Intensywnie i energicznie
Zabiegi uprawowe wpływają na zachowanie odpowiedniej struktury gleby i właściwych stosunków powietrzno-wodnych, m.in. rozluźniają warstwę przerastania korzeni roślin. Odpowiednio wykonane wspomagają również zwalczanie szkodników, niszczenie rozłogów chwastów, mieszanie z nią składników wprowadzanych do gleby nawozów mineralnych i resztek roślinnych (nawozy organiczne, komposty). W zależności od rodzaju systemu prowadzenia plantacji truskawek, uprawa wierzchniej warstwy gleby może być wykonywana narzędziami doprawiającymi biernymi bądź aktywnymi. Tendencją w zakresie techniki rolniczej jest dążenie do zmniejszenia liczby przejazdów maszyn uprawowych, w celu ograniczenia ugniatania gleby oraz kosztu i czasu pracy.
Brona aktywna, zwana potocznie obrotową, bardzo dobrze sprawdza się na glebach ciężkich i zwięzłych. Jej elementy robocze energicznie działają na glebę i umożliwiają intensywne kruszenie zaskorupiałej struktury. Maszyna może być wyposażona w noże robocze o małym lub dużym kącie natarcia. Ich wytrzymała konstrukcja jest odporna na uszkodzenia mechaniczne. Podczas pracy elementy robocze o pionowej osi obrotu, przemieszczają się po cykloidalnym torze, którego kształt jest uzależniony m.in. od zagęszczenia wirników, promienia obrotu, liczby i rozstawu sekcji roboczych. Brona aktywna jest przystosowana do pracy samodzielnej lub w zespoleniu z wałami ugniatająco-kruszącymi. W ofercie krajowych producentów są brony aktywne najczęściej o szerokości roboczej 3 m. W przypadku zagranicznych firm maszyny te mają zróżnicowaną budowę i różne szerokości robocze – np. od 2,5 do 4,5 m.
Maszyny aktywne – co na rynku?
Najczęściej wybierane brony aktywne z oferty firmy Akpil to modele Tornado (fot. 1) z serii A(25, 27, 30)R, oraz A(25, 27, 30)P. Maszyny te są oferowane w trzech szerokościach roboczych, które, w zależności od modelu, mogą wynosić 250, 270 lub 300 cm. Konstrukcję nośną stanowi zamknięta wanna, do której zamontowane są zespoły robocze. Głowice nożowe sąsiadujące ze sobą przestawione znajdują się w płaszczyźnie poziomej o kącie 90° i mają przeciwny kierunek obrotu. Skrzynia przekładniowa przekazuje napęd od wałka odbioru mocy (WOM) ciągnika na środkowy zespół roboczy. Przy obrotach WOM 540 obr./min. prędkość obrotowa wirników wynosi 300 obr./min. Intensywność rozdrobnienia gleby reguluje się przez odpowiednie dobranie prędkości obrotowej WOM i jazdy ciągnika oraz przez zmianę położenia belki wyrównującej w stosunku do powierzchni warstwy uprawnej. Z kolei głębokość roboczą można regulować za pomocą wału doprawiającego, zamontowanego w tylnej części maszyny. Równocześnie należy ustawić wysokość dolnych cięgien i długości łącznika centralnego. W zależności od modelu maszyna ma 11, 12 lub 13 wirników, z których każdy jest wyposażony w 2 noże tnące. Do pracy broną aktywną wymagany jest ciągnik o mocy od 80 do 100 KM. Orientacyjne ceny: model Tornado A25R 26 600 zł, Tornado A30R − 29 200 zł, a Tornado A30P − 33 000 zł (netto).
Fot. 1. Tornado A25P
W ofercie firmy AgroTimh są brony wirnikowe serii Mek-Farmer (fot. 2) włoskiego producenta Breviglieri. Maszyna charakteryzuje się zwartą i kompaktową budową. W połączeniu z narzędziami wchodzącymi w skład zestawu (wał strunowy, palczasty, Packer- -Campbella) będzie równomiernie spulchniała i rozluźniała glebę na głębokości 20 cm. W zależności od modelu, brona jest wyposażona w 10, 12, 14 wirników i odpowiednio 20, 24, 28 szt. noży. Za wirnikami brony znajduje się zwykle belka wyrównująca, która przygotowuje glebę do ugniecenia. Szerokość robocza brony jest związana z zapotrzebowaniem mocy. I tak do modelu Mek-Farmer 120−300 z zamontowanym wałem strunowym, wymagany jest ciągnik o mocy od 100−120 KM.
Fot. 2. Mek-Farmer 120−300
[NEW_PAGE]
W ofercie firmy Bomet są cztery modele bron wirnikowych U227 (fot. 3), U227/1, U227/2, U227/3. Do ciągników o mocy od 100 do 125 KM dostępne są brony o szerokości 2,5–3,0 m. W przypadku ciągników o większej mocy od 140 do 165 KM w ofercie firmy są maszyny o większej szerokości roboczej: 3,5 m i 4 m. W zależności od modelu, brona wirnikowa może być wyposażona w parzystą liczbę wirników – od 10 do 16. Do każdego z nich zamontowane są dwa noże, które mogą spulchniać glebę na głębokość 20 cm. Poprzez centralną skrzynię biegów można zmienić stopień spulchnienia gleby (za pomocą przestawienia pary kół zębatych zamontowanych w przekładni).
Dla skuteczniejszej pracy, maszynę można wyposażyć w wał rurowy lub wał typu Packera. Przykładowo model U227 z wałem rurowym kosztuje 22 150 zł, a za U227/3 zagregatowany z wałem typu Packer trzeba zapłacić ok. 32 500 zł (netto).
Fot. 3. Brona wirnikowa Bomet – model U227
Z serii najmniejszych bron aktywnych, które dystrybuuje firma Maschio-Gaspardo, dużym zainteresowaniem cieszy się model Pony (fot. 4). Minimalna szerokość robocza wynosi 90 cm, a maksymalna 200 cm. Maszyna jest połączona z ciągnikiem za pomocą trójpunktowego układu zawieszenia (TUZ). Elementami roboczymi są noże, które obracają się w pionie (pionowa oś obrotu). Najmniejszy model Pony 900 wyposażony jest w pięć wirników oraz 10 ostrzy i ma masę około 230 kg. Aby zestaw poprawnie pracował w polu, wymaga mocy od 14 do 50 KM. Model Pony, w zależności od szerokości roboczej, kosztuje od ok. 13 500−24 500 zł (netto).
Fot. 4. Model Pony od Maschio-Gaspardo
W ofercie firmy Pak-Rol jest m.in. brona aktywna włoskiego producenta – firmy Ortolan model Beta 205 (fot. 5). Maszyna, o dość mocnej konstrukcji, jest wyposażona w 8 wirników. Stożkowe ich łożyskowanie wpływa na wysoką trwałość podzespołów. Do każdego z rotorów zamontowane są dwa noże i tak łącznie na szerokości roboczej wynoszącej 197 cm pracuje 16 noży o grubości 12 mm. Maszyna intensywnie spulchnia i kruszy glebę na głębokości 28 cm. Przy obrotach WOM 540 obr./min. prędkość obrotowa wirników wynosi 260 obr./min. Za broną może pracować jeden z szerokiej oferty wałów: rurowy o średnicy 43 cm, spiralny (47 cm), kolczasty (48 cm) lub kruszący typu Packera (48 cm). Do sprawnej pracy tej maszyny zagregatowanej z wałem Packera (łączna masa 780 kg) wymagany jest ciągnik o mocy 60−80 KM. Koszt zakupu brony to ok. 22 000 zł (netto).
Fot. 5. Ortolan – model Beta 205
Firma Premium Trade jest generalnym importerem maszyn tureckiej firmy Minos Agri w zakresie sprzedaży, serwisu gwarancyjnego i pogwarancyjnego. W swoje ofercie ma brony aktywne serii RA. Najmniejsza z maszyn to brona RA1501 (fot. 6) o szerokości roboczej 150 cm. Wyposażona jest w 6 wirników, a każdy z nich ma zamontowane dwa noże (łącznie 12 szt.). Noże, wykonane ze stali borowej drobnoziarnistej, o długości 320 mm i szerokości 15 mm, są ustawione pod odpowiednim kątem, umożliwiając dobre rozkruszenie gleby nawet w trudnych warunkach uprawy na głębokości 20 cm. W konstrukcji wirnika zamocowane są łożyska wałeczkowo-stożkowe. Przy obrotach WOM 540 obr./min. prędkość obrotowa wirników wynosi 305 obr./min. Z kolei noże można łatwo i szybko wymienić, ponieważ są zamontowane do specjalnej wanny za pomocą śrub. Płynna regulacja głębokości jest realizowana za pomocą śruby centralnej łączącej bronę z wałem uprawowym. Do prawidłowej pracy maszyną RA1501 (masa 750 kg) wymagany jest ciągnik o mocy 55 KM. W przypadku modeli RA1751 o szerokości roboczej 175 cm – 65 KM, z kolei RA3001 ze względu na większą masę własną (1500 kg) i szerokość roboczą 300 cm, ciągnik o mocy 115 KM. Koszt zakupu modelu RA1501 to ok. 17 800 zł (netto).
Fot. 6. Model RA1501 od Minos Agri
Anna Wilczyńska
Tot. 1, 2, 6 A. Wilczyńska, fot. 3−5 firmowe
Artykuł pochodzi z numeru 6/2014 miesięcznika „Truskawka, malina, jagody”
