Strategia zwalczania szkodników
Jedną z prelegentek regionalnych konferencji była dr hab. Barbara Łabanowska z Zakładu Ochrony Roślin Sadowniczych Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Pani profesor omówiła strategie zwalczania uciążliwych szkodników sadów w oparciu o sprawdzone, a także nowe insektycydy. Zwróciła uwagę na szereg zmian w programie ochrony roślin sadowniczych na rok 2017 wobec wcześniejszych rejestracji. Wiele środków z programu usunięto, jak np. dwa pyretroidy: Agria-Deltametryna 2,5 EC i Fury 100 EW; dwa akarycydy: Samnite 20 WP i Nissorun 050 EC oraz preparat Stark 20 SP (odpowiednik środka Mospilan 20 SP).
W zapiskach nowego PORS pojawiły się natomiast zarówno nowe substancje czynne, jak i rozszerzenia rejestracji. Wśród środków wprowadzonych do rejestru znalazły się następujące insektycydy zawierające acetamipryd: Acetamip New 20 SP; Acetamipryd 20 SP; Lanmos 20 SP; Sekil 20 SP; Grom 200 SL; Piorun 200 SL i Zeus 200 SL. W rejestrze pojawiły się także cztery pyretroidy: Decis Ogród 015 EC; Judo 050 CS; Kusti 050 CS i Ninja 050 CS; trzy insektycydy fosforoorganiczne: Chlorop-Pro 480 EC (zwalcza kwieciaka na truskawce); Imidan 40 WG (kontaktowy, zwalcza owocówkę na jabłoni i gruszy w fazie rozwojowej ‚czarna główka’) i Pyrinex M-22 480 EC (zwalcza mszyce, owocnice, miodówkę na jabłoni, zwójkówki liściowe; odpowiednik Reldanu); jeden produkt zawierający abamektynę: Grot 18 EC i jeden środek biologiczny: Capex (wirusowy, do zwalczania zwójki siatkóweczki).
Rozszerzenie stosowania w nowym PORS uzyskały: Acetamip 20 SP (można stosować podobnie jak Mospilan 20 SP), Decis Mega 50 EW (wiśnia, czereśnia, porzeczki kolorowe, borówka wysoka, aronia, malina i jeżyna), Forteca-Pro 018 EC (przędziorek chmielowiec, uprawy: malina, jeżyna i truskawka w gruncie i pod osłonami), Karate Zeon 050 CS (gąsienice zwójki różóweczki, mszyce i omacnica prosowianka na aronii). W przypadku insektycydu Dimilin 480 SC dokonano wykreślenia z etykiety zastosowania do zwalczania owocówki śliwkóweczki.
Przeciwko przędziorkom
Nowa substancja czynna zawarta w akarycydzie Kanemite 150 SC – acekwinocyl może być wykorzystywana do walki z przędziorkami i w strategii antyodpornościowej. Rejestracja obejmuje m.in. jabłoń (przędziorek owocowiec) i gruszę (przędziorek owocowiec, przędziorek chmielowiec). Środek stosować po pojawieniu się szkodnika, od fazy różowego pąka do końca dojrzewania owoców z zachowaniem okresu karencji (BBCH 57-89) w zalecanej dawce 1,8 l/ha (zalecana ilość wody: 1000-1200 l/ha). Środek można też stosować do ochrony truskawki przed przędziorkiem owocowcem i przędziorkiem chmielowcem.
Drugim produktem do stosowania w ochronie sadów jabłoniowych i gruszowych przed przędziorkami od początku wegetacji do zbiorów, uwzględniając okres karencji, jest Nissorun Strong. Dawka jednorazowego stosowania to 0,4 l/ha.
Dr hab. Barbara Łabanowska
Temat przerzedzania jabłoni
… podjął Robert Binkiewicz, doradca Agrosimex. W jego opinii odsetek sadowników, wykonujących ten zabieg, mimo łagodnej pogody bez przymrozków w kwitnienie, jest wciąż mały. Zabieg jest standardem u tych, którzy mają już doświadczenie w jego przeprowadzaniu. Najczęściej stosują w praktyce ATS jako pierwszy zabieg w dwuetapowym programie przerzedzania takich odmian, jak Gala, Golden Delicious i Szampion. W fazie gdy zawiązki mają średnicę 10-12 mm, wybierają Globaryll (BA). Z praktyki i obserwacji wynika jednak, że są i tacy sadownicy, którzy przerzedzanie oparli w ub.r. tylko na ATS-ie, wykonując 2, a nawet 3 zabiegi w czasie kwitnienia! Doradca poinformował także, że zabieg z użyciem BA jest bezpieczny i skuteczny zarówno w odmianach drobno-, jak i wielkoowocowych, a warunki panujące w ostatnich dwóch sezonach były idealne do stosowania benzyloadeniny (było bardzo ciepło). Przy takiej pogodzie dość szybko widać efekty zabiegu, już po 7 dniach i nie ma obaw o nadmierne przerzedzenie.
Nowym produktem do przerzedzania od 2016 r. jest Brevis® do stosowania na zawiązki o średnicy 10-12 mm (jak BA), ale także na większe – 12-14 mm. Zabieg na małe zawiązki, o średnicy 6-8 mm, może okazać się zbyt mocny, szczególnie na odmianach w grupie Jonagoldów.
Robert Binkiewicz
Jak nawozić sady?
Krzysztof Zachaj z działu nawozów Agrosimex skupił się na odpowiedzi na pytanie, jak nawozić sady w czasach kryzysu. Prelegent skupił się na problemie, jaki dotyka większość gleb w kraju – zbyt niskim poziomie próchnicy. Dobrą i sprawdzoną metodą dostarczenia substancji organicznej do gleby jest nawożenie obornikiem. Ten organiczny nawóz jest jednak coraz mniej dostępny. Rozwiązaniem może być zatem stosowanie produktów zawierających np. kwasy humusowe i bakterie Pseudomonas putida.
Pierwszy proponowany przez K. Zachaja produkt to ROSAHUMUS – nawóz organiczno-mineralny, zawierający kwasy humusowe, potas i żelazo. 1 kg ROSAHUMUSU odpowiada zawartości kwasów humusowych z ok. 30 t obornika. Drugi produkt to DELSOL – skuteczny regenerator biologiczny gleby zawierający 3% azotu (N) całkowitego (2,4% N amidowy, 0,6% N organiczny), węgiel, Co-formulator – stymulator rozwoju pożytecznych bakterii glebowych (1 g preparatu DELSOL zawiera 100 mln ryzobakterii Pseudomonas putida). Dawkowanie jego w uprawach ogrodniczych to 1-2 l/ha doglebowo. Nowy produkt to Rhizosum N – zawiera kultury Azotobacter vinelandii, wiążące wolny azot z powietrza N2 do NH3 – formy łatwo dostępnej dla roślin uprawnych. K. Zachaj zalecał stosować ten nawóz w dawka 25-50 g/ha, w formie oprysku pasów herbicydowych lub poprzez fertygację (może zastąpić nawet 20- 50 % dawki azotu zastosowanego w nawozach mineralnych).
Krzysztof Zachaj
Z parchem się nie wygra
Tak swój wykład rozpoczął Jos de Wit, holenderski doradca sadowniczy. Większość produktów, jakie są używane do ochrony sadów, to fungicydy, a aż 70-80% z nich stanowią fungicydy przeciwko parchowi. W opinii doradcy ta sytuacja nie ulegnie zmianie, gdyż większość starych i nowych odmian jest wrażliwych na parcha jabłoni. Są wprawdzie odmiany np. Topaz czy Santana, które odporność na parcha mają kodowaną przez gen Vf, ale w ostatnich latach odporność ta została przełamana w całej Europie! Zabiegi są konieczne począwszy od pękania pąków aż do zbiorów. Okres kwitnienia to najważniejszy okres ochrony. W okresie intensywnego wzrostu liści zabiegi zapobiegawcze mają krótki okres działania. Potencjał infekcyjny parcha na końcu infekcji pierwotnych w czerwcu determinuje intensywność ochrony w okresie letnim, ale warto pamiętać, że suche lato przyczynia się do mniejszej ilości infekcji wtórnych oraz niższego ryzyka wystąpienia parcha na owocach.
Wiele zabiegów oraz wysoka presja ze strony patogenu oznacza wyższe ryzyko odporności, dlatego doradca przypominał o stosowaniu w praktyce strategii anty-odpornościowej. Zalecał używanie produktów o odmiennych substancjach aktywnych i wykonywanie zabiegów naprzemiennie preparatami z różnych grup chemicznych, pamiętając jednak, że nie wszystkie są tak samo skuteczne. Na początku sezonu (infekcje pierwotne) należy używać jedynie najlepszych preparatów, pamiętając regulacje limitujące liczbę zabiegów, dawkę. Kiedy presja parcha jest niska, w czerwcu lub lato jest suche, używać pozostałych produktów: • Thiram, Pomarsol, Captan: mieszanka dobra na choroby przechowalnicze; • Indofil, Dithane, Polyram: Mn, Zn nawożenie, jednak tylko gdy liczebność populacji drapieżnych roztoczy jest wysoka; • Discus, Zato: mączniak, choroby przechowalnicze.
W drugiej części wykładu Jos de Wit omówił tajniki stosowania GA4/7 w uprawie jabłoni i gruszy na przykładzie preparatu REGULEX 10 SG. Jego stosowanie przynosi sadownikom kilka korzyści: więcej liści, lepsze zawiązywanie oraz mniej ordzawień na owocach. Pierwsze zabiegi tym produktem należy rozpocząć, gdy rozwiną się liście – doradca zalecał 1 – 3 zabiegi dawką 25 g Regulexu na ha.
Produkt ten można także stosować w uprawie gruszy odmiany ‘Konferencja’. Regulex 10 SG stosowany w gruszy oznacza: • więcej zawiązanych owoców; • poprzez konkurencję następuje korzystniejsze zrzucanie owoców; • mniej pracochłonne przerzedzanie; • lepszy rozmiar i kształt owoców.
Aby z powodzeniem stosować GA4/7 temperatura powietrza musi przekraczać 18°C. W opinii J. De Wita GA 4/7 można mieszać z fungicydami i nawozami dolistnymi, a oprysk można wykonać przy użyciu niewielkiej ilości wody. Warto pamiętać, że przy silnym wzroście, GA 4/7 może mieć działanie przerzedzające.
Jos de Wit
Szymon Matysiak zaprezentował nowy produkt w ofercie firmy Arysta – MaxCel®. Jest to środek wykorzystywany do chemicznego przerzedzania zawiązków jabłoni oraz zwiększenia wielkości owoców. Jego skuteczność została potwierdzona wieloletnimi badaniami przeprowadzonymi w różnych krajach, dzięki czemu produkt ma rejestracje w najważniejszych państwach, które są liczącymi się producentami jabłek. MaxCel® nie tylko przerzedza zawiązki owoców. Jego główny składnik aktywny 6-benzyladenina (6-BA) przyczynia się również do zwiększenia wielkości owoców oraz ogranicza wystąpienie przemiennego owocowania. Uwaga: nie stosować produktu MaxCel® na mokre liście i owoce, gdyż może powodować ordzawienia.
Szymon Matysiak
Przygotować do długiego przechowywania
Podczas swojej prezentacji Przemysław Badowski z firmy AgroFresh wymienił czynniki wpływające na potencjał przechowywanych owoców – są to: • klimat i gleba, • kondycja owoców przy zbiorze, • ochrona i nawożenie i • przechowywanie. Stres wywołany wysoką temperaturą/suszą powoduje przyspieszone dojrzewanie, wczesne rozpoczęcie produkcji etylenu, wysoką podatność na łódkowanie liści, a także problemy z pobieraniem i absorbcją składników. Stres wywołany niską temperaturą, np. uszkodzenia mrozowe u późnych odmian sprawiają że w owocach wcześnie rozpoczyna się produkcja etylenu. Intensywne opady w czasie wegetacji mogą być przyczyną zwiększonych problemów z gniciem jabłek podczas przechowywania.
Aby wyjąć jabłka dobrej jakości z komory po okresie przechowywania, należy zwrócić uwagę na ich stan/jakość podczas zbioru. Ocenie należy poddać dojrzałość owoców, eliminować jabłka z poparzeniami słonecznymi a także takie, których powierzchnia jest uszkodzona (odgniecenia lub uszkodzenia podczas zbioru zwiększają produkcję etylenu). Do komór nie powinny także trafiać owoce z objawami uszkodzeń pogradowych (więcej gnicia oraz zwiększona produkcja etylenu).
Na długość przechowywania i jakość jabłek wpływają: szybki czas załadunku (jest to pierwsz krokiem, aby zachować najlepszą jakość owoców przy otwarciu komory) oraz niezwłoczne schłodzenie owoców, aby uniknąć przyspieszenia ich metabolizmu (najlepiej schłodzić jabłka w ciągu kilku godzin od zbioru, maksymalnie w ciągu 24 godzin). Dodatkowo kontrola dojrzałości owoców ładowanych do komory to podstawowe narzędzie pozwalające planować długość przechowania.
P. Badowski przedstawił najnowocześniejszy produkt z 1- MCP na rynku od 2017 r. – SmartFresh ProTabs. Korzyści dla sadowników z jego stosowania to: • większa efektywność dzięki szybszemu uwalnianiu substancji aktywnej; • szybciej łączy się z receptorami etylenu w owocach; • jeszcze skuteczniej wygrywa konkurencje z etylenem; • wyższa skuteczność w przypadku stosowania na owocach z późnego zbioru; • lepsza kontrola w ograniczeniu wystąpienia oparzelizny powierzchniowej; • skuteczniej utrzymuje jędrność owoców; • lepiej ogranicza wytłuszczanie owoców. Jest to zdaniem prelegenta najefektywniejsze rozwiązanie dla owoców wysyłanych w kontenerach.
AgroFresh oferuje także profesjonalne wsparcie zarówno dla sadowników indywidualnych, jak i grup producenckich – „AgroFresh Consulting”. W ramach usługi doradcy będą wspierać uczestników programu w zakresie monitorowania owoców od momentu zbioru do sprzedaży, planowaniu załadunku komór oraz ocenie próbek owoców w trakcie sezonu.
Przemysław Badowski
Tekst i fot. Dorota Łabanowska-Bury
