Rak drzew owocowych
Jest on powodowany przez grzyb Nectria galligena, występuje w sadach od dawna. Jego objawy obserwuje się zwykle na pniach, konarach i pędach. Na to, w jakim stopniu choroba występuje w sadzie, bezpośredni wpływ ma podatność odmiany oraz zdrowotność materiału nasadzeniowego. Wśród jabłoni najbardziej wrażliwe na raka są ‘Šampion’, ‘Gala’, ‘Elise’, ‘Idared’ i ‘Ligol’. Trzy pierwsze odmiany są mało wytrzymałe na niską temperaturę zimą i przemarzają, co w konsekwencji osłabia ich zdrowotność i zwiększa podatność na choroby kory i drewna.
Do najsilniejszych infekcji jabłoni przez grzyb Nectria galligena dochodzi jesienią, podczas opadania liści oraz w czasie łagodnej zimy.
Warunki atmosferyczne jesienią 2010 r. oraz zimą 2010/2011 sprzyjały silnym infekcjom, stąd olbrzymie porażenie jabłoni w sezonie 2011.
Najczęściej spotykane są objawy w postaci zrakowaceń w obrębie całej korony drzewa, ale w przypadku tak dużego potencjału infekcyjnego jak w obecnym sezonie, porażeniu uległy także owoce. Do infekcji dochodzi przez kwiaty, a także podczas wysokiej wilgotności powietrza, i takie warunki panowały w okresie kwitnienia.
Na pierwszy rzut oka objawy na owocach są bardzo podobne do symptomów szarej pleśni. Jednak zgnilizna przykielichowa występuje w suchej postaci, łatwo się wykrusza ale, tak jak w przypadku szarej pleśni, brak na niej widocznych zarodników. W niektórych sadach porażenie zarówno drewna, jak i owoców przez grzyb Nectria galligena, jest bardzo duże. W związku z powyższym uzasadniona jest intensywna ochrona przed tym patogenem. Aby zapobiec tak dynamicznemu rozwojowi choroby, konieczne jest wykonanie zabiegów pozbiorczych, szczególnie w okresie opadania liści, gdyż do infekcji dochodzi przez rany po opadłych liściach. W okresie od zbioru owoców do początku opadania liści poleca się wykonać jeden zabieg preparatem Topsin M 500 SC.
Owoc porażony przez grzyb Nectria galligena, fot. R. Binkiewicz
Szara pleśń
W obecnym sezonie w wielu sadach owoce zostały zainfekowane także przez grzyb Botrytis cinerea – sprawcę szarej pleśni. Zazwycaj objawia się to tak zwaną mokrą zgnilizną przykielichową. Choroba ta największe szkody wyrządza podczas przechowywania owoców, ale do infekcji dochodzi już w czasie kwitnienia drzew, a zwłaszcza podczas opadania płatków kwiatowych. Szczególnie duże zagrożenie tą chorobą obserwuje się w warunkach wysokiej wilgotności powietrza, a tak było w tym sezonie. Z początku nie wydawało się, że zagrożenie ze strony Botrytis cinerea nie było tak duże. Niestety, latem okazało się, że procent uszkodzonych owoców, szczególnie u odmian wrażliwych (‘Ligol’, ‘Elise’, ‘Gloster’, ‘Alwa’), jest znaczny. Problemem w zwalczaniu tej choroby w sadach jabłoniowych jest brak zarejestrowanych do tego celu preparatów. Skutecznym rozwiązaniem jest stosowanie w ciągu całego okresu kwitnienia preparatów zarejestrowanych do zwalczania parcha jabłoni, które dodatkowo skutecznie ograniczają szarą pleśń, np. Captan 80 WG, Folpan 80 WG, Shavit 72 WG, Chorus 50 WG czy Mythos 300 SC.
