Gołobuk. Najlepsze białe wino stołowe z wszystkich znanych w Polsce mieszańców można uzyskać z niemieckiej odmiany Hibernal. Jest ona niestety, dość późna i może być uprawiana tylko w najcieplejszych rejonach kraju. Żadnego uszlachetniania nie potrzebują wina uzyskane z owoców mieszańców z Geisenheimu: Gm 6495-3 (Sibera, fot. 3) na wino białe, Gm 6494-5 (Rondo) na wino czerwone.
Szczególnie ten pierwszy mieszaniec jest aktualnie najbardziej obiecujący dla polskich warunków klimatycznych. Pozwala na uzyskanie bardzo dobrego wina i jednocześnie charakteryzuje się wysoką plennością oraz odpornością na mróz i choroby. Charakterystyka odmian przetwórczych znajduje się w tabeli 2.
| ||||
| Odmiany do uprawy dekoracyjnej | ||||
Dzięki temu, że tworzą w polskich warunkach klimatycznych odporny na mróz pień, można je u nas uprawiać w wysokich i przestrzennych formach. Wszystkie te odmiany są mieszańcami z udziałem Vitis labrusca, czyli amerykańskiej winorośli lisiej, inaczej truskawkowej. Specyficzny aromat, niezrośnięta z miąższem skórka i galaretowaty miąższ to negatywne cechy owoców tych odmian. Wyjątkiem jest Swenson Red (fot. 4), charakteryzuje się mniejszą odpornością na mróz od innych odmian w tej grupie, ale ma owoce smaczne, nawet dla wymagających konsumentów.
Z powodu bardzo silnego wzrostu i wady zapylania, zdarza się, że jagody są umieszczone rzadko, grona „przestrzelone”, co psuje nieco efekt dekoracyjny krzewów tej odmiany. Zawiązywanie owoców można znacznie poprawić hormonizacją. Po dwóch opryskiwaniach gibereliną w czasie kwitnienia plon jest wyższy, a owoce większe i bardziej wyrównane. Charakterystyka odmian przydatnych do uprawy dekoracyjnej znajduje się w tabeli 3.
Roman Myśliwiec prowadzi w Jaśle winnicę GOLESZ | ||||
