Na miejsce organizacji konferencji wybrano Hiszpanię, która jest jednym z największych producentów brokułów w Europie. W ostatnich latach areał uprawy tego warzywa wyniósł tam 32-35 tys./ha. Od 80 do 90% wyprodukowanych w Hiszpanii brokułów trafia na rynek warzyw świeżych. Zbiory rozpoczynają się w październiku, natomiast kończą się na przełomie stycznia i lutego. Jak twierdzi Michał Taraska z Sakata Vegetables Europe, w Hiszpanii większość areału brokuła jest obsadzane ich odmianami, z których najpopularniejsze są dwie – 'Parthenon' F1 oraz 'Naxos' F1.
Prozdrowotne działanie brokułów
Część wykładową konferencji rozpoczęła dr Angelika Krumbein Leibniz z Instytutu Uprawy Warzyw i Roślin Ozdobnych, Grosbeeren w Erfurcie (Niemcy). Przedstawiła ona wyniki badań nad preferencjami konsumentów dotyczącymi barwy i smaku brokułów oraz wpływem warunków uprawy na zawartość związków aktywnych biologicznie w świeżych brokułach. Na podstawie trzyletnich badań stwierdzono, że istotną rolę w wyborze róż brokułów ma dla konsumentów ich kolor. Niebiesko-fioletowy kolor róż był dla niemieckich odbiorców mniej akceptowalny niż zielony. Po ocenie smaku preferencje te częściowo się zmieniały. Konsumenci preferowali odmiany o smaku słodkim bez gorzkiego posmaku (z małą ilością glikozynolanów).
Popyt na brokuły związany jest nie tylko z ich smakiem, ale także właściwościami prozdrowotnymi. Dlatego też kolejne zagadnienie poruszone przez dr A. Krumbein Leibniz dotyczyło warunków uprawy brokuła modyfikujących zawartości korzystnych dla zdrowia człowieka związków chemicznych w tym warzywie. Według prelegentki na smak i skład fitochemiczny brokułów wpływa etap rozwoju róży, dostępność azotu i siarki w glebie, temperatura oraz promieniowanie słoneczne. Znajomość wpływu poszczególnych czynników na zawartość substancji czynnych w brokułach pozwala opracować program ich produkcji w taki sposób, aby miały one jak największą wartość biologiczną.
Kolejny wykład wygłosiła prof. Elizabeth Jeffery z Uniwersytetu Illinois (USA), która mówiła o właściwościach prozdrowotnych brokułów. Prelegentka podkreślała, że nie zależą one tylko od zawartości znanych związków wchodzących w ich skład, ale również od związków, które rośliny syntetyzują dla ochrony przed szkodnikami. Warzywa kapustne zawierają polifenole o silnym działaniu przeciwutleniającym. Warzywa te wytwarzają również szereg związków nazywanych glukozynolanami o działaniu przeciwnowotworowym. Zalicza się do nich między innymi sulforafan izotiocyjanianu. Badania epidemiologiczne nad wpływem różnych owoców i warzyw na zmniejszanie ryzyka zachorowania na raka wskazywały na szczególną skuteczność tej właśnie substancji. Jednak sulforafan izotiocyjanianu nie jest obecny w brokułach w postaci substancji czynnej, lecz jako macierzysty glukozynolan. Do uwolnienia cząsteczek sulforafanu izotiocyjanianu konieczny jest enzym mirozynaza.
Zachować substancje biologicznie czynne
Przyszłe wyzwania dla przetwórstwa brokułów to temat wykładu ostatniego prelegenta – dr. Matthijsaqa Dekkera z Uniwersytetu Wageningen w Holandii. – Wiele etapów w łańcuchu produkcji żywności: uprawa, przechowywanie, przetwarzanie i przygotowywanie warzyw do sprzedaży, może mieć wpływ na zawartość i tym samym spożycie związków fitochemicznych, na przykłóad glukozynolanów zawartych w brokułach – informował dr M. Dekker. Warzywa kapustne są przed spożyciem różnorako traktowane. Wpływ procesów przemysłowych – zamrażanie czy produkcja konserw – na zawartość glukozynolanów jest słabo poznany. Wiadomo, że zmniejszenie zawartości glukozynolanów podczas przetwarzania warzyw kapustnych spowodowane jest między innymi: niszczeniem ścian komórek, rozpadem enzymatycznym, rozpadem termicznym i wymywaniem do czynnika grzewczego (np. wody, w której są one gotowane). Dzięki badaniu kinetyki tych mechanizmów można próbować zoptymalizować przebieg procesów obróbki – na przykład temperaturę i czas blanszowania w taki sposob, aby ograniczyć niszczenie substancji biologicznie czynnych.
[NEW_PAGE]Na poletkach odmianowych
Konferencji brokułowej towarzyszyły pokazy poletek demonstracyjnych, na których można było obejrzeć kolekcję odmian firmy Sakata Vegetables Europe, jak również porównawczych odmian z innych firm nasiennych. Na polu były prezentowane odmiany znane polskim producentom: 'Parthenon' F1, 'Naxos' F1, a także odmiany: 'Greek Magic' F1, 'Spiridon' F1, 'Paros' F1, K9-100 F1 (odmiana wczesna o wzniesionym pokroju i dużym wigorze, małych pąkach kwiatowych, bladozielonym kolorze róży oraz dużej jej trwałości) oraz K7-097 F1 (odmiana późna o wzniesionym pokroju, intensywnie zielonej róży, pąkach kwiatowych średniej wielkości do dużych, róża o dużej zdrowotności, bez przebarwień antocyjanowych przy spadku temperatury). Jako odmiany porównawcze na hiszpańskich poletkach zasadzono standardowo uprawiane w Polsce mieszańce: 'Monaco' F1 firmy Syngenta Seeds, 'Ironman' F1 i 'Steel' F1 marki Seminis. Na polu uprawnym można było zauważyć, że brokuły posadzone są w dużym zagęszczeniu – 40 tys. szt./ha, którego w Polsce nie poleca się nawet w przypadku odmian przeznaczonych na rynek warzyw świeżych. Na różach wycinanych z poletek demonstracyjnych nie widać było pęknięć wewnątrz łodygi, co jest częściowo zasługą gęstości nasadzenia roślin, ale przypuszczalnie również odpowiedniego nawożenia.
Uczestnicy konferencji brokułowej mieli możliwość odwiedzenia odbywających się w tym samym czasie w Madrycie targów Fruit Atraction, na których głównymi wystawcami były grupy producentów owoców i warzyw. Swoje stoiska przygotowały także firmy oferujące artykuły do produkcji rolnej. Jedna z tych firm oferowała urządzenie do laserowego wykonywania nadruku na skórce owoców i warzyw. Innym ciekawym rozwiązaniem już w produkcji była uprawa hydroponiczna w rękawach z grubej folii, mocowanych na specjalnych stelażach. Jest to bardzo racjonalne rozwiązanie ze względu na możliwości jednokrotnego wykorzystania takich rynien. Dzięki temu eliminuje się ryzyko rozprzestrzeniania chorób odglebowych bardzo groźnych w uprawie warzyw kapustnych.
Rynny z folii do uprawy hydroponicznej, fot. P.Borczyński
