Program Ochrony Roślin Warzywnych na 2019 r. przed chorobami i szkodnikami

Czego nie można używać

Decyzją Komisji Europejskiej został we wszystkich krajach Wspólnoty wycofany z użycia iprodion. W produkcji warzywniczej używano go powszechnie do walki najczęściej z szarą pleśnią, ale także innymi chorobami. Figurował pod handlowymi nazwami: Grisu 500 SC (z rejestracją w uprawie pomidora pod osłonami), Iprodione 500 SC (do ochrony pomidorów i ogórków uprawianych w polu i pod osłonami) oraz Rovral Aquaflo 500 SC (z szeroką rejestracją na wiele gatunków uprawianych w polu i pod osłonami). Jego stosowanie jest już zabronione od drugiej połowy sezonu 2018.
Kolejną zaakceptowaną przez państwa członkowskie propozycją KE było wycofanie z użycia poza szklarniami trzech insektycydów zaliczanych do neonikotynoidów: imidachloprydu (Kohinor 200 SL nie może być stosowany w uprawach kapusty głowiastej), chlotianidyny i tiametoksamu (Cruiser 70 WS – zarejestrowany był do ochrony warzyw kapustnych). Dlatego odpowiedzialność za wykrycie pozostałości ww. substancji (na każdym poziomie wielkości) w świeżej żywności będzie bardzo brzemienna w skutkach).

Rejestracja w Polsce wygasła na fungicyd Curzate Top 72,5 WG (zawierał mankozeb i cymoksanil), ale jest wiele podobnych pod względem składu i zakresu rejestracji środków dostępnych na polskim rynku, dlatego strata jednego nie będzie odczuwalna. Upłynął także termin dopuszczenia do obrotu (sprzedaży i stosowania) środka Nativo 75 WG (mieszanina handlowa trifloksystrobiny i tebukonazolu). Pod tym względem nieco utrudniona może być rotacja środków w ochronie marchwi.

Wycofywane w trakcie sezonu 2019

Decyzją KE we wszystkich krajach UE zostaje wycofany z użycia tiuram. Środkami zawierającymi tę substancję można opryskiwać rośliny zaledwie do 30 kwietnia 2019 r. Mniej restrykcyjnie potraktowano jej stosowanie w formie zapraw – co bezpośrednio dotyczy producentów warzyw. Otóż w Polsce środki: Sarox T 500 SC i Vitavax 200 FS (w obu mieszanina tiuramu i karboksyny), Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS (tiuram samodzielnie) będą mogły być sprzedawane do 30 lipca 2019 r., a stosowane – do 30 stycznia 2020 r. Postanowienie to jest co najmniej dziwne, szczególnie jeśli chodzi o zastosowanie tiuramu jako zaprawy. Dawki używane do tego celu były, zdawać się może – proekologiczne w rozumieniu europejskiej tendencji minimalizowania zużycia ilości środków ochrony roślin. Tymczasem w zamian oferuje się niewiele lub można nawet stwierdzić – dla niektórych, ważnych gospodarczo gatunków – NICZEGO. Pozostaje więc walka z chorobami „wieku dziecięcego” (wschodzących roślin i rozsady) w formie opryskiwania. I to się ma nazywać – myśleniem i działaniem proekologicznym?

Fungicyd Altima 500 SC (fluazynam) został okrojony pod względem zakresu rejestracji – do 15 listopada można go jeszcze stosować w ochronie kapust głowiastej białek i pekińskiej. Po tym terminie – już tylko w cebuli, w tym w szalotce.

Dla fumigantu Basamid 97 GR 21 lipca będzie ostatnim dniem, do którego można stosować ten środek. Optymistyczne jest jednak to, i strata wcale nie będzie odczuwalna, że dazomet został w Polsce zarejestrowany pod handlową nazwą Basamid i obecnie można go stosować do przygotowania stanowiska uprawy wielu gatunków roślin warzywnych (patrz akapit dotyczący nowości).

Rejestracja wygasła także na środek Inpower 130 WG (mieszanina handlowa acetamiprydu i lamda-cyhalotryny), ale na rynku pozostały dwa inne środki – analogiczne pod względem składu i zakresu rejestracji.

Rozszerzenie rejestracji

Fungicyd Nimrod 250 EC (bupirymat) może być obecnie stosowany także w ochronie selera naciowego i szczypiorku przed mączniakiem prawdziwym. W obu przypadkach zalecana dawka wynosi 0,3–0,4 l/ha, przy karencji – 3-dniowej.

Do ochrony wielu gatunków warzyw kapustnych, cykorii i kukurydzy cukrowej można od tego sezonu używać insektycydu Coragen 200 SC (chlorantraniliprol). Jego głównym zadaniem jest zwalczanie gąsienic (larw różnych gatunków motyli). Zalecana dawka do opryskiwania wszystkich ww. roślin warzywnych wynosi zaledwie 125 ml (0,125 l)/ha, przy karencji dla warzyw kapustnych – 1-dniowej, dla cykorii – 21-dniowej, dla kukurydzy – 7-dniowej. Imponujące, pod względem gatunkowym (chronionych roślin i zwalczanych różnych gatunków szkodników) rozszerzenie rejestracji uzyskał SpinTor 240 SC (spinosad). Może być obecnie stosowany także w uprawach: oberżyny i papryki (pod osłonami), różnych gatunków sałat, selerów, czosnku, szczypiorku, jarmużu i kalarepy oraz całej grupy warzyw liściowych, w tym uprawianych na młode liście. Zalecana dawka 0,2–0,4 l/ha, przy karencjach – w zależności od gatunków i grupy roślin – 3-, 7- i 14-dniowych.

W grupie regulatorów wzrostu zwiększono zakres stosowania środka Itcan 270 SL, którego można użyć w celu zapobiegania wyrastania liści podczas przechowywania szalotki i czosnku. Zabieg należy wykonać nie wcześniej niż gdy 10%, ale nie później niż gdy 50% roślin ma wyschniętą szyjkę i załamany szczypior, tj. 10–15 dni przed zbiorem (od BBCH 47-48). Karencja wynosi 4 dni.

Nowości

W grupie wielu nowości, zarówno fungicydowych (tabela 1), jak i zoocydowych (tabela 2) czy regulatorów wzrostu (tab. 3) znalazły się znane polskim ogrodnikom substancje czynne, ale także zupełnie nowe. Gros stanowią środki, których biologicznie aktywnym czynnikiem jest mikroorganizm lub wyciąg roślinny. Tak szeroki i wszechstronny dobór ułatwi rotację środków, w celu przeciwdziałania wywołania odporności u agrofagów, a także wyprodukowania bezpiecznych, pod względem żywieniowym warzyw przy zachowaniu ich wysokiej jakości.

Tabela 1. Zakres rejestracji nowych fungicydów powiększających dobór, zawierających poszczególne substancje czynne lub mieszaniny

Tabela 2. Zakres rejestracji nowych insektycydów powiększających dobór, zawierających poszczególne substancje czynne lub mieszaniny

Tabela 3. Zakres rejestracji nowego regulatora wzrostu powiększającego dobór

Katarzyna Kupczak

Kliknij i przejdź do strony sklepu Wydawnictwa Plantpress, by zakupić Program Ochrony Roślin Warzywnych na 2019: