W czwartym w tym roku raporcie dotyczącym nowych zagrozeń fitosanitarnych dla Polski PIORiN odniosła się m.in. do wykrycia bakterii Ralstonia solanacearum w ziemniakach importowanych do naszego kraju i oceniła, czy stanowi to zagrożenie dla naszych upraw.
W marcu 2017 r., a następnie w kwietniu 2018 r. podczas kontroli fitosanitarnych ziemniaków sprowadzanych z państw trzecich, znajdujących się w obrocie na terytorium Polski, stwierdzono obecność R. solanacearum w dwóch próbkach ziemniaków konsumpcyjnych pobranych z partii znajdujących się w sprzedaży w marketach dwóch dużych sieci handlowych. Ziemniaki te w obu przypadkach zostały zakupione przez podmiot polski w innym państwie członkowskim UE, lecz zostały wyprodukowane w Egipcie. W maju 2018 r.z kolei wykryto patogen w próbce ziemniaków konsumpcyjnych pochodzących z Grecji znajdujących się w obrocie na terytorium naszego kraju.
Ziemniaki ze wszystkich trzech próbek nie posiadały żadnych widocznych objawów porażenia, a wykrycie patogena nastąpiło w wyniku analizy ekstraktu z bulw w laboratoriach PIORiN. Należy nadmienić, że w tym roku informację nt. wykrycia R. solanacearum w ziemniakach konsumpcyjnych pochodzących z Egiptu przekazały służby ochrony roślin Czech, Estonii (w przypadku obu krajów import na terytorium UE przez inne państwo członkowskie UE) i Rumunii (bezpośredni import do tego kraju).
– Z uwagi na występowanie w Polsce R. solanacearum w stosunkowo małym nasileniu istotne jest, aby zapobiec dalszemu przenikaniu tego gatunku wraz z materiałem roślinnym. Wprawdzie zagrożenie przeniknięcia patogena do upraw ziemniaków i innych żywicieli wraz z ziemniakami konsumpcyjnymi jest znacznie mniejsze niż w przypadku sadzeniaków oraz sadzonek innych roślin żywicielskich, to nie można go pominąć. Przeniesienie bakterii na pola uprawne mogłoby nastąpić wraz z odpadami ziemniaczanymi, wliczając w to glebę towarzyszącą bulwą, np. stanowiących składnik kompostu lub ściekami komunalnymi. W przypadku przerobu porażonych ziemniaków zagrożenie mogą stwarzać odpady przemysłowe (np. wycierka) oraz ścieki (np.: z procesu mycia bulw) – pisze PIORiN.
Ralstonia solanacearum jest bakterią występującą na obszarach tropikalnych i subtropikalnych w Afryce, Azji, Ameryce i Oceanii. Zdołała się ona przystosować do niższych temperatur, stąd pojawiła się w niektórych krajach europejskich (Austria, Belgia, Czechy, Francja, Grecja, Gruzja, Hiszpania, Holandia, Portugalia, Węgry, Włochy, Niemcy, Rosja, Rumunia, Słowacja, Szwecja, Szwajcaria, Turcja, Ukraina, Węgry, Wielka Brytania i Włochy). W Polsce patogen stwierdzono po raz pierwszy w 2014 r. na zasadzonych bulwach ziemniaka. Od tego czasu notuje się go na ziemniakach, chociaż bardzo rzadko, a od 2016 r. jest także notowany na krzewach róży w uprawie pod osłonami. W krajach Unii Europejskiej patogen ten podlega obowiązkowi zwalczania.
Do żywicieli R. solanacearum zalicza się ponad 200 gatunków roślin należących do 50 rodzin botanicznych. Bardzo istotnym żywicielem bakterii jest ziemniak, gdzie wywołuje ona chorobę zwaną śluzakiem. Żywicielami są też inne rośliny psiankowate wliczając w to pomidor, oberżynę, tytoń i chwasty psiankowate, a z roślin należących do innych rodzin – różne rośliny ozdobne, takie jak anturium (Anturium spp.), epipremnum (Epipremnum spp.), eukaliptus gałkowy (Eucalyptus globulus), helikonia (Heliconia caribaea), niecierpek nowogwinejski (Impatiens haewkerii), ostryż długi (Curcuma longa), pelargonie (Pelargonium spp.) i róże (Rosa spp.).
Źródło: PIORiN
