Na jabłoniach zaczynają się rozwijać pierwsze kwiaty, kwitnie ‘Idared’ i ‘Ligol’, zaraz zakwitną kolejne odmiany. Prognozy pogody na następne dni zapowiadają przelotne opady i stosunkowo wysokie temperatury. Te warunki pogodowe oczywiście sprzyjają rozwojowi parcha jabłoni, ale także i innych chorób.
Okres od pełni kwitnienia do opadania płatków kwiatowych to czas, w którym potencjalnie może dochodzić do infekcji kwiatów przez sprawcę szarej pleśni jabłek. Prognozowana stosunkowo ciepła i mokra pogoda w tym czasie może doprowadzić, przy obecności źródła infekcji, do porażenia i w konsekwencji do wystąpienia objawów choroby już w sadzie lub w czasie przechowywania.
Choroba może występować w trzech formach i dawać następujące objawy:
- sucha zgnilizna przykielichowa,
- miękka zgnilizna przykielichowa,
- gniazdowe gnicie jabłek w okresie przechowywania.
Sucha zgnilizna przykielichowa
Objawia się około 1,5 – 2 miesięcy po kwitnieniu, najpierw jako czerwonofioletowe przebarwienie skórki wokół kielicha zawiązków. Następnie rozwija się mała plamka gnilna. Plamka ta zasycha, skórka często w miejscu plamki wykrusza się. W drugiej połowie lata z suchych plam może rozwinąć się miękka zgnilizna obejmująca kielich (patrz opis miękkiej zgnilizny). Sucha zgnilizna najczęściej występuje na odmianach: ‘Fantazja’, ‘Lobo’, ‘Paulared’, ‘Alwa’, ‘McIntosh’, ‘Šampion’, ‘Ligol’ i ‘Gloster’. Średnio podatne na szarą pleśń są: ‘Elstar’, ‘Gala’ oraz ‘Pinova’.
Miękka zgnilizna przykielichowa
W drugiej połowie lata z suchych plam może rozwinąć się miękka zgnilizna obejmująca kielich. Jabłka gniją już na drzewach. Przejście suchej zgnilizny w miękką jest uzależnione od warunków pogodowych w lecie. Mokra i ciepła pogoda sprzyja rozwojowi miękkiej zgnilizny.
Gniazdowe gnicie jabłek w okresie przechowywania
Szara pleśń w okresie przechowywania najczęściej zaczyna się od plam gnilnych wokół kielicha. Zgnilizna jest miękka, jędrna. Plama gnilna szybko powiększa się obejmując cały owoc. Gnijące jabłko pokrywa się białoszarym nalotem grzybni. Zgnilizna może rozwijać się w zagłębieniu szypułkowym, lub w dowolnym miejscu owocu stykającego się z owocem chorym. Warto pamiętać, że ilość owoców zgniłych w okresie przechowywania jest większa od ilości owoców porażonych i umieszczonych w obiekcie przechowalniczym – choroba rozprzestrzenia się w okresie przechowywania.
Grzyb Botrytis cinerea atakuje ponad sto gatunków roślin, w tym niemal wszystkie gatunki sadownicze. Stąd wynika powszechność choroby i jej źródeł infekcji. B. cinerea zimuje w postaci sklerocjów bądź grzybni w glebie zasiedlając martwe szczątki roślin. Znane są przypadki porażania przez grzyba także pędów i gałęzi drzew – ostatnio obserwowane np. na odmianie ‘Ligol’.
W przypadku gdy sprawdzą się niekorzystne prognozy pogody, warto w okresie kwitnienia i opadania płatków kwiatowych, szczególnie na odmianach wrażliwych, zastosować fungicydy zwalczające szarą pleśń zgodnie z Programem Ochrony Roślin Sadowniczych.
Marcin Oleszczak, Kazgod
