Środki dostępne w handlu
Przy tworzeniu „Programu…” korzystaliśmy z aktualnego (w końcu 2011 r.) rejestru środków ochrony roślin (ś.o.r.), a także danych uzyskanych od przedstawicieli producentów i dystrybutorów ś.o.r. działających na naszym rynku. Dlatego też opublikowane przez nas wykazy fungicydów i zoocydów zawierają informacje na temat tylko tych środków, które będą dostępne w obrocie (tj. handlu i stosowaniu) w br.
Prawidłowa rotacja środków
Wiele spośród fungicydów i zoocydów zarejestrowanych do użycia w Polsce, zawiera tę samą substancję aktywną, w takich samych ilościach, czy związki należące do tych samych grup chemicznych, o podobnym mechanizmie działania. Różni je nazwa handlowa, pod jaką są dostępne na półkach sklepowych i to utrudnia ogrodnikom racjonalną ochronę. Aby uprawiający warzywa nie musieli już zastanawiać się, czy rotacja środków używanych do kolejnych zabiegów jest prawidłowa, w szczegółowych zaleceniach ochrony danych gatunków warzyw, podzieliliśmy na grupy polecane fungicydy i zoocydy. I tak środki zawierające tę samą substancję aktywną, bądź o identycznym mechanizmie działania w roślinie czy wobec agrofagu, albo najskuteczniejsze przeciwko poszczególnym stadiom szkodników umieściliśmy w odrębnych grupach, przedzielonych poprzecznymi liniami. Wystarczy zatem wybierać do kolejnych zabiegów środki z innych grup, dostosowując je także do natężenia zagrożenia. Uniknie się w ten sposób ponownego użycia tej samej substancji. Wiadomo bowiem, że w efekcie stałego wprowadzania do środowiska danego związku toksycznego, organizmy poddawane jego działaniu uodporniają się i środek przestaje działać.
Nowe przepisy
Zaprawione nasiona. Niestety wciąż liczba zapraw nasiennych zarejestrowanych w Polsce nie gwarantuje kompleksowego zabezpieczenia wschodzących i młodych roślin przed chorobami i szkodnikami. Jednakże sytuacja nie jest beznadziejna. Od połowy czerwca 2011 r. obowiązują w UE nowe przepisy prawne dotyczące ochrony roślin, które dopuszczają użycie w krajach członkowskich nasion zaprawionych, pod warunkiem, że zabieg ten został przeprowadzony w państwie, w którym zaprawa/y jest/są zarejestrowana/e. Można zatem wykorzystywać do uprawy w Polsce nasiona sprowadzone i zaprawione w innym kraju Wspólnoty, bądź wywieźć tam materiał siewny, zaprawić i po zabiegu przywieźć do kraju w celu wysiewu.
Dawki zmniejszone i podzielone. Od czerwca ub. r. można używać zmniejszonych dawek środków ochrony roślin (w zabiegach pojedynczych albo w systemach dawek dzielonych lub mikrodawek), ale dotyczy to tylko tych fungicydów, zoocydów, herbicydów i regulatorów bądź stymulatorów wzrostu, które zostały zarejestrowane na zasadzie nowych wytycznych, a w ich etykietach-instrukcjach widnieje zapis uwzględniający jedynie maksymalną dawkę. Konieczne jest jednak przestrzeganie zaleceń co do liczby zabiegów wykonywanych danym specyfikiem w sezonie wegetacji. Jeśli dopuszczone jest jednorazowe użycie środka w sezonie, to jego dawkę można zmniejszyć, ale już stosowanie go w systemach dawek dzielonych bądź mikrodawek jest niedozwolone. W przypadku środków z etykietami, w których dawka podana jest w granicach „od…do”, nie wolno zmniejszać dawki poniżej wyznaczone minimum. Dozwolone jest także mieszanie środków ze sobą. W obu jednak przypadkach, tj. użycia mniejszych dawek oraz mieszania środków, odpowiedzialność za skuteczność zabiegów leży w gestii użytkownika środka(ów) ochrony roślin. Jeśli dojdzie do uszkodzenia opryskiwacza czy roślin przez komponenty mieszaniny lub efekt działania będzie niesatysfakcjonujący – ubieganie się o odszkodowanie za poniesione straty będzie bezpodstawne. Reklamacja nie będzie uwzględniana.
Wycofane z użycia
Upłynął termin dopuszczenia do sprzedaży i stosowania następujących fungicydów: Blotch 500 SC i Bravo 500 SC (mamy jednak częściowo w zastępstwie środek nowo zarejestrowany, zawierający chlorotalonil ); Ipotar 600 SC, Tiotar 80 WP oraz Tiotar 800 SC (były to jedyne substancje zwierające siarkę, służące do zwalczania mączniaków prawdziwych na wielu gatunkach warzyw). Spośród zoocydów wycofano z obrotu na wyżej podanych zasadach: ProAgro 100 SL (są jednak środki zastępcze) oraz Vydate 240 SL (co prawda został zastąpiony środkiem Vydate 10 GR – zarejestrowanym do stosowania doglebowego, jedynie w uprawie marchwi). Usunięty z doboru został także kompleksowym środkiem służącym do odkażania podłoży w celu unieszkodliwienia patogenów, szkodników i nasion chwastów – Nemazin 97 XX.
Nowe fungicydy i zoocydy
Wydanie programu ochrony warzyw przewidziane jest z początkiem roku kalendarzowego. Niestety wiele jeszcze wartościowych na nadchodzące sezon, nowych środków ochrony uzyskuje rejestrację w styczniu, lutym, marcu. Ze zjawiskiem tym spotykamy się od lat i tak też było w tym roku. Część z preparatów, które znajdują się w poniższej tabeli została zarejestrowana jeszcze w ubiegłym roku i była używana przez ogrodników. Stąd być może pewne dane nie będą nowościami dla producentów warzyw. Niektóre środki uzyskały natomiast rejestrację już po ukazaniu się „Programu Ochrony Warzyw na 2012 r.” i są to absolutne nowości na ten sezon (w tabeli na zielono).
Nowe środki ochrony zarejestrowane do stosowania w uprawach warzyw
