Jak dotąd, wybór podkładek dla śliw jest niewielki. Ałycza, z powodu zbyt silnego wzrostu, jest wypierana przez siewki 'Węgierki Wangenheima', które dają drzewa mniejsze i plenniejsze, ale mają poważną wadę — dużą wrażliwość na szarkę.
Także powszechne wprowadzenie do uprawy podkładek wegetatywnych wydaje się odległą perspektywą ze względu na trudności z ich rozmnażaniem, utrzymaniem zdrowotności (wirusy) oraz nie w pełni przebadaną przydatność w warunkach przyrodniczych naszego kraju. Dlatego też kuszącą perspektywą wydaje się wyselekcjonowanie podkładki generatywnej, słabo rosnącej i tolerancyjnej wobec wirusa ospowatości śliw. W wyniku prac prowadzonych w naszej Katedrze Sadownictwa AR w Krakowie udało się uzyskać podkładkę, która zdaje się spełniać te kryteria. Nazwaliśmy ją 'Garla’. |
|
|
CHARAKTERYSTYKA PODKŁADKI |
|
Podkładka ta jest wyselekcjonowanym typem dzikiej śliwy występującej na Pogórzu Karpackim. Pod względem niektórych cech zbliżona jest do lubaszki. 'Garla’ charakteryzuje się słabym wzrostem i nie daje odrostów korzeniowych. Tworzy krzaczastą koronę, o wysokości około 3 m (fot. 1).
FOT. 1. DRZEWO MATECZNE 'GARLI’
|
Ma liście dość grube, wydłużone, ząbkowane. Owoce barwy fioletowej, ze słabo zaznaczoną bruzdą, mają około 3 cm długości i są bardziej wydłużone niż śliwki lubaszki. Miąższ, w smaku cierpki, nie odchodzi od pestki. Nasiona są soczewkowate, nieco bardziej wydłużone i większe niż u ałyczy (fot. 2). 'Garla’ jest odporna na suszę i mróz.
FOT. 2. NASIONA AŁYCZY (Z LEWEJ), 'GARLI’ I 'WĘGIERKI WANGENHEIMA’ (Z PRAWEJ)
|
|
|
WZROST W MATECZNIKU I W SZKÓŁCE |
|
W latach 1995–97 w Zakładzie Doświadczalnym w Garlicy Murowanej, należącym do Wydziału Ogrodniczego AR w Krakowie, badaliśmy przydatność tej nowej podkładki dla celów szkółkarskich. W szkółce podkładek generatywnych porównywaliśmy siewki 'Garli’ z siewkami 'Węgierki Wangenheima’ oraz ałyczy.
Otrzymane wyniki wskazują, że 'Garla’ charakteryzuje się pośrednią siłą wzrostu między ałyczą a 'Węgierką Wangenheima’ (tab. 1).
TABELA 1. ŚREDNICA SZYJKI KORZENIOWEJ, WYSOKOŚĆ PODKŁADKI, JEJ PNIA ORAZ JAKOŚĆ SYSTEMU KORZENIOWEGO TRZECH PODKŁADEK GENERATYWNYCH
|
W doświadczeniu tym większość siewek ałyczy przerosła, natomiast siewki 'Węgierki Wangenheima’ często nie osiągnęły parametrów wymaganych do okulizacji. 'Garla’ posiadała najwyższy pień (fot. 3), co z uwagi na dużą pracochłonność zabiegu podkrzesywania podkładek, jest także cechą pożądaną. Również duży udział podkładek w pierwszym wyborze potwierdza wysoką wartość 'Garli’ (rys. 1).
FOT. 3. SIEWKI 'WĘGIERKI WANGENHEIMA’ (Z LEWEJ), AŁYCZY I 'GARLII’ (Z PRAWEJ)
|
RYS. 1. JAKOŚĆ SIEWEK TRZECH PODKŁADEK ŚLIW
|
Na wymienionych podkładkach zaokulizowano 4 odmiany śliw. Były to 'Herman’, 'Renkloda Ulena’, 'Węgierka Dąbrowicka’ oraz 'Węgierka Zwykła’. Wiosną zaobserwowaliśmy duże różnice w przeżywalności tarczek okulizacyjnych na poszczególnych podkładkach. Najlepsze wyniki uzyskaliśmy w przypadku ałyczy, natomiast najsłabiej wypadły siewki 'Węgierki Wangenheima’ (tab. 2).
TABELA 2. LICZBA PRZYJĘTYHC OCZEK, ŚREDNICA ORAZ WYSOKOŚĆ OKULANTÓW NA 3 PODKŁADKACH (ŚREDNIE DLA CZTERECH ODMIAN ŚLIW)
|
Takie rozbieżności mogły być spowodowane ostrą zimą oraz słabszą jakością podkładek 'W. Wangenheima’. W powyższym doświadczeniu potwierdziła się pośrednia siła wzrostu 'Garli’. Na podkładce tej uzyskaliśmy najlepsze jakościowo okulanty (rys. 2).
RYS. 2. JAKOŚĆ OKULANTÓW ŚLIW ROSNĄCYCH W ZALEŻNOŚCI OD ZASTOSOWANEJ PODKŁADKI
|
Oczywiście 'Garla’ wymaga jeszcze obserwacji w sadzie w różnych warunkach przyrodniczych, jednakże już teraz można przypuszczać, że jest ona obiecującą nową podkładką generatywną dla śliw. Do jej atutów można zaliczyć dobrą jakość siewek i rosnących na niej okulantów oraz umiarkowany wzrost. Dotychczasowe obserwacje nie wykazały objawów szarki na liściach i owocach 'Garli’ , co może wskazywać na tolerancję tej podkładki wobec wirusa szarki. |
