Wskazówki 18. z 05 sierpnia 2015 roku – intensywny wzrost owoców

 Jabłoń

W najbliższym okresie należy pamiętać o prawidłowym przygotowaniu owoców do przechowywania. Z jednej strony więc należy pamiętać o chorobach fizjologicznych, jak: gorzka plamistość podskórna i rozpad mączysty, z drugiej zaś o chorPoniżej obach pochodzenia grzybowego: gorzka zgnilizna jabłek, szara pleśń (sucha zgnilizna przykielichowa lub miękka zgnilizna), mokra zgnilizna jabłek, brunatna zgnilizna jabłek czy parch przechowalniczy. W przypadku pierwszej grupy chorób fizjologicznych decydujące są dwa czynniki: stosunek K:Ca lub Mg:Ca (zawartość w owocach) i termin zbioru. 

 

Jeśli stosunek K:Ca jest wyższy od 30, to owoce odmian podatnych na GPP i RM bardzo źle się przechowują (praktycznie po miesiącu przechowywania straty już są bardzo duże. Jeśli jest on niższy od 30, owoce są bardziej jędrne i dłużej można je przechować. Należy pamiętać o tym, że jędrność owoców jest bardzo mocno uzależniona od cech danej odmiany (wyższą jędrność ma np. Ligol, a niższą np. Šampion). Odmiany o genetycznie niższej jędrności owoców muszą być intensywniej dokarmiane wapniem.

 

Drugim czynnikiem determinującym długość okresu przechowywania owoców jest termin ich zbioru. Każda odmiana powinna być zebrana w czasie jej dojrzałości zbiorczej, czyli zanim zostaną zainicjowane procesy wiązania etylenu przez owoce. Po tym momencie proces ten jest autokatalityczny, czyli samonapędzający się i nie ma możliwości jego powstrzymania. Dlatego tak istotny jest termin zbioru, a raczej sposób jego wyznaczania. Jedyną spośród metod wyznaczania terminu zbioru, którą można zastosować w każdym gospodarstwie jest wykonanie testu skrobiowego. Niżej podaję zakresy indeksu skrobiowego dla poszczególnych odmian jabłek:

 

Inną metodą określania terminu zbioru (możliwą do wykonania niemal w każdym gospodarstwie jest pomiar jędrności owoców. Poniżej podaję zakresy jędrności (wg Rutkowskiego) dla jabłek podczas zbioru: 

 

 Wyznaczanie terminu zbioru za pomocą indeksu Streifa:

 

                                   Jędrność miąższu w kG

Indeks Streifa=———————————————————————

                        zawartość ekstraktu x wartość próby skrobiowej

 

 Gorzka zgnilizna jabłek (Pezicula sp.): Podatne odmiany – pochodzące od ‘Koksa Pomarańczowej’ lub ‘Golden Deliciousa’, a więc ‘Gala’, ‘Pinova’, ‘Topaz’, ‘Katia’, ‘Fiesta’, ‘Šampion’, ‘Rubin’, ‘Jonagold’. Zarodniki grzyba ze zrakowaceń na krótkopędach, gałęziach i przewodniku przemieszczają się z kroplami deszczu. 

 

Szara pleśń (sucha zgnilizna przykielichowa lub miękka zgnilizna): Choroba, której zwalczanie przeprowadzamy jedynie w czasie kwitnienia. Odmiany podatne to: ‘Gloster’, ‘Ligol’, ‘Elstar’, ‘Cortland’ i ‘Gala’.  

 

Mokra zgnilizna jabłek: Ulegają jej głównie jabłka uszkodzone w czasie zbioru. Grzyb wnika poprzez skaleczenia skórki (później koncentryczne siwe skupiska a w tkance owocu – patulina). 

Brunatna zgnilizna jabłek: Owoce całe czarne. Pojawia się głównie sadach bardzo długo nie opryskiwanych i na owocach uszkodzonych przez szkodniki.

Zwalczenie wyżej opisanych chorób:

1.Na 4 i 2 tygodnie przed zbiorem Bellis 38 WG (25,2% boskalidu i  12,8% piraklostrobiny) 0,8 kg/ha (7dni karencji);

2.Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem Switch 62,5 WG (375 g cyprodynilu + 250 g fludioksonilu) dawka 0,75 kg/ha (3 dni karencji);

3.Na 4 i 2 tygodnie przed zbiorem Topsin M 500 SC w dawce 1,5 l/ha (14 dni karencji);

4.Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem Geoxe WG (50% fludioksonilu,  0,45 kg/ha (3 dni karencji);

5.Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem 0,5 kg/1 metr wysokości korony Boni Protect (0 dni karencji);

6.Na 4 i 2 tygodnie przed zbiorem Kaptan zawiesinowy 50 WP 3,0 kg/ha (7 dni karencji) lub Sadoplon 75 WP 3,0 kg/ha (7 dni karencji).

Możliwe są też programy mieszane. 

 

Owoce zbieramy w dni o różnej temperaturze. Jeśli w dniu zbioru w cieniu jest 240C, to owoce zbierane w południe nagrzewają się nawet do 360C, a urządzenia chłodnicze obliczone są na temperaturę wsadu 14-18˚C. Gdy bezpośrednio z sadu ustawiamy je w komorach, gdzie histereza ustawiona jest na od 5 do 8˚C, to owoce zostają przeziębione! Są one owocami klimakterycznymi, co oznacza, że przy różnicy większej jak 8˚C zawsze powstają jakieś uszkodzenia! W tym przypadku po wyjęciu z komory będą miały „czekoladkę” na skórce. 

 

Drugą przyczyną wystąpienia „czekoladki” na jabłkach jest przeznaczanie do długiego przechowywania jabłek zebranych po nocy z przymrozkiem poniżej -3˚C. Takie jabłka należy jak najszybciej sprzedać!

Trzecią przyczyną jest niewłaściwe ustawienie skrzyń w komorze. Należy je tak ustawiać, by pomiędzy dwoma rzędami skrzyń była przerwa 20-30 cm potem następne dwa rzędy i kolejna przerwa. Ustawienie skrzyń musi umożliwiać dobre mieszanie powietrza przez wentylatory!

               

Aktualnie jesteśmy w okresie ogromnych upałów. Wiąże się to z:

– możliwością poparzeń owoców; 

– w ciągu 2-3 dni spada fotosynteza, a ponadnormatywnie rośnie intensywność transpiracji;

– wzrasta ryzyko wystąpienia nekrotycznej plamistości liści ‘Golden Deliciousie’, ‘Gali’, ‘Glosterze’ itd.,

– skracają się cykle rozwojowe szkodników, a więc:

 

Nadal aktualne są wskazówki dotyczące zwalczania mszyc. W sadach, w których obserwuje się występowanie mszyc (przy licznej populacji) należy  wykonać zwalczanie (np. Actara 25 WG (21), Apacz 50 WG (21); Calypso 480 EC (14); Mospilan/Stonkat/Acetamip/Stark 20 SP (14) czy Pirimor 500 WG (7) czy Teppeki50 WG (21) lub Marvik 240 EC 0,2l/ha (14 dni) Karate Zeon 050 SC (7); Sherpa 100 EC (14); Wojownik 050 CS (7) Zarejestrowane są też Afik (0,3%); czy Siltac EC (0,15-0,2%).  Zabieg należy wykonać dużą ilością wody (1000 l/ha), koniecznie z zużyciem zwilżacza Silvet lub Super Zwilżacz (150 ml/1000 l wody) lub 1,5 l koncentratu aminokwasowego.  Zapewnia to lepsze rozprowadzenie i szybsze pobranie preparatu, a co się z tym wiąże wyższą jego skuteczność!                                                                                                                                    

               

Nadal aktualne są wskazówki dotyczące systematycznego kontrolowania liczebności przędziorków i pordzewiaczy. W sadach, w których przekroczony jest próg zagrożenia ekonomicznego (4 szt. przędziorka średnio na liść lub 40 szt. pordzewiaczy) konieczne jest ich zwalczanie. Można zastosować jeden z akarycydów np. Envidor/Vege 240 SC – 0,4 l/ha (14), Nissorun 050 EC – 0,9 l/ha (30); Ortus/Amarant 05 SC – 1-1,5 l/ha (21), czy Kanemite 150 SC – 1,875 l/ha (30) lub Pyranika 20 WP (0,375-0,5 l/ha) (30) lub   Sanmite 20 WP-0,7 l/ha (7); lub Afik (0,3%) lub Siltac EC (0,15-0,2%). 

     

Owocówki (II pokolenie owocówek i II pokolenie zwójkówek): Ostatni zabieg należało wykonać  16-17.07 i powinien on zabezpieczyć owoce przed uszkodzeniami przez tę grupę szkodników. Obecnie, w dniach 4-5 sierpnia należy wykonać  zabieg ochronny jednym z preparatów: Coragen 200 SC (14) w dawce 0,125-0,175 l/ha lub  Runner 240 EC (14) w dawce 0,40 l/ha lub  Steward/ Rumo/Sakarb 30 WG (7) w dawce 0,17-0,2 kg/ha lub Affirm 095 SG (3) w dawce od 2,5-3,0 kg/ha.

 

Wszystkie sady jabłoniowe (odmiany jesienne i późnojesienne)  należy na 4 i na 2 tygodnie przed zbiorem zasilić nawozem fosforowo–wapniowym (Folicare fosforowo-wapniowy; Senifos; Kalcifos lub Rosafos) w stężeniu od 0,5 do 1 % lub Maximus extra P-K 3-5 kg; lub foliq fosforowy 4 l/ha. Zabieg ten znacznie poprawia wybarwianie owoców. W celu równoczesnego wzbogacenia owoców w wapń oraz poprawy ich wybarwienia można zastosować na 4 i na 2 tygodnie przed zbiorem Goёmar Colorado w dawce po 5 l/ha lub Fertileader Elite 3 l/ha+ Fertileader Axis 3 l/ha lub  Tecamin Brix 2-3 l/ha lub Sweet 2 l/ha lub NanoGro.

 

Słabo wybarwiające się sporty Jonagoldów na 5-6 tygodni przed zbiorem można opryskać 150 ml/ha Agrostymu- ale nie później!

 

Należy również pamiętać o zasileniu doglebowym (na 6 do 8 tygodni przed planowanym zbiorem) saletrą potasową lub potasowo-wapniową w ilości 100-120 kg/ha. Zabieg ten zwiększy wydatnie wielkość owocu, poprawi jego wybarwienie i smak, poprawi kondycję pąków kwiatowych na rok przyszły oraz zdefoliuje chwasty w pasach herbicydowych. 

 

Taki sam zabieg należy wykonać w sadach  śliwowych. 

 

Po zbiorze należy wysiać 100-150 kg saletry wapniowej na 1 ha.

 

Holendrzy i Belgowie przy zbiorze 2 fazowym , po pierwszym zbiorze, a przy jednofazowym –  bezpośrednio po zbiorze stosują 100-120 kg saletry wapniowej na 1 hektar sadu w celu wzmocnienia pąków kwiatowych. 

 

Do niedawna po zbiorze owoców zapominaliśmy o sadach. Ostatnie zimy jednak zweryfikowały nasze podejście. Obecnie zalecane są:

1.1 tydzień po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik + chelat Zn + chelat B;

2.2 tygodnie po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik +dolistny nawóz P- K;

3.3 tygodnie po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik + dolistny nawóz P- K;

4.Po pierwszych większych przymrozkach: 5% roztwór mocznika + Cynkobor;

 

1.Cięcie letnie długopędów odmian zbieranych za 4-6 tygodni

2.W sadach czereśniowych, wiśniowych, śliwowych i brzoskwiniowych tuż po zbiorach przystąpić do cięcia   drzew. W sadach czereśniowych powinno już być wykonane cięcie korzeni. W kwaterach z odmianami ‘Golden Delicious’ i ‘Mutsu’ zastosować w trzeciej dekadzie sierpnia Chelat Mn.

 

Etefon to hormon starzenia się komórek roślinnych. Sadownicy holenderscy i belgijscy stosują 3 tygodnie po zbiorach 200-250 ml/ha Ethleru (Agrostymu) w celu wzmocnienia pąków kwiatowych i szybszego zakończenia wegetacji (czyli przygotowania drzew do zimowego spoczynku). 

Po 2-3 nocach z temperaturami -40C i poniżej – zastosować 4-5% roztwór mocznika z pełną dawką Chelatu Zn.

 

1.Tuż po zbiorze;

2.Gdy opadnie 50% liści;

3.Gdy opadnie 100% liści.

 

 

Parch gruszy: preparaty zawierające mancozeb + Drakar lub Final K w dawce 3 l/ha. Potas  w sadach gruszowych jest ogromnie ważny ze względu na: – wpływ na wielkość owocu, jego smak; – stwarzanie środowiska niekorzystnego dla miodówek. 

 

Miodówki gruszowe: W okresie około zbiorczym należy spodziewać się nalotów muchówek miodówek. Dimilin 25 WP (14) w dawce od 0,3 do 0,375 kg/ha + Silvet Gold (0,015%) lub Apacz 50 WG (21) 0,15 kg/ha lub Acaramik/Forte-Pro/Safran 018 EC (28) w dawce 0,75 l/ha.

 

Choroby przechowalnicze – gorzka zgnilizna: Bellis 38 WG 0,8 kg/ha (7) lub Switch 62,5 WG w dawce 0,75-1,0 kg/ha (3) lub Geoxe WG (50% fludioksonilu)  0,45 kg/ha  (3 dni karencji) lub Topsin M 500 SC 1,5 l/ha (14).

Szara pleśń, brunatna zgnilizna: Switch 62,5 WG 0,75-1,0 kg/ha (3); lub Geoxe WG 0,45 kg/ha (3) lub Boni Protect® (ND) w dawce 1,0 l/2m wysokości korony lub Polyversum WP(ND) w dawce 0,15 kg/ha.

 

 

Należy nadal przeprowadzać systematyczne lustracje pod kątem występowania mszyc, które są wektorem szarki. W przypadku stwierdzenia ich występowania należy wykonać zabieg jednym z preparatów chloro- lub neonikotynowych Calypso 480 SC 0,1 l/ha (14); Mospilan/Stonkat 20 SP 0,125 kg/ha (14) lub Decis Mega 50 EW 0,25 l/ha (7) lub Cyren 480 EC 0,125 l/ha (21) lub Afik (0,3%) lub Siltac EC 0,1-0,2%. 

 

Pordzewiacz śliwowy: Ortus/Amarant 05 SC 1,25-1,5 l/ha (7); Envidor/Vege 240 SC 0,4 l/ha (14);

 

Przędziorki: Envidor/Vege 240 SC (14) (0,4 l/ha); Afik (0,3%) lub Siltac EC 0,1-0,2% lub Ortus/Amarant 05 SC 1 l/ha (7). 

 

Owocówka śliwkóweczka: Ciągle odławiają się ogromne ilości samców. Zabiegi należy wykonywać systematycznie co trzy tygodnie – Runner 240 SC 0,5 l/ha (7); Calypso 480 SC 0,2 l/ha (14); Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) lub Dimilin 480 SC (7) 0,4 l/ha.

 

UWAGA: W tych sadach śliwowych, w których występuje szarka (ospowatość śliw), należy zaznaczyć chore drzewa, by w czasie cięcia nie przenosić wirusa. Oczywiście w kwaterach z odmianami późnymi nadal kontynuować regularne (co 10-14 dni) dolistne nawożenie Megafolem. 

 

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych – od początku dojrzewania owoców co 10-14 dni naprzemiennie z Topsinem M 500 SC 1,5l/ha (14); Switch 62,5 WG 0,6-1,0 kg/ha (7) lub Signum 33 WG 0,75 kg/ha (7)  z  jednym z preparatów Horizon/Orius/Orian/Riza/Sparta/Syrius/Troja/Tyberius 250 EW 0,75l/ha (7).

 

Rak bakteryjny: po zbiorze owoców Mag 50 WP 3 kg/ha.

 

 

Drobna plamistość liści drzew pestkowych (po zbiorze owoców): Carpene 65 WP/Syllit/Mirlo 65 WP 1,5 kg/ha (1-2 razy w okresach opadów), Topsin M 500 SC 1,5 l/ha lub Kaptan Plus 71,5 WP 2 kg/ha lub Score/Tores 250 EC 0,2 l/ha (max 2 razy w sezonie) lub Merpan 80 WG 1,9 kg/ha lub Merpan 480 SC 3,2 l/ha.

 

Przędziorki: Agricolle – 3l/ha lub Siltac EC 0,2%;

Rak bakteryjny – po cięciu: 3 kg/ha preparatu miedziowego.

 

Jak najszybciej w ciągu 2 tygodni po zbiorze należy sady gatunków pestkowych trzykrotnie w odstępach co 5 dni zasilić mocznikiem według następującego schematu:

I zabieg tuż po zbiorze – 8 kg mocznika/ha + Chelat Zn + Chelat B;

II zabieg w 5 dni później – 12 kg mocznika na ha;

III zabieg za kolejne 5 dni – 18 kg mocznika na 1 ha.

 

 

Zamieranie pędów malin (po zbiorze owoców): Opryskiwać 1-2 razy w okresach chłodnej, wilgotnej pogody co 10-14 dni: Mythos 300 SC 2,5 l/ha (nie częściej jak 2 razy w sezonie!); Rovral Aquaflo 500  SC– 1,5-2 l/ha (3), nie częściej jak 2 razy w sezonie; Sadoplon 75 WP 3 kg /ha (28, 30 dni prewencji);  Switch 62,5 WG) 0,8-1 kg/ha (7); Signum 33 WG 1,8kg/ha (3) lub Dymas 1,5-2,0 l/ha (3) lub Polyversum WP 0,2 kg/ha (ND).

 

Szara pleśń: Teldor 500 SC 1,5 l/ha (1) lub Signum 33 WG 1,8 kg/ha (3), Switch 62,5 WG 0,8-1 kg/ha (7); Polyversum WP 0,2kg/ha (ND).

 

Mszyce: Calypso 480 SC (14) 0,2 l/ha;  lub Siltac EC 0,2%.

Przędziorek chmielowiec: Ortus 05 SC 1,5 l/ha (14) lub Afik 0,2-0,3% (ND)  lub Emulpar 940 EC 0,9-1,2% (ND) lub Siltac EC 0,2% (ND).

 

Przeziernik malinowiec: Calypso 480 SC 0,2 l/ha (14) lub Mospilan/Stonkat 20 SP 0,2 kg/ha (14).

 

Pryszczarek namalinek łodygowy: Calypso 480 SC 0,2 l/ha (14) lub Mospilan/Stonkat 20 SP 0,2 kg/ha (14).

 

Nawożenie dolistne: Nawóz potasowy (Drakar lub Final K lub Cigo K (po 3 l/ha) i za trzy dni nawóz wapniowy: Herbagrin 1-1,5 l/ha lub Foscavit (4-8 l/ha lub Wapnovit (3-5 l/ha) lub YaraLiva Calcinit (5-7 kg/ha) lub Agroleaf Power wapniowy (3-5 kg/ha); lub Phostrade Ca (3-5 l/ha) lub Basfoliar Combi Stib -3-5 l/ha lub Fertileader Elite 3-4 l/ha; ProHorti mrówCa 3-4 l/ha; Lebosol Ca 3-4 l/ha; Agrocean Ca 3l/ha lub Metalosate Ca 2 l/ha.

 

Amerykański mączniak agrestu (po zbiorze): Nimrod 250 EC-0,75-2,25 l/ha; Score/Skower/Tores 250 EC-0,2 l/ha; Zato 50 WG 0,2 kg/ha.

Opadzina liści porzeczki, biała plamistość liści: Score/Skower/Tores 250 EC 0,2 l/ha, Zato 50 WG 0,2 kg/ha.

Pryszczarek porzeczkowiec liściowy i pryszczarek porzeczkowy łodygowy: Calypso 480 SC 0,15-0,2 l/ha i pyretroidy.

 

Przeziernik porzeczkowiec: Calypso 480 SC 0,15-0,2 l/ha i pyretroidy.

 

Przędziorek chmielowiec: Ortus 05 SC 1,5 l/ha lub Siltac EC 0,2%.

 

                                                                                           

                                                                                          

14. z 18.05.2015 r.